Βόρειο Σέλας: Ήρθε για να μείνει; - Επιστήμονες προβλέπουν εμφανίσεις σε περιοχές έκπληξη

Αυτός ο χειμώνας είναι πιθανό να είναι μια από τις καλύτερες χρονιές για να δούμε το Βόρειο Σέλας καθώς οι επιστήμονες προβλέπουν τις καλύτερες εμφανίσεις των τελευταίων 20 ετών, που έχουν ήδη δει στη νότια Αγγλία.

Ο ήλιος προβλέπεται να φτάσει στο αποκορύφωμα του κύκλου δραστηριότητάς του, περίπου 11 ετών - γνωστό ως «ηλιακό μέγιστο» - μεταξύ Ιανουαρίου και Οκτωβρίου 2024, φέρνοντας μαζί του θεαματικές εμφανίσεις του φαινομένου τόσο στις χαμηλότερες πολικές περιοχές όσο και πιο νότια στην Ευρώπη.

Οι δηλώσεις αυτές έρχονται - σύμφωνα με τον βρετανικό Guardian αφού το βόρειο σέλας φώτισε μεγάλο μέρος του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιρλανδίας το Σαββατοκύριακο, φτάνοντας νότια ως το Στόουνχεντζ ενώ έκανε την εμφάνισή του και στη Μεσόγειο.

«Περιμένω να υπάρχει περισσότερη δραστηριότητα σέλας από ό,τι τα τελευταία 20 χρόνια», δήλωσε ο Njål Gulbrandsen, ερευνητής διαστημικής φυσικής στο Γεωφυσικό Παρατηρητήριο Tromsø, μέρος του Arctic University of Norway (UiT).

Καθώς ο ήλιος πλησιάζει στην κορύφωσή του, υπήρξαν περισσότερες ηλιακές καταιγίδες, δημιουργώντας περισσότερο σέλας, ορατό νοτιότερα από το κανονικό.

Συνήθως οι καλύτερες περιοχές για να δείτε το βόρειο σέλας – που δημιουργείται όταν πολλά σωματίδια έρχονται από τον ήλιο προς τη Γη – είναι η βόρεια Νορβηγία, τα βόρεια μέρη της Φινλανδίας και της Σουηδίας, η Ισλανδία, οι βόρειες ΗΠΑ και ο Καναδάς και το νότιο τμήμα της Γροιλανδίας.

Αλλά κατά τη διάρκεια του ηλιακού μέγιστου, το οβάλ σέλας διαστέλλεται, που σημαίνει ότι θα είναι ορατό σε τοποθεσίες σε όλη την Ευρώπη.

«Θα υπάρχουν πιο θεαματικές εμφανίσεις στις τοποθεσίες που το βλέπουμε συνήθως, αλλά και νοτιότερα από ό,τι θα περιμένατε κανονικά», δήλωσε η Katie Herlingshaw, ερευνήτρια διαστημικής φυσικής στο Πανεπιστημιακό Κέντρο στο Svalbard (Unis).

Η εξήγηση από το Εθνικό Αστεροσκοπείο

Σύμφωνα με το Εθνικό Αστεροσκοπείο το Σέλας είναι ένα φαινόμενο που παρατηρούμε σπάνια στη χώρα μας και προκαλείται γενικά από τις ισχυρές μαγνητικές καταιγίδες.

«Χθες το βράδυ, 5 Νοεμβρίου 2023, παρατηρήθηκε σέλας από περιοχές της βόρειας Ελλάδας, ένα φαινόμενο που σπάνια παρατηρούμε στη χώρα μας. Σέλας σε τόσο χαμηλά γεωγραφικά πλάτη εμφανίζεται μόνο κατά τη διάρκεια ισχυρών μαγνητικών καταιγίδων. Οι μαγνητικές καταιγίδες προκαλούνται από διαταραχές του γεωμαγνητικού πεδίου, καθώς αυτό αλληλεπιδρά με το μαγνητικό πεδίο του ήλιου μας (μέσω του ηλιακού ανέμου)», τονίζεται αρχικά στη ανάρτηση του Εθνικού Αστεροσκοπείου.

Στη συνέχεια αναφέρεται: «H μαγνητική καταιγίδα που καταγράφηκε χθες χαρακτηρίζεται έντασης G3 (στην κλίμακα από G1 έως G5). Το σέλας δημιουργείται από ηλεκτρόνια υψηλής ενέργειας, που καθώς κινούνται ελικοειδώς κατά μήκος των δυναμικών γραμμών του γεωμαγνητικού πεδίου, πλησιάζουν ενίοτε την ανώτερη ατμόσφαιρα της Γης, συγκρούονται με άτομα και μόρια αζώτου και οξυγόνου και τα διεγείρουν ενεργειακά. Τα διεγερμένα άτομα και μόρια, για να επανέλθουν στην αρχική, σταθερή κατάσταση ενεργειακής ισορροπίας, εκπέμπουν την περίσσεια ενέργειας υπό τη μορφή ορατής ακτινοβολίας».

Σχετικά με το κόκκινο χρώμα του οι επιστήμονες του Εθνικού Αστεροσκοπείου αναφέρουν: «Το κόκκινο χρώμα του σέλαος εκπέμπεται από διεγερμένο ατομικό οξυγόνο κατά την σύγκρουσή του με ηλεκτρόνια της γήινης μαγνητόσφαιρας.
Η μορφή του σέλαος μπορεί να παρομοιαστεί με κινούμενες, λαμπρές, χρωματιστές ουράνιες κουρτίνες φωτός.
Η ένταση μιας μαγνητικής καταιγίδας περιγράφεται από τον γεωμαγνητικό δείκτη Dst, ο οποίος εκφράζει την μεταβολή του μαγνητικού πεδίου της Γης, όπως μετράται στο έδαφος. Η τιμή του χθες έπεσε στα -165 nT, το οποίο χαρακτηρίζει μια ισχυρή μαγνητική καταιγίδα».