Ναυάγιο στην Πύλο: Πώς «συσκεύασαν» τους ανθρώπους στα αμπάρια – Αδιανόητες εικόνες
Συνεχίζεται η επιχείρηση έρευνας και διάσωσης από το Λιμενικό Σώμα στη θαλάσσια περιοχή 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου, για τον εντοπισμό τυχόν αγνοουμένων, μετά την βύθιση αλιευτικού σκάφους με μετανάστες, που είχε ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους 78 άτομα και να διασωθούν 105.
Οι περισσότεροι από τους διασωθέντες είναι υπηκοότητας Συρίας, Πακιστάν και Αιγύπτου.
Στο σημείο των ερευνών στη θαλάσσια περιοχή όπου σημειώθηκε το ναυάγιο, επιχειρούν ένα περιπολικό σκάφος του Λιμενικού, ένα πλοίο ανοιχτής θαλάσσης, μία φρεγάτα, εννέα παραπλέοντα πλοία, ενώ από αέρος επιχειρούν τρία ελικόπτερα, του Λιμενικού, της Πολεμικής Αεροπορίας και του Πολεμικού Ναυτικού.
Γιατί τουμπάρισε το αλιευτικό με τις 700 ψυχές
Ένα σκάφος μόλις 30 μέτρων, με περισσότερους από 700 ανθρώπους στοιβαγμένους σε όλους τους χώρους ως και τα αμπάρια, δεν ήταν καθόλου δύσκολο να αναποδογυρίσει, σύμφωνα με τους ειδικούς. «Ήταν έρμαιο μικρών κυμάτων. Ήταν οριακό το σκάφος από πλευράς ευστάθειας επομένως από τον πρώτο κλυδωνισμό αναποδογύρισε», δήλωσε ο Γρήγορης Γρηγορόπουλος, καθηγητής του ΕΜΠ/ Τμήμα Ναυπηγών.
«Η ευστάθεια ήταν οριακή γιατί ήταν πάρα πολλά άτομα και τα βαρύτερα εξ αυτών, οι άνδρες, ήταν στο κατάστρωμα».
«Ο μικρός αριθμός των διασωθέντων, οδηγεί στο συμπέρασμα ότι το πλοίο ανετράπη. Σε περίπτωση ανατροπής, τα άτομα που βρίσκονται στο εσωτερικό, δε σώνονται. Η ανατροπή γίνεται μέσα σε δευτερόλεπτα. (…) Πιστεύω ότι είχε περισσότερα από 500 άτομα», λέει ο ίδιος.
Εύλογα αναρωτιέται κανείς γιατί το σκάφος δεν ανετράπη όταν συνάντησε σαφώς μεγαλύτερα κύματα ξεκινώντας πριν 5 ημέρες από το Τομπρούκ της Λιβύης, παρά ντελαπάρισε από τον μικρό κυματισμό στα ανοιχτά της Πύλου με μόλις 3 μποφόρ.
«Όταν ένας σκάφος είναι οριακά ευσταθές είναι επιρρεπές σε κοντά κύματα και όχι μεγάλα».
Σημαντικό ρόλο έπαιξε και η ανακατανομή των επιβατών πάνω στο αλιευτικό με τον ναύαρχο Νίκο Σπανό να επισημαίνει πως μια πιθανή βλάβη στη μηχανή, τους ακινητοποίησε για σχεδόν τρία τέταρτα, προκαλώντας εύλογα αναστάτωση.
«Όταν μετακινείται όλος αυτός ο πληθυσμός, θα αλλάξει το μετακεντρικό βάρος θα έχει κλίση 90 μοιρών και θα κάνει ανατροπή».
«Αν έμεινε σε ακυβερνησία και πέρασε ένα σουέλ, το σουέλ είναι ένα βουβό κύμα, το οποίο μπορεί να σηκωθεί και δύο μέτρα. Αν το έφερε στα πλάγια, είναι πολύ εύκολο να γίνει ανατροπή με τον κόσμο να μην μπορεί να κρατηθεί», είπε από την πλευρά του ο κυβερνήτης αντίστοιχου αλιευτικού, Κωνσταντίνος Παγώνης.
Πώς τους «στοίβαξαν» στα αμπάρια
Σύμφωνα με την εκπομπή Live News, στο Mega, στο επικίνδυνο ψαράδικο είχαν στριμωχτεί εκατοντάδες μετανάστες. Σύμφωνα με τα σχεδιαγράμματα του πλοίου που δημοσιεύτηκαν στην ίδια εκπομπή, στα αμπάρια οι άνθρωποι ουσιαστικά είχαν… συσκευαστεί. Τα αμπάρια ήταν ασφυκτικά γεμάτα και υπολογίζεται πως μέσα εκεί ήταν περισσότεροι από 300 άνθρωποι, καταλαμβάνοντας το πολύ 1τ.μ. ο καθένας τους.
«Είμαστε εδώ δύο λεπτά και θέλουμε να βγούμε έξω. Φαντάσου να τους έχεις αυτούς τους ανθρώπους μέσα», ανέφερε ο Νίκος Λεμπέσης, κυβερνήτης αλιευτικού σκάφους, μιλώντας στο Mega.
«Εγώ το έχω κάνει αυτό το ταξίδι. Τα σκάφη αυτό είναι ένα ξύλινο παλιό σκάφος, το οποίο ήταν υπερφορτωμένο. Καμία πρόβλεψη ασφαλείας δεν υπήρχε. Εγώ υποθέτω πως οι άνθρωποι μετακινήθηκαν και έτσι ήρθε τούμπα», πρόσθεσε ο ίδιος. Σύμφωνα, όμως, με άλλους εμπειρογνώμονες δεν αποκλείεται να προκάλεσαν το τουμπάρισμα του σκάφους ακόμα και οι ίδιοι οι διακινητές.
Φωτογραφίες που δημοσίευσε το Mega από παρόμοιο αμπάρι με του αλιευτικού:
«Οι διακινητές προκάλεσαν σκόπιμα την κλίση»
Ο ναύαρχος ε.α. του λιμενικού σώματος και διεθνής πραγματογνώμονας, Νίκος Σπανός, μιλά αναφορικά με τον επιχειρησιακό σχεδιασμό δηλώνοντας πως πρέπει να γίνει ένα restart δεδομένου ότι οι ανάγκες είναι μεγάλες και τα ναυαγοσωστικά σκάφη δεν επαρκούν.
«Είναι μια κατάσταση πάρα πολύ δύσκολη. Όντως πρόκειται για ένα σάπιο πλοίο, ένα πλωτό νεκροταφείο στην κυριολεξία, ένα σκάφος που δεν είχε καθόλου πιστοποιητικά και έσυρε στον θάνατο στον υγρό τάφο δεν ξέρω πόσους ανθρώπους. Πραγματικά ποτέ δεν θα μάθουμε πόσοι έχασαν τη ζωή τους» δήλωσε μιλώντας στην ΕΡΤ.
«Οι διακινητές συνήθως τους βάζουν σε τέτοια παλιά σκάφη γιατί δεν τα χρειάζονται. Δεν αξίζουν άλλωστε. Για σκραπ πηγαίνουν και μεταφέρουν αθώους ανθρώπους» συμπλήρωσε ο κ. Σπανός.
Μάλιστα, προχώρησε και σε εξηγήσεις και αναφορικά με τα γυναικόπαιδα λέγοντας ότι το γεγονός πως ήταν κλειδωμένα στο αμπάρι είναι μια πρακτική που συνηθίζεται να γίνεται από τους διακινητές μεταναστών. Μάλιστα, εξήγησε πως τους κρατούς ουσιαστικά φυλακισμένους εκεί μέχρι να φτάσουν στον προορισμό τους.
Ανάγκη για περισσότερα ναυαγοσωστικά σκάφη
Ο κ. Σπανός αναφερόμενος στην πορεία του πλοιου διεκρίνισε πως έφυγε από το λιμάνι του Τομπρούκ με σκοπό να πάει Ιταλία. Ωστόσο, μπήκε εντός του ελληνικού FIR οπότε η Ιταλία παρέδωσε το περιστατικό στην ελληνική ακτοφυλακή, ενώ για τη διαδικασία που ακολουθείται ανέφερε ότι «σημαίνει ότι πρέπει να κάνω τα δέοντα με τον επιχειρησιακό μου σχεδιασμό, έτσι ώστε το σκάφος αυτό να πάει σ’ ένα ασφαλές αγκυροβόλιο».
Έπειτα ο ναύαρχος ε.α. του λιμενικού σώματος και διεθνής πραγματογνώμονας, Νίκος Σπανός, μίλησε και στο ναυαγοσωστικό, το Αιγαίο Πέλαγος, που αποτελούσε την πλησιέστερη περιοχή - και τούτο έχει σημασία, όπως εξήγησε, γιατί μια επιχείρηση διάσωσης πρέπει να είναι κοντά και διασωστικά σκάφη.
«Δεν μπορεί το σκάφος του Λιμενικού, ένα παραπλέον σκάφος, να κάνει όλη τη δουλειά εκεί. Χρειαζόμαστε ναυαγοσωστικά σκάφη» δήλωσε.
«Σκόπιμα από τους διακινητές προκλήθηκε η κλίση που οδήγησε στη βύθιση του σκάφους»
Σημαντικό είναι να αναφερθεί πως ο κ. Σπανός εκτιμά ότι η κλίση που οδήγησε στη βύθισή του πλοίου προκλήθηκε σκόπιμα από τους διακινητές. «Είναι μια κατάσταση πάρα πολύ τραγική, ένας θάνατος πάρα πολύ σκληρός», τόνισε ο ναύαρχος ε.α. του λιμενικού σώματος.
«Πρέπει να γίνει ένα restart σε όλο τον επιχειρησιακό μας σχεδιασμό», δήλωσε χαρακτηριστικά για το ναυάγιο με τους δεκάδες νεκρούς και τους εκατοντάδες αγνοουμένους που χάθηκαν στη θάλασσα παρουσία διεθνής επιτήρησης.
Με το πρώτο φως της ημέρας, ξεκίνησαν και πάλι οι έρευνες για την ανεύρεση διασωθέντων με την βοήθεια του Λιμενικού και του Πολεμικού ναυτικού, αλλά και πολλών παραπλεόντων σκαφών. Πρόκειται για μία ιδιαίτερα δύσκολη επιχείρηση και σύμφωνα με τους ειδικούς, μόνο από «θαύμα» μπορεί να βρεθεί κάποιος ζωντανός στο σημείο.
«Θα προκαλούσαμε ναυτικό δυστύχημα, εάν παρεμβαίναμε»
«Η ενεργοποίηση που έγινε χθες, ήταν από το ελληνικό Λιμενικό κατόπιν ειδοποίησης από τον ιταλικό θάλαμο επιχειρήσεων και επιστρατεύτηκε κι ένα εναέριο μέσο της Frontex το οποίο περιπολούσε στην περιοχή. Δικαιοδοσία στην συγκεκριμένη περιοχή έχει η Ελλάδα από άποψη έρευνας και διάσωσης, δεν παίζει ρόλο εάν η Frontex είναι εκεί. Ούτως η άλλως, παρ’ ότι έχει γίνει 47 ναυτικά μίλια νοτιοδυτικά της Πύλου, είναι σε διεθνή ύδατα, αλλά δικαιοδοσίας της Ελλάδας σε επίπεδο έρευνας και διάσωσης», ανέφερε αρχικά, μιλώντας στην εκπομπή «Κοινωνία Ώρα MEGA», για το ναυάγιο ανοιχτά της Πύλου.
Στη συνέχεια, αναφέρθηκε στη βοήθεια της Ελλάδας αλλά και της Frontex: «Το πλοίο αφού εντοπίσθηκε και από τα ελικόπτερα του Λιμενικού αλλά και το αεροπλάνο της Frontex, εν συνεχεία προσεγγίστηκε από παραπλέοντα πλοία που είχε επιστρατεύσει το ελληνικό Λιμενικό. Από το πρώτο φορτηγό πήραν τροφοεφόδια και στη συνέχεια αρνήθηκαν οιαδήποτε συνδρομή.
Από το 2ο φορτηγό αρνήθηκαν ακόμη και τα τροφοεφόδια. Εμείς, ως Ελλάδα, ενεργοποιήσαμε τις δικές μας δυνάμεις και ό,τι προβλέπεται από τα σχέδια για τα παραπλέοντα πλοία και ήμασταν στο σημείο. Επιχειρήσαμε και τηλεφωνικά να συνεννοηθούμε μαζί τους και να προσπαθήσουμε να τους βοηθήσουμε, αρνήθηκαν κατηγορηματικά και είπαν ότι θέλουν να παραμείνουν στο πλωτό και να πάνε Ιταλία και δεν θέλουν να έρθουν στην Ελλάδα. Αυτό είπαν και στο δικό μας πλωτό».
Γιατί δεν παρενέβη το ελληνικό Λιμενικό αφού είδε ότι πρόκειται για παράνομη διακίνηση μεταναστών;
«Είναι ένα αλιευτικό σκάφος 25 – 30 μέτρων, πάρα πολύ παλιό σκάφος με πολλούς ανθρώπους πάνω στο εξωτερικό κατάστρωμα. Το βράδυ, όταν έφθασε το Λιμενικό και το είδαν μακροσκοπικά, όταν ο άλλος σού αρνείται κατηγορηματικά κάθε βοήθεια, δεν μπορείς με το ζόρι να του επιβάλλεις να εκτρέψει την πορεία του, γιατί αυτό που θα καταφέρναμε να κάνουμε, είναι να προκαλέσουμε ένα ναυτικό ατύχημα νωρίτερα από την ώρα που συνέβη», τόνισε ο κ. Αλεξίου.
«Ανάλογα με την περιοχή των θαλασσίων ζωνών και το έγκλημα που τελείται, έχει διαφορετικές δυνατότητες πράξεως. Εν προκειμένω, οιαδήποτε ενέργεια κάναμε και να τους τραβήξουμε χωρίς τη θέλησή τους, με 100 – 200 άτομα στο εξωτερικό κατάστρωμα και με την μετατόπιση που έγινε και πιθανότατα προκάλεσε τη βύθιση του πλοίου, αν παρεμβαίναμε για το είχαμε προκαλέσει νωρίτερα εμείς οι ίδιοι. Δεν μπορείς με το ζόρι να εκτρέψεις ένα πλοίο. Μιλάμε για ανθρώπους και όχι για φορτίο. Δεν μπορείς να κάνεις επεμβάσεις όταν αυτός που μιλάς αντιδρά. Εμείς μιλούσαμε με διαφορετικούς ανθρώπους και θα δούμε στην πορεία μέσω της προανακριτικής διαδικασίας», τόνισε χαρακτηριστικά.
Είχαν καλέσει στον διεθνή αριθμό βοήθειας – Υπήρχαν ήδη 6 πτώματα πριν βυθισθεί
Σύμφωνα με πληροφορίες, η Alarm phone έδωσε στη δημοσιότητα ένα χρονικό της επικοινωνίας με κάποιους από τους επιβαίνοντες που είχε το αλιευτικό. Η Alarm phone δεν μπορεί να επέμβει αλλά έχει τη δυνατότητα να ενημερώσει τις αρμόδιες αρχές.
Η πρώτη κλήση έγινε τη 13η Ιουνίου, 02:17 ώρα κεντρικής Ευρώπης (03:17 ώρα Ελλάδας). Στην συνομιλία αναφέρθηκε ότι όπως είναι η κατάσταση δεν πρόκειται να επιβιώσουν, το βράδυ που έρχεται. Το πλοίο έπλεε ήδη πέντε ημέρες από τη Λιβύη, δεν υπήρχαν τρόφιμα και νερό και πάνω στο πλοίο υπήρχαν ήδη 6 πτώματα.
Στις 16:53, η Alarm phone ενημέρωσε με μέιλ και άλλους τρόπους, τις ελληνικές Αρχές, την Frontex αλλά και την Ύπατη Αρμοστεία του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών στην Ελλάδα. Η επικοινωνία με τους πρόσφυγες δεν ήταν εφικτή πολλές φορές, ενώ, προσπαθούσαν να βρουν το σήμα του πλοίου. Στις 17:20, αναφέρεται πως σύμφωνα με τους επιβαίνοντες, το πλοίο δεν κινείται και ο καπετάνιος διέφυγε από το καράβι με πλοίο και ότι πλέον, χρειάζονται νερό και φαγητό.