Το Γκαμπί της... Ελληνίδας Βασίλισσας: Πώς η 11χρονη Ευαγγελία Σίσκου έγινε παγκόσμια πρωταθλήτρια
Η Ευαγγελία Σίσκου είναι η νέα παγκόσμια πρωταθλήτρια σχολικού σκακιού στην κατηγορία της, προσφέροντας μια τεράστια επιτυχία για τη χώρα μας που δεν διακρίνεται συχνά σε αυτό το ευγενές, πνευματικό άθλημα, αλλά και ένα ευοίωνο μέλλον για ένα τεράστιο ταλέντο.
Η μαθήτρια δημοτικού δεν αναδείχτηκε τυχαία παγκόσμια πρωταθλήτρια σκακιού στην κατηγορία των 13 ετών, καθώς λίγους μήνες νωρίτερα είχε καταταγεί 3η, στην αντίστοιχη κατηγορία των 10 ετών.
Κορίτσι πολυμαθές, με πάθος για ότι καταπιάνεται, ταλαντούχο στις θετικές επιστήμες αλλά και με αγάπη για τη λογοτεχνία, πολύ καλή μαθήτρια σήμερα και κοινωνική με τους γύρω της, προφανούς αυξημένης ευφυίας, καλλιέργησε τις ικανότητές της στο σκάκι ήδη από μια ηλικία που οι περισσότεροι συνομήλικοί της μαθαίνουν τις πιο βασικές δεξιότητες ή προτιμούν να καταπιάνονται με απλά παιχνίδια.
Ωστόσο, υπάρχει και κάτι ακόμα που προσδίδει στην 11χρονη τον χαρακτηρισμό της Ελληνίδας… «Μπεθ Χάρμον», από την εξαιρετικά δημοφιλή σειρά του Netflix, το «Γκαμπί της Βασίλισσας» (The Queen's Gambit). Κάτι το οποίο μάλλον τα δύο κορίτσια – η Ελληνίδα και η ηρωίδα της σειράς – φαίνεται ότι έχουν κοινό…
Το Newsbomb.gr συνομίλησε με την πρώτη δασκάλα στο σκάκι της Ευαγγελίας, καθώς και με τον πρόεδρο του σκακιστικού συλλόγου για τον οποίο αγωνίζεται τώρα, σε μια προσπάθεια να διαπιστώσουμε τι είναι αυτό που μπορεί να βοηθήσει ένα μικρό παιδί -εκτός ίσως από αυτό που κάποιοι χαρακτηρίζουν ως έμφυτο ταλέντο- να καλλιεργήσει τον εαυτό του και το πνεύμα του σε τέτοιο βαθμό, ώστε εκτός από διακρίσεις σε αθλήματα, να αποτελέσει ένα λαμπρό παράδειγμα ευφυούς και πραγματικά παιδευμένου ανθρώπου.
Έχει ανάγκη η κοινωνία μας, η σημερινή και αυριανή, της ευκολίας, της απειθαρχίας, της ημιμάθειας και των λανθασμένων προτύπων, από ανθρώπους με τα χαρακτηριστικά ενός… καλού σκακιστή.
Ένας πρώτος λόγος για τη λαμπρή εξέλιξη της Ευαγγελίας Σίσκου δεν είναι άλλος από την επιρροή του περιβάλλοντός της και την αθρόα υποστήριξη στο πάθος της.
Όταν το πάθος γίνεται ένα με τη λογικομαθηματική σκέψη και τη χωροταξική νοημοσύνη
Η Μαριάννα Μαυρίδου, Μοντεσσοριανή παιδαγωγός, στη Μοντεσσοριανή Σχολή Ζαφρανά στη Θεσσαλονίκη, είχε μαθήτρια την Εύα από τα 3,5 έτη μέχρι πριν πάει στην πρώτη δημοτικού. Τη βλέπει ακόμα πολύ συχνά, ενώ γνωρίζεται καλά και με τους γονείς της. Ήταν αυτή, που της έμαθε σκάκι και από πάρα πολύ νωρίς διέγνωσε ότι… υπάρχει κάτι ιδιαίτερο με αυτό το κορίτσι. Οι γονείς της, δε, στήριξαν το «παιχνίδι» της, όπως φυσικά ήταν τότε για ένα προνήπιο κορίτσι, και το κάνουν μέχρι και σήμερα, παρέχοντας όλη την υποστήριξη που χρειάζεται ώστε η Εύα να έχει να σκεφτεί μόνο στρατηγικές, σωστά ανοίγματα στη σκακιέρα και… τους πιο δημιουργικούς τρόπους για τα πολλά ρουά ματ που έχει ήδη επιτύχει.
«Η Εύα είχε πάρα πολύ μεγάλο ενδιαφέρον, από την ηλικία των προνηπίων, για το σκάκι και παίζαμε μεταξύ μας σε καθημερινή βάση. Φαινόταν από την αρχή η ιδιαίτερη κλίση της στο συγκεκριμένο άθλημα. Η πρώτη της μεγάλη επιτυχία ήρθε στα 6 της, οπότε και κατετάγη τρίτη στο πανελλήνιο σχολικό πρωτάθλημα», μας εξηγεί η Μαριάννα Μαυρίδου, τονίζοντας ότι το μοντεσσοριανό σύστημα καλλιεργεί στα παιδιά αυτού του τύπου τις δεξιότητες, βοηθώντας τα να αγαπήσουν την πνευματική δραστηριότητα, και να καλλιεργήσουν τη λογικομαθηματική σκέψη και τη χωροταξική νοημοσύνη.
Ό,τι χρειάζεται δηλαδή, όχι μόνο για το σκάκι, αλλά και για τα μαθηματικά και τη… μουσική, που επίσης ενδιαφέρουν και παθιάζουν την Εύα – όσο όμως και η λογοτεχνία, αφού στα 11 της έχει διαβάσει δεκάδες λογοτεχνικά βιβλία, κάτι σπάνιο για παιδί της ηλικίας της, ιδιαίτερα δε στην εποχή του διαδικτύου...
Η διαρκής ενίσχυση της λογικομαθηματικής της σκέψης καλλιεργήθηκε εκτός από τους δασκάλους της, από την ίδια προσωπικά, η οποία πάντα έδειχνε πάθος για το σκάκι και αφιέρωνε πάρα πολλές ώρες σε αυτό. Και όχι μόνο στους αγώνες αλλά -κι αυτό είναι κάτι που συμβαίνει συνήθως σε σκακιστές μεγαλύτερων ηλικιών- και στη μελέτη, τόσο τη θεωρητική, που απαιτεί αυτό το άθλημα, αλλά και στο «σκάουτινγκ» του τρόπου παιχνιδιού των αντιπάλων της, μελετώντας τις παρτίδες τους.
Χάρη στην υψηλή χωροταξική της νοημοσύνη, κατά τη δασκάλα της, η ίδια διακρινόταν για την τεχνική να οργανώνει τα πιόνια της και να αναπτύσσει τη στρατηγική της προς το κέντρο της σκακιέρας, γεγονός που δίνει πλεονέκτημα στον παίκτη που το επιτυγχάνει αυτό.
Η μοντεσσοριανή παιδαγωγός και δασκάλα του σκάκι μάς εξηγεί αναλυτικά:
«Στην αρχή τα παιδιά κάτω από 4 ετών που ασχολούνται με το σκάκι το κάνουν κυρίως βιωματικά. Δηλαδή τους αρέσει να πιάνουν τα πιόνια, να τα χτυπάνε κάτω, να ακούνε τον ήχο…. Μετά τους αρέσει να «τρώνε» τα πιόνια του αντιπάλου αλλά χωρίς στρατηγική και χωρίς να σκέφτονται συνέπειες, δηλαδή, για παράδειγμα, ότι δεν τους συμφέρει να θυσιάσουν τη βασίλισσά τους για αιχμαλωτίσουν ένα αντίπαλο πιόνι – τους αρκεί που θα «φάνε» το πιόνι. Δυσκολεύονται επίσης να κάνουν ματ, παρόλο που μέχρι εκείνη τη στιγμή διαχειρίζονται σωστά τους κανόνες του παιχνιδιού.
Μετά στο τρίτο στάδιο αρχίζουν να σκέφτονται στρατηγικά, ότι «δεν με συμφέρει» να σου φάω το πιόνι με τη βασίλισσα, γιατί μετά θα μου τη φας εσύ.
Το επόμενο στάδιο είναι το παιδί να σκέφτεται δυο και τρεις κινήσεις μπροστά. Αυτό όμως δεν μπορούν να το κάνουν τα παιδιά της προσχολικής ηλικία και παρατηρείται σε λίγα παιδιά στο τέλος του νηπιαγωγείου. Όμως η Εύα, που φυσικά πέρασε κι από τα πρώτα στάδια, μπορούσε να το κάνει και από πολύ νωρίς σκεφτόταν τουλάχιστον δύο κινήσεις πιο μπροστά από την παρτίδα!
Είναι ακριβώς αυτό το χαρακτηριστικό που είχε και η πρωταγωνίστρια στο Γκαμπί της Βασίλισσας, για όσους έχουν δει τη σειρά, η οποία μόνη της, στο κρεβάτι έκανε το ταβάνι «σκακιέρα» και εκεί «έπαιζε» στο μυαλό της ολόκληρες παρτίδες.
Πρόκειται για την αφηρημένη σκέψη που το επιτρέπει αυτό και η Εύα την έχει από πολύ νωρίς, ενώ τα υπόλοιπα παιδιά μάθαιναν μόνο με τις αισθήσεις τους και βιωματικά. Το άλλο κοινό που έχει με την ηρωίδα της σειράς είναι το… πάθος»…
Μπαίνουμε στον πειρασμό να ρωτήσουμε τη Μαριάννα Μαυρίδου, που είναι και φαν της… σειράς του Netflix, αν για τη συγκεκριμένη περίπτωση της παγκόσμιας πρωταθλήτριας μαθήτριάς της, νιώθει ότι έχει τον ρόλο του… επιστάτη, στο ορφανοτροφείο, ο οποίος ήταν αυτός που έμαθε σκάκι στην πρωταγωνίστρια. Γελάει και μας απαντάει «γιατί όχι», με τη μεγάλη διαφορά όμως, ότι «εμείς αποστρεφόμαστε τον τρόπο του επιστάτη, το πώς της μίλαγε και την εκπαίδευε… Εμάς ο τρόπος μας είναι καθαρά και αυστηρά πρωτίστως παιδαγωγικός»...
«Η αυτοπεποίθηση της Ευαγγελίας την βοηθά να κερδίζει της παρτίδες»
Ο Θεόδωρος Τσορμπατζόγλου, είναι ο Πρόεδρος στον Αθλητικό Μορφωτικό Όμιλο «Ο Γαλαξίας» και γενικός γραμματέας της ευρωπαϊκής σκακιστικής ομοσπονδίας. Στον εν λόγω σύλλογο είναι αθλήτρια η Εύα Σίσκου που του χάρισε κι αυτή την τεράστια επιτυχία. Αυτή τη στιγμή, σύμφωνα με το ranking της, η Ευαγγελία βρίσκεται στην 5η θέση παγκοσμίως στην ηλικιακή κατηγορία της.
«Αυτό που χαρακτηρίζει τα ταλαντούχα παιδιά στο σκάκι είναι η υπομονή, η ωριμότητα και η διάθεση να δουλέψουν. Η υπομονή έχει τεράστια σημασία, διότι το σκάκι απαιτεί μεγάλη συγκέντρωση για αρκετή ώρα… Το ταλέντο είναι ανάλογο του ταλέντου των μαθηματικών», αναφέρει και εξηγεί:
«Επειδή το σκάκι είναι υπολογιστικό παιχνίδι, απαιτείται καλή αναλυτική ικανότητα, να λαμβάνονται αποφάσεις μεταξύ διαφόρων επιλογών, να αναπτύσσεται μακροπρόθεσμη στρατηγική. Έχει πολύ μεγάλη σημασία ο προπονητής – τα πρώτα χρόνια είναι και παιδαγωγός, πρέπει να πείσει το παιδί για κάποια πράγματα, και όσο αναπτύσσεται και ανεβαίνει σε ανώτερο επίπεδο τότε αλλάζει επίπεδα και στους προπονητές».
Ειδικά η Ευαγγελία, είναι «ένα ώριμο κορίτσι για την ηλικία της με πολλή επιμονή και υπομονή. Το αγαπάει πολύ το σκάκι. Έχει πίστη στη νίκη και στην επιτυχία της – και στον αθλητισμό αυτοί που έχουν πίστη στον εαυτό τους είναι που τα καταφέρνουν. Η αυτοπεποίθησή της φαίνεται και στο παιχνίδι της. Η ίδια έχει τη στόφα του πρωταθλητή, άλλα παιδιά με την ίδια σκακιστική ποιότητα μποιρεί να μη φτάσουν τόσο ψηλά, αν δεν το έχουν αυτό»…
Για την παγκόσμια πρωταθλήτρια του συλλόγου του, ο ίδιος διαβλέπει σπουδαία πράγματα:
«Είναι κοφτερό μυαλό, αλλά το μεγάλο της προσόν θα φανεί μετά από λίγα χρόνια, όπου θα κατασταλάξει και θα φανεί το πιο δυνατό στυλ του παιχνιδιού της. Η Ευαγγελία έχει τη δυνατότητα να συνεχίσει να είναι ανταγωνιστική σε ευρωπαικό και παγκόσμιο επίπεδο. Θα εξαρτηθεί κι από την ίδια, το πού θα δώσει προτεραιότητα, στις σπουδές ή στο άθλημα, αλλά πρέπει να έχει και τις οικονομικές δυνατότητες να φτάσει σε υψηλό επίπεδο. Κι αυτό διότι χρειάζεται να παίζεις πολλούς αγώνες και τουρνουά, σε όλη την Ελλάδα και το εξωτερικό».
Για να διατηρηθεί το υψηλό επίπεδο στο σκάκι, δε, οι απαιτήσεις είναι πολύ μεγάλες:
«Περίπου 120 μέρες τον χρόνο πρέπει να κάνεις αγωνιστικές παρτίδες, διότι η βελτίωση έρχεται μέσα από την πράξη. Αυτά τα παιδιά σε όλο τον ελεύθερο χρόνο τους ασχολούνται με αυτό – βέβαια είναι και διασκεδαστικό, ταξιδεύουν, κάνουν φιλίες».
Όσο για το ποια είναι τα οφέλη για έναν καλό σκακιστή; «Το σκάκι καλλιεργεί την αναλυτική σκέψη, την αποφασιστικότητα, την ψυχολογία να αντιμετωπίζεις κρίσιμες καταστάσεις, τη διαχείριση του άγχους και της πίεσης, μαθαίνεις να μεθοδεύεις οτιδήποτε κάνεις στη ζωή σου, να σχεδιάζεις καλύτερα το μέλλον σου, να το κάνεις βήμα βήμα. Να αποκτάς υπομονή και επιμονή»…
Και τα παραπάνω «τα βλέπουμε στους μαθητές μας, στην εξέλιξή τους, όσοι διακρίνονται στο σκάκι γίνονται και καλοί μαθητές – σε άλλα αθλήματα πιο κινητικά δεν συμβαίνει αυτό. Στο σκάκι όσο ασχολείσαι, γίνεσαι και καλύτερος στις εκπαιδευτικές σου υποχρεώσεις και ειδικά στις θετικές επιστήμες. Συνήθως, τα παιδιά που είναι καλοί σκακιστές, διαπρέπουν στις πανελλήνιες».
Διαβάστε επίσης:
Επόμενος σταθμός... Δίας: Το διαστημόπλοιο JUICE ταξιδεύει προς το μέλλον της ανθρωπότητας
«Πίσω από το βλέμμα του Βούδδα»: Πώς ο Μέγας Αλέξανδρος επηρέασε ολόκληρο τον πολιτισμό της Ανατολής
Το λευκό τιγράκι που μας συγκίνησε: Ο μονόδρομος της ευθανασίας και πώς η «θυσία» δεν θα πάει χαμένη