Κρήτη: Η ανομβρία κάνει τα χελιδόνια να φεύγουν – Κραυγή αγωνίας από επιστήμονες

Οι συνθήκες ανομβρίας και ξηρασίας έχουν οδηγήσει τα πτηνά σε μετανάστευση νωρίτερα από κάθε άλλη χρονιά. Ο βιολόγος – ορνιθολόγος, επιστήμονας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης, Μιχάλης Δρετάκης, περιέγραψε μία κατάσταση που δε γεννά ελπίδες για το «αύριο», μιλώντας στο cretalive.gr.

Σύμφωνα με τις παρατηρήσεις του και χωρίς να έχουν πραγματοποιηθεί ακόμη οι επίσημες καταγραφές, από την Κρήτη έχουν ήδη φύγει πτηνά, όπως τα περισσότερα χελιδόνια, τα τρυγόνια και οι μελισσοφάγοι. Όπως υπογράμμισε, ο λόγος είναι η κατάσταση που επικρατεί, λόγω της ανομβρίας, δηλαδή τα πουλιά αυτά που αναπαράγονται στο νησί μας, δεν άντεξαν και δεν έμειναν εδώ για τη δεύτερη γέννα τους.

Ας πάρουμε, για παράδειγμα, τα χελιδόνια: Η δεύτερη γέννα γίνεται, κατά μέσο όρο, Ιούνιο – Ιούλιο και στη συνέχεια φεύγουν από το νησί τον Σεπτέμβριο. Όμως, με δεδομένο ότι ήδη δείχνουν να μας έχουν εγκαταλείψει, μάλλον οι υψηλές θερμοκρασίες και η έλλειψη υγρασίας οδήγησαν τη δεύτερη γέννα σε αποτυχία. Ο κ. Δρετάκης ανέφερε πως κυρίως στις πεδινές περιοχές, βλέπουμε πλέον λίγα χελιδόνια, φαίνεται να έχουν μετατοπισθεί στα ορεινά, όπου οι συνθήκες που επικρατούν είναι καλύτερες.

Όσο αφορά τους μελισσοφάγους, ένα χαρακτηριστικό είδος που κάνει αποικίες στη Μεσαρά, επίσης είναι αισθητή η απουσία τους. Το πρόβλημα εντοπίζεται και σε άλλα πουλιά, όπως είναι οι σπίνοι, που είχαν αποτυχία στις γέννες τους και σταμάτησαν πρόωρα τη φετινή χρονιά.

Ο επιστήμονας του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας Κρήτης εξήγησε πως η αυξημένη θερμοκρασία, η έλλειψη βροχής, η μειωμένη υγρασία, δεν επιτρέπει στα πουλιά να βρουν τροφή και νερό και αυτό επηρεάζεται την αναπαραγωγική τους δυνατότητα.

Πρόκειται για πουλιά που ούτως ή άλλως μεταναστεύουν το φθινόπωρο, ωστόσο, εφέτος αυτή η μετακίνηση γίνεται νωρίτερα. Σύμφωνα με εκείνον, το 2024 είναι ίσως η δυσκολότερη χρονιά, ακριβή, όμως, εικόνα θα έχουμε μετά από τον Σεπτέμβριο οπότε θα γίνουν και οι σχετικές καταγραφές.

Βλέπουμε πολλά νεκρά αλλά και αδύναμα νεαρά εφέτος, λόγω ασιτίας. Η εικόνα είναι η εξής: Οι γονείς τους δεν βρήκαν αρκετό φαγητό για να προσφέρουν στα μικρά τους εξαιτίας της ξηρασίας. Στην Κρήτη έχουμε και άλλες χρονιές δει ταλαιπωρημένα πουλιά να αναζητούν απεγνωσμένα λίγο νερό. Εφέτος, οι αντίστοιχες επισκέψεις όρνιων στο ΜΦΙΚ είναι πολύ συχνό φαινόμενο.

Ανάλογα δυσάρεστη είναι η εικόνα και στους πελαργούς, όπου είδαμε εγκατάλειψη φωλιάς, οι γονείς δεν έβρισκαν τροφή για να διαθέσουν στα μικρά τους με αποτέλεσμα αυτά να πεθαίνουν από ασιτία.

Εκτιμάται πως τα δεδομένα είναι δύο: Ή τα πουλιά άρχισαν να μεταναστεύουν πολύ νωρίτερα ή απέφευγαν τελείως την Κρήτη λόγω ξηρασίας. Δηλαδή, έρχονταν στο νησί, αμέσως συνειδητοποιούσαν τι τα περιμένει και έφευγαν για άλλες περιοχές, με την ελπίδα πως θα έχουν καλύτερες συνθήκες.

Τα χελιδόνια, οι μελισσοφάγοι, τα τρυγόνια είναι πουλιά που διαχειμάζουν στην Αφρική, είναι καλοκαιρινοί επισκέπτες της χώρας μας και ένα μέρος τους αναπαράγεται και στην Κρήτη. Το φθινόπωρο, επιστρέφουν ξανά στη βάση τους.

Ο κ. Δρετάκης έχει διαπιστώσει πως χελιδόνια έχουν συγκεκριμένες θέσεις στο Ηράκλειο, όπου επιλέγουν να κουρνιάσουν. Αυτή τη χρονιά, λοιπόν, βλέπει πως αυτά τα σημεία μένουν χωρίς θαμώνες. Άλλα πουλιά που φαίνεται να έχουν εγκαταλείψει νωρίτερα την Κρήτη είναι τα πετροχελίδονα και οι μαυροσταχτάρες.

Πρόκειται για πουλιά εντομοφάγα, εξαρτώνται απόλυτα από τον αριθμό των εντόμων και όταν αυτός μειώνεται, λόγω της ξηρασίας, τότε, όπως είναι φυσικό, αυτά επηρεάζονται.

«Η ανομβρία είναι ένα μεγάλο θέμα που επηρεάζει τον άνθρωπο και τη φύση, γενικότερα», επεσήμανε ο κ. Δρετάκης. Όπως προσέθεσε, «αν έχουμε πολλές ξηρές χρονιές, όπως την εφετινή, θα έχουμε κάθε χρόνο λιγότερα πουλιά, θα αναπαράγονται χωρίς επιτυχία και ο πληθυσμός τους θα συρρικνώνεται. Μελλοντικά, δεν αποκλείεται να έχουμε ακόμα και εξαφάνιση ειδών που μέχρι πρότινος ήταν εκτός κινδύνου».

Ο κ. Δρετάκης μελετά τα προγνωστικά μοντέλα του καιρού και δείχνει πως το επόμενο διάστημα θα έχουμε βροχές, όμως, αυτό δεν είναι καθόλου σίγουρο. Θα έχουμε κάμψη της θερμοκρασίας καθώς το καλοκαίρι φθάνει στο τέλος του αλλά το τι μας επιφυλάσσει ο καιρός είναι ακόμα μία έκπληξη για όλους μας.