Προβληματισμός στους κτηνοτρόφους: Επιδημία σπογγώδους εγκεφαλοπάθειας αφανίζει κοπάδια αιγοπροβάτων

Στο χωριό Μικρό Δάσος Κιλκίς εδώ και τρία χρόνια σχεδόν όλα τα ζώα χάθηκαν καθώς αρρώστησαν από σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια.

Ένας εκ των κτηνοτρόφων ο Γαβριήλ Αμανατίδης μετρά απώλειες γύρω στα 380 ζώα από ένα σύνολο 500. Όπως λέει στην ΕΡΤ «για τα υπόλοιπα ζώα που έχουν απομείνει αν και έχουν ασθενήσει, η Κτηνιατρική υπηρεσία είναι καθησυχαστική, ότι η νόσος δεν είναι μεταδοτική. Ωστόσο, κάποια στιγμή θα ψοφήσουν και αυτά».

Εκπλήσσει η υπόδειξη των αρμοδίων υπηρεσιών, καθώς μετά από την εμφάνιση κρούσματος ακολουθεί σχολαστική απολύμανση των χώρων διαβίωσης των ζώων, που σημαίνει ότι υφίσταται άμεσος κίνδυνος μετάδοσης της ζωονόσου.

Η νόσος των τρελών αγελάδων (BSE), η οποία οφείλεται στη σίτιση των ζώων με μολυσμένα από Prion ζωάλευρα, μπορεί να διαγνωστεί ασφαλώς μόνο μετά από βιοψία εγκεφάλου.

Η περιοχή της Παιονίας δοκιμάζεται σε τακτά διαστήματα επί σχεδόν δυο δεκαετίες από την σπογγώδη εγκεφαλοπάθεια, που έχει αφανίσει δεκάδες κοπάδια αιγοπροβάτων.

Ο Θωμάς Καρυπίδης πρόεδρος του Αγροκτηνοτροφικού Συλλόγου Παιονίας εξηγεί πως από τις έξι μονάδες που υπήρχαν στην περιοχή σε λίγα χρόνια έμειναν μόνο δυο.

Δεν υπάρχει εμβόλιο ή θεραπεία. Όπως αναφέρει ο κ. Καρυπίδης οι επιστήμονες είπαν πως η νόσος υπάρχει μέσα στο γονίδιο του ζώου και εκδηλώνεται στις κατάλληλες συνθήκες.

Πρόκειται για πολύ σοβαρή δήλωση, δεδομένου ότι η αιτία της νόσου έχει προσδιοριστεί στις ζωοτροφές που προέρχονται από άλευρα ζώων και τα καθιστά ωμοφάγα ή στον περιβάλλοντα τόπο βοσκής που έχει μολυνθεί κατά το παρελθόν.

Όπως είπε στην ΕΡΤ ο κ. Καρυπίδης το πρόβλημα δεν είναι καινούργιο. Αρχικά εμφανίστηκε στις αρχές της δεκαετίας του 2000 και η κατάσταση συνεχίζεται σε τακτά διαστήματα. Η εμφάνιση της νόσου ξεκίνησε προ επταετίας και όταν ο πρώτος κτηνοτρόφος το κατάλαβε, πως δεν υπήρχε σωτηρία για τα ζώα του έφυγε στην Γερμανία. «Τώρα έχουμε μείνει μόνο ο Αμανατίδης και εγώ. Προσέχουμε και δεν βγάζουμε τα ζώα έξω από τον στάβλο για να μην κολλήσουν κάτι, αλλά το πρόβλημα παραμένει».

Οι αρμόδιοι εξήγησαν στους κτηνοτρόφους πως η εγκεφαλοπάθεια έχει μια διαβάθμιση από το ένα έως το πέντε. Κατά το πρώτο το ζώο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για αναπαραγωγή, κατά το δεύτερο και το τρίτο για διατροφή, ενώ στο τέταρτο και πέμπτο στάδιο είναι ακατάλληλα.

Οι κτηνοτρόφοι προσπαθούν να κατανοήσουν για ποιόν λόγο τα ζώα της συγκεκριμένης περιοχής εμφανίζουν την ζωονόσο, επαναλαμβανόμενα, ενώ δεν τα έχουν εισάγει από χώρες της ΕΕ. Άλλωστε σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες η νόσος έχει εξαλειφθεί πλήρως. Καθώς προμηθεύονται τροφές από συγκεκριμένη εταιρεία, αναζητούν την αιτία του προβλήματος.

Ως γνωστό η σπογγώδης εγκεφαλοπάθεια, γνωστή ως νόσος των τρελών αγελάδων, οφείλεται σε μόλυνση από μια λανθασμένη διπλωμένη πρωτεΐνη, γνωστή ως Prion, και τα ζώα πιστεύεται ότι έχουν μολυνθεί από τη σίτιση με κρεατάλευρα (Meat and bone meal -MBM), που περιείχαν είτε υπολείμματα βοοειδών που ανέπτυξαν την ασθένεια είτε προϊόντα προβάτων που έχουν μολυνθεί από τρομώδη νόσο.

Σύμφωνα με μελέτες που έχουν δημοσιοποιηθεί η κύρια μέθοδος μόλυνσης στα ζώα είναι μέσω της κατάποσης. Πιστεύεται ότι τα Prion μπορεί να εναποτεθούν στο περιβάλλον μέσω των υπολειμμάτων νεκρών ζώων και μέσω των ούρων, του σάλιου και άλλων σωματικών υγρών. Στη συνέχεια, μπορούν να παραμείνουν στο έδαφος όπου δεσμεύονται με άργιλο και άλλα μέταλλα, και περνούν στα φυτά.

Σύμφωνα με έρευνα του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνιας η μόλυνση με Prion μπορεί να συμβεί από την κοπριά. Δεδομένου ότι η κοπριά υπάρχει σε πολλές περιοχές γύρω από ταμιευτήρες νερού και χρησιμοποιείται ως λίπασμα ή απλώς εναποτίθεται από τα ζώα σε πολλά χωράφια, αυξάνει την πιθανότητα ευρείας μετάδοσης.