Επέλαση κουνουπιών: Επιστήμονες εξηγούν στο Newsbomb.gr πώς εντοπίζουν τη διασπορά τους

Τον κώδωνα του κινδύνου κρούουν οι ειδικοί καθώς τα κουνούπια εμφανίστηκαν στη χώρα μας ένα μήνα νωρίτερα με τους επιστήμονες να είναι σε επιφυλακή καθώς υπάρχει ο φόβος για εμφάνιση του Ιού του Δυτικού Νείλου.

Για το σημαντικό αυτό ζήτημα που επηρεάζει όχι μόνο τις υγειονομικές υπηρεσίες αλλά και την καθημερινότητα των πολιτών μίλησε στην κάμερα του Newsbomb.gr, ο Χαράλαμπος Κοντοές, διευθυντής Ερευνών Μονάδας Beyond στο Αστεροσκοπείο Αθηνών, αποκαλύπτοντας πώς καταγράφεται η διασπορά τους.

Στην Ελλάδα διαθέτουμε ένα καινοτόμο σύστημα το οποίο σχεδιάστηκε ώστε να ενημερώνει έγκαιρα, να προβλέπει τον επιδημιολογικό κίνδυνο και να βοηθά στον έλεγχο νοσημάτων τα οποία μεταδίδονται από έντομα με βασικότερα τα κουνούπια.

Πώς οι επιστήμονες εντοπίζουν τη διασπορά των κουνουπιών

Ο κ. Κοντοές αναφέρθηκε στη λειτουργία του πρωτοποριακού συστήματος που διαθέτει το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών λέγοντας: «Το σύστημά μας βασίζεται στην τεχνολογία της δορυφορικής παρατήρησης της γης, άρα με αυτή την έννοια έχει μία δυνατότητα να καλύπτει όλο τον πλανήτη και γι' αυτό το λόγο μπορεί να εφαρμοστεί σε πολλές χώρες».

«Λειτουργεί με τη βασική παρατήρηση. Με παρατηρήσεις από το διάστημα του πλανήτη και με την παρατήρηση της αλλαγής του τοπίου, των συνθηκών και των οικοσυστημάτων αλλά και των περιβαλλοντικών συνθηκών, όλες αυτές οι παράμετρες είναι μεγέθη που εμείς μπορούμε να παρατηρούμε, έτσι κάνουμε τη σχετική πρόγνωση για το τι μπορεί να συμβεί μέσα στο επόμενο δεκαπενθήμερο ή και σε ολόκληρο το καλοκαίρι. Έτσι μπορούμε να γνωρίζουμε τον αναμενόμενο κίνδυνο σε δύο επίπεδα, στην αύξηση των κουνουπιών αλλά και στον επιδημιολογικό κίνδυνο στον οποίο αυτό μπορεί να συνεπάγεται», πρόσθεσε.

Όσον αφορά την ακρίβεια στον έλεγχο των κουνουπιών το ποσοστό που καταγράφονται οι πληθυσμοί των εντόμων αγγίζει το 90%.

«Το σύστημα εφαρμόζεται ήδη για τέσσερα χρόνια. Μέσα από μία συστηματική εφαρμογή και αξιολόγηση επί χρόνια του συστήματος έχουμε 90% ακρίβεια ως προς τους αναμενόμενους πληθυσμούς σε σχέση με αυτό που μετράμε στις πραγματικές συνθήκες», ανέφερε ο κ. Κοντοές και εξήγησε ταυτόχρονα πως η καταγραφή αφορά τις περιφέρειες της Κρήτης, Δυτικής Ελλάδας, Θεσσαλονίκης, Θεσσαλίας.

Σε εγρήγορση για τον ιό του Δυτικού Νείλου

Την ώρα που η επιστημονική κοινότητα είναι σε επιφυλακή, καθώς υπάρχει ο φόβος για αυξημένα περιστατικού του ιού του Δυτικού Νείλου και στην Ελλάδα, ο διευθυντής ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών Χαράλαμπος Κοντοές ανέφερε ότι η χώρα μας καταγράφει έναν υψηλό αριθμό κρουσμάτων ανάμεσα στις χώρες της Ε.Ε. από τον ιό.

«Ο Ιός του Δυτικού Νείλου είναι μία ασθένεια στην Ελλάδα και την Ιταλία. Έχουμε το κουνούπι Culex που δημιουργεί την ασθένεια του Δυτικού Νείλου. Τα τελευταία δώδεκα χρόνια νομίζω έχουν καταγραφεί στην Ευρώπη κοντά στα 5.000 κρούσματα του Δυτικού Νείλου, εκ των οποίων τα 2.000 είναι στην Ελλάδα και την Ιταλία», ανέφερε.

Τέλος, όσον αφορά τον τρόπο που μπορεί να περιοριστεί η διασπορά των κουνουπιών ανέφερε: «Eκεί που αναμένονται πληθυσμοί κουνουπιών, γίνονται απαραίτητοι ψεκασμοί».

Πώς οι χάρτες καταγράφουν την παρουσία των κουνουπιών τους στην Ελλάδα

Ο Χαράλαμπος Κοντοές, διευθυντής Ερευνών Μονάδας Beyond στο Αστεροσκοπείο Αθηνών, έδειξε στην κάμερα του Newsbomb.gr τους χάρτες που καταγράφουν την παρουσία των κουνουπιών στην Ελλάδα εξηγώντας ότι αποτελεί ένα χρήσιμο οδηγό για λήψη μέτρων από τις αρμόδιες αρχές.

Τα χρώματα που φαίνονται στους διαφορετικούς δήμους υποδηλώνουν διαφορετικό επίπεδο κινδύνου εμφάνισης έστω και ενός κρούσματος του ιού του Δυτικού Νείλου.

Το Σύστημα EYWA

Το Σύστημα EYWA είναι ένα διεπιστημονικό τεχνολογικό επίτευγμα που συνδυάζει τις επιστήμες της Ιατρικής, των Μαθηματικών, της Παρατήρησης της Γης, της Τεχνητής Νοημοσύνης, του Πληθοπορισμού (Crowdsourcing), της Κλιματολογίας-Μετεωρολογίας και της μελέτης του Περιβάλλοντος.

Η διευρωπαϊκή ομάδα EYWA περιλαμβάνει 15 εταίρους μεταξύ των οποίων εθνικοί οργανισμοί αναφοράς σε θέματα δημόσιας υγείας και ελέγχου κουνουπιών, ιδιωτικοί, αλλά και ερευνητικοί και πανεπιστημιακοί φορείς από πέντε χώρες της Ευρώπης (Ελλάδα, Ιταλία, Σερβία, Γαλλία και Γερμανία).

Σημαντικό ρόλο στην υλοποίηση του συστήματος παίζουν δύο ακόμη βασικοί ελληνικοί φορείς και συγκεκριμένα, η εταιρεία καταπολέμησης κουνουπιών «Οικοανάπτυξη» που εδρεύει στη Θεσσαλονίκη και το Εργαστήριο Φυσικής της Ατμόσφαιρας του Πανεπιστημίου Πατρών.

Τέλος, αξίζει να αναφερθεί ότι η επιστημονική ομάδα EYWA ανταλλάσσει τα ερευνητικά της συμπεράσματα με κέντρα αναφοράς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, όπως το Κοινό Κέντρο Ερευνών και το Κέντρο Διαχείρισης Κρίσεων της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ομάδα EYWA συνομιλεί επίσης με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και αντίστοιχους φορείς δημόσιας υγείας στην Βραζιλία και την Ινδία.

Οδηγίες προφύλαξης από τα κουνούπια

O Εθνικός Οργανισμός Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) συνιστά να λαμβάνετε μέτρα για να προφυλάσσεστε από τα κουνούπια, ώστε να μειωθεί ο κίνδυνος λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου, σε περίπτωση επανακυκλοφορίας του ιού.

Ο ιός του Δυτικού Νείλου μεταδίδεται κυρίως με το τσίμπημα μολυσμένων «κοινών» κουνουπιών. Τα κουνούπια μολύνονται από μολυσμένα πτηνά (ορισμένα είδη κυρίως άγριων πτηνών). Οι άνθρωποι που έχουν μολυνθεί δεν μεταδίδουν περαιτέρω τον ιό σε άλλα κουνούπια.

Η πλειοψηφία των ατόμων που μολύνονται από τον ιό δεν αρρωσταίνουν καθόλου ή παρουσιάζουν μόνο ήπια νόσο, ενώ πολύ λίγα άτομα (< 1% όσων μολύνονται) εμφανίζουν σοβαρή νόσο που προσβάλλει το νευρικό σύστημα (κυρίως εγκεφαλίτιδα ή μηνιγγίτιδα). Άτομα μεγαλύτερης ηλικίας (άνω των 50 ετών) και άτομα με ανοσοκαταστολή/ χρόνια υποκείμενα νοσήματα κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά.

Κρούσματα της λοίμωξης από τον ιό του Δυτικού Νείλου εμφανίζονται σε πολλές χώρες παγκοσμίως, όπως και σε πολλές Ευρωπαϊκές χώρες, σε ετήσια βάση, κατά τους καλοκαιρινούς και φθινοπωρινούς μήνες. Από το 2010 και μετά, εμφανίζονται κρούσματα σχεδόν κάθε χρόνο και στη χώρα μας. Ως εκ τούτου, θεωρείται πιθανή και αναμενόμενη η επανεμφάνιση περιστατικών (και) στη χώρα μας, κατά την τρέχουσα περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών (όπως και σε κάθε περίοδο μετάδοσης).

Καθώς η επιδημιολογία του ιού είναι σύνθετη, οι περιοχές κυκλοφορίας του ιού και εμφάνισης κρουσμάτων δεν μπορούν να προβλεφθούν με ασφάλεια. Ως εκ τούτου, o ΕΟΔΥ συνιστά να τηρείτε τα ατομικά μέτρα προστασίας από τα κουνούπια, σε όλη την επικράτεια, καθόλη την περίοδο κυκλοφορίας των κουνουπιών:

• Χρησιμοποιείτε εγκεκριμένα εντομοαπωθητικά σώματος και περιβάλλοντος (σύμφωνα με τις οδηγίες χρήσης), σήτες, κουνουπιέρες, κλιματιστικά/ ανεμιστήρες, κατάλληλα (μακριά) ρούχα.
• Μην αφήνετε στάσιμα νερά πουθενά (έτσι, συμβάλετε ουσιαστικά στον περιορισμό των εστιών αναπαραγωγής των κουνουπιών στους ιδιωτικούς χώρους).

Ειδικά τα άτομα μεγαλύτερης ηλικίας, άτομα με ανοσοκαταστολή και άτομα με χρόνια υποκείμενα νοσήματα πρέπει να τηρούν σχολαστικά τα μέτρα προστασίας από κουνούπια, καθώς κινδυνεύουν περισσότερο να αρρωστήσουν σοβαρά.

Όπως σε κάθε περίοδο μετάδοσης, ο ΕΟΔΥ διενεργεί ενισχυμένη επιδημιολογική επιτήρηση της νόσου, ενημερώνει τους επαγγελματίες υγείας και δημόσιας υγείας, διερευνά άμεσα τα περιστατικά και ενημερώνει τις αρμόδιες εθνικές αρχές και τις αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης, με στόχο την έγκαιρη εφαρμογή στοχευμένων μέτρων απόκρισης και πρόληψης, σε τοπικό επίπεδο. Για την περίοδο 2023, ο ΕΟΔΥ ενημέρωσε ήδη τους επαγγελματίες υγείας πανελλαδικά για την ανάγκη εγρήγορσής τους για τη νόσο.

Περισσότερες πληροφορίες για τον ιό του Δυτικού Νείλου και τα μέτρα προστασίας από τα κουνούπια μπορείτε να βρείτε στην ιστοσελίδα του ΕΟΔΥ, όπου επίσης θα αναρτώνται -εφόσον παρουσιασθούν κρούσματα- εβδομαδιαίες εκθέσεις με τα τρέχοντα επιδημιολογικά δεδομένα.

Διαβάστε επίσης

Ανησυχία στη Θεσσαλονίκη: Αυξάνονται ραγδαία τα «ακμαία κουνούπια»

Έξαρση παρατηρείται φέτος στον αριθμό των κουνουπιών – Πώς εντοπίζεται η διασπορά τους

Κουνούπια: Κι όμως η επιστήμη κατάφερε κάτι το απίστευτο

Δείτε όλο το Weekend Edition εδώ