SOS: Υπό απειλή εξαφάνισης 1 στα 5 είδη ζώων - Τι δείχνουν τα δεδομένα για την Ελλάδα

Ο Οργανισμός Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ) δημιούργησε ένα δίκτυο από 140 Ελληνες και ξένους επιστήμονες, οι οποίοι συνέταξαν τον κατάλογο με τη συνεργασία της IUCN, της Ελληνικής Ζωολογικής Εταιρείας και της Ελληνικής Βοτανικής Εταιρείας.

Ακτινογραφία

Τι δείχνουν όμως τα δεδομένα για την Ελλάδα; Σύμφωνα με την αξιολόγηση, το καθεστώς απειλής ανέρχεται σε 21,5%, στο σύνολο των ειδών που αξιολογήθηκαν. Οσον αφορά στις επιμέρους ταξινομικές ομάδες, σε καθεστώς απειλής ανήκουν το 18,7% των φυτών, το 22,6% των ζώων και το 34,8% των μυκήτων που αξιολογήθηκαν.

Ειδικότερα το 28,3% των πουλιών, το 31,3% των θηλαστικών, το 13,3% των ερπετών, το 34,6% αμφιβίων και το 21,5% των ασπόνδυλων απειλούνται με εξαφάνιση.

Στον αντίποδα, κάποια είδη, χάρη στην εφαρμογή μέτρων προστασίας και διατήρησης, δεν απειλούνται άμεσα, πλέον, με εξαφάνιση στη χώρα και έχουν μετακινηθεί στην κατηγορία του χαμηλού κινδύνου. Χαρακτηριστικά παραδείγματα είναι η θαλάσσια χελώνα Caretta caretta και το κιρκινέζι (Falco naumanni).

Να σημειωθεί ότι η 21η Μαΐου έχει οριστεί ως Ευρωπαϊκή Ημέρα Natura 2000.

Ασπροπάρης

Ο Ασπροπάρης (Neophron percnopterus) είναι το μικρότερο από τα τέσσερα είδη γυπών που απαντούν στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Διακρίνεται από το λευκό φτέρωμά του και το γυμνό από πούπουλα πορτοκαλί πρόσωπό του. Επιβιώνει κυρίως στην περιοχή της Θράκης όπου φωλιάζουν τέσσερα ζευγάρια, ενώ μεμονωμένα άτομα παρατηρούνται στην Ηπειρο και τα Μετέωρα.

Το μέγεθος του πληθυσμού είναι μικρό (10 ώριμα άτομα). Εχει υποστεί μεγάλη μείωση στην Ελλάδα, της τάξης του 96,8% τις τελευταίες τρείς γενιές (53 χρόνια), οπότε το είδος χαρακτηρίζεται ως «Κρισίμως Κινδυνεύον».

Κοινός Χαμαιλέοντας

Το είδος Chamaeleo chamaeleon στην Ελλάδα απαντάται μόνο στη Σάμο. Απειλείται από την καταστροφή των ενδιαιτημάτων του, λόγω πυρκαγιών, αγροτικής μηχανοποίησης και τουριστικής ανάπτυξης, το παράνομο εμπόριο, τη θνησιμότητα στους δρόμους, αλλά και από τους θηρευτές του (φίδια, αρουραίοι, κίσσες, γεράκια, κουκουβάγιες, νυφίτσες, γάτες, σκύλοι, αγριόχοιροι και γουρούνια). Αξιολογείται ως Κινδυνεύον.

Φυσητήρας

Ο φυσητήρας είναι το τρίτο μεγαλύτερο ζώο στον πλανήτη. Οι αρσενικοί μπορούν να φτάσουν τα 20 m σε μήκος στους ωκεανούς (16 m στην Μεσόγειο). Ζει κυρίως κατά μήκος της ελληνικής Τάφρου, όπου τα θηλυκά περνούν το σύνολο της ζωής τους και αναπαράγονται. Κυριότερη απειλή του είδους είναι οι συγκρούσεις με τα μεγάλα πλοία. Ο πληθυσμός τους μειώνεται και έχει εκτιμηθεί στα 150-190 άτομα, επομένως το είδος θεωρείται Απειλούμενο.

Πίνα

Αλλοτε άφθονη στις ελληνικές θάλασσες, σε λιβάδια ποσειδωνίας, σε κλειστούς κόλπους, ακόμα να στεριώνει και να μεγαλώνει σε χαραμάδες των βράχων, πλέον αποτελεί το πιο απειλούμενο με αφανισμό, δίθυρο μαλάκιο στη Μεσόγειο και τις ελληνικές θάλασσες. Ενα παθογόνο που περιγράφηκε πρόσφατα (Haplosporidium pinnae) έχει εξαπλωθεί σε όλη τη Μεσόγειο, προκαλώντας μαζικές θανατώσεις των πληθυσμών. Σε ελάχιστες περιοχές απαντάται πλέον, ενώ η επιστημονική κοινότητα προσπαθεί να διασώσει άτομα για να μπορέσει να προχωρήσει σε αποκατάσταση των πληθυσμών, μόλις οι συνθήκες το επιτρέψουν.

Στην Ελλάδα υπάρχουν λίγοι πληθυσμοί (λιγότεροι από 25 υποπληθυσμοί) και βρίσκονται σε περιοχές που χαρακτηρίζονται από πολύ συγκεκριμένες περιβαλλοντικές συνθήκες (λιμνοθάλασσες με μικρή πρόσβαση στη θάλασσα και διαφορετικές αλατότητες). Το είδος αυτό περιλαμβάνεται στον κατάλογο των ειδών που κινδυνεύουν σοβαρά.