Συμπληρώματα διατροφής: Ο ρόλος των social media και οι 14χρονοι που ονειρεύονται να γίνουν «φέτες»

«Θέλω και εγώ να πάρω πρωτεΐνη». Η δήλωση του 17χρονου Αλέξη έπεσε σαν... βόμβα στην οικογένειά του.

«Ο γιος μου κάνει μπάσκετ από πολύ μικρός, ποτέ κανείς από τους προπονητές του δεν είχε αναφέρει την ανάγκη λήψης κάποιου συμπληρώματος διατροφής», λέει στην «Καθημερινή» η μητέρα του Χριστίνα.

Η περίπτωση του Αλέξη δεν είναι μεμονωμένη. Τα γυμναστήρια χρόνο με τον χρόνο κατακλύζονται από εφήβους, οι οποίοι ονειρεύονται να αποκτήσουν σε χρόνο-ρεκόρ ένα σώμα ανάλογο με εκείνα που βλέπουν στο Instagram. Περισσότεροι από τους μισούς, σύμφωνα με τις έρευνες, θα αποφασίσουν να προμηθευτούν κάποιο συμπλήρωμα διατροφής, συνήθως από το ίδιο που έχουν αγοράσει οι φίλοι τους. Οι γονείς κατά κανόνα το μαθαίνουν εκ των υστέρων.

Τα συμπληρώματα διατροφής αποτελούν μια βιομηχανία με ιδιαίτερη ανάπτυξη καθώς δίνουν πολλές «υποσχέσεις»: αδυνάτισμα, καλογυμνασμένα σώματα, ωραία εμφάνιση. Το 2022 ο παγκόσμιος τζίρος των συμπληρωμάτων διατροφής άγγιξε τα 180 δισ. δολάρια και η πορεία είναι ανοδική. Παράλληλα με όσους κωδικούς πωλούνται νόμιμα, μεγάλες ποσότητες διακινούνται παράνομα και χωρίς σχετική αδειοδότηση.

Στις αρχές Νοεμβρίου ελεγκτές του ΣΔΟΕ σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη εντόπισαν σε εταιρία εμπορίας συμπληρωμάτων διατροφής μεγάλες ποσότητες σκευασμάτων που διακινούνταν χωρίς προηγούμενη γνωστοποίηση στον ΕΟΦ και χωρίς να έχουν καταβληθεί τέλη ύψους 479.000 ευρώ.

Τα κλιμάκια του ΣΔΟΕ κατέσχεσαν 2.247,17 κιλά σκόνης σε δοχεία ή σακούλες, 128,50 κιλά σε χάπια, κάψουλες, ταμπλέτες και softgels και 8.170 ml συμπληρωμάτων σε υγρή μορφή.

Ο ρόλος των social media

Οι έφηβοι, ήδη προτού κάνουν την εγγραφή τους στο γυμναστήριο της γειτονιάς τους έχουν συγκεκριμένες προσλαμβάνουσες από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.

«Κατακλύζονται από βίντεο και φωτογραφίες γραμμωμένων ανδρών και φιλοδοξούν αν τους μοιάσουν, θέλουν σε σύντομο χρονικά διάστημα να γίνουν 'φέτες'» τονίζει στην καθημερινή ο 48χρονος Βασίλης Ρουσόπουλος, καθηγητής φυσικής αγωγής και ψυχολόγος.

«Αυτή η πλαστική και αψεγάδιαστη εικόνα όμως κατακτάται όχι απλά με συμπληρώματα διατροφής αλλά με αναβολικά», τονίζει ο Σπύρος, γυμναστής επί 20ετία σε μεγάλες αλυσίδες γυμναστηρίων.

Σοβαρές επιπτώσεις για την υγεία

Οι επιπτώσεις από τη χορήγηση σε εφήβους σκευασμάτων με αναβολικές ουσίες είναι πολύ σοβαρές.

«Έχει καταγραφεί μεταξύ άλλων ακμή, επιθετικότητα, ψυχολογικές μεταπτώσεις, αλλαγή διάθεσης ενώ μακροπρόθεσμα μπορεί να εμφανιστούν προβλήματα υπογονιμότητας», αναφέρει ενδεικτικά η Τώνια Βασιλάκου, καθηγήτρια Διατροφής Ειδικών Πληθυσμιακών Ομάδων και Δημόσιας Υγείας στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής.

Από την πλευρά του, ο Αθανάσιος Χατζηνικολάου, επίκουρος καθηγητής ΣΕΦΑΑ στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο, εξηγεί πως «έχει αποδειχθεί επιστημονικά πως το ποσοστό άνω των 80%, τα συμπληρώματα διατροφής δεν περιέχουν όσα γράφονται στην ετικέτα τους».

Ως ελάχιστη προϋπόθεση ασφαλείας συνιστάται το σκεύασμα να παράγεται από κάποια μεγάλη και γνωστή εταιρεία, να έχει πιστοποιηθεί από τους αρμόδιους εθνικούς ή ακόμα καλύτερα ευρωπαϊκούς φορείς.

Για όσους ξεπερνούν, δε, τη συνιστώμενη ημερήσια δόση ή έχουν κάποιο υποκείμενο νόσημα, οι κίνδυνοι πολλαπλασιάζονται.

«Όσοι αθλούνται στο γυμναστήριο πέφτουν θύματα όσων πωλούν συμπληρώματα, καθώς παίζουν με την αυτοεκτίμηση και τον ναρκισσισμό τους», συμπλήρωσε ο κύριος Χατζηνικολάου.