Δεκαπενταύγουστος στην Αθήνα: Πέντε εκκλησίες για τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου στην πόλη
Η Κοίμηση της Θεοτόκου είναι μία από τις σημαντικότερες Θεομητορικές εορτές στην Ελλάδα, γνωστή ως το «Πάσχα του Καλοκαιριού», που εορτάζεται στις 15 Αυγούστου.
Ο Δεκαπενταύγουστος είναι η καθιερωμένη περιόδος διακοπών για όλους τους Έλληνες, αφού η πρωτεύσουσα αδειάζει και η επαρχία γεμίζει με κόσμο για τον εορτασμό της σημαντικότερης γιορτής του καλοκαιριού.
Κάθε χρόνο πλήθος πιστών επισκέπτεται μοναστήρια ή εκκλησίες στο όνομα της Θεοτόκου για προσκύνημα και τάματα στην Μεγαλόχαρη, με την θαυματουργή Παναγιά της Τήνου να κατακλύζεται από πιστούς όλου του κόσμου.
Ωστόσο, υπάρχουν και εκείνοι που θα γιορτάσουν τον Δεκαπενταύγουστο εντός των «τειχών» της πόλης και για αυτούς είναι η ιδανική ευκαιρία να γνωρίζουν εκκλησίες αφιερωμένες στην Παναγία και εικόνες της Θεομήτορος με τεράστια ιστορική και θρησκευτική αξία, κρυμμένες σε κοινή θέα στο αθηναϊκό κέντρο ή λίγο έξω από αυτό.
Πέντε εκκλησίες εντός της Αθήνας για τον εορτασμό της Κοίμησης της Θεοτόκου
- Παναγία η Αθηνιώτισσα
Αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου, η Παναγία Παντάνασσα η Αθηνιώτισσα, στην πλατεία Μοναστηρακίου, είναι ένας από τους αρχαιότερους εν λειτουργία ναούς της πόλης, καθώς χρονολογείται στον 10ο αι μ.Χ. Μάλιστα, η αναφορά ως «Μεγάλο Μοναστήρι» κατά τον 17ο αι., που εξέπεσε μετά την Επανάσταση σε Μικρομονάστηρο ή Μοναστηράκι, έδωσε και το όνομα στην περιοχή.
Η ομώνυμη εικόνα είναι αντίγραφο εκείνης της Παναγίας της Αθηναίας Γοργοεπήκοου -εικονιστική επιβίωση της Αθηνάς Παρθένου-, που σώζεται στον Άγιο Γεώργιο Καΐρου. Επίσης, εντός του ναού σώζονται φορητές εικόνες του Φώτη Κόντογλου, η θαυματουργός εικόνα της Παναγίας Ελεούσης, καθώς και λείψανα αγίων.
- Η Παναγία της Ρόμβης
Στην οδό Ευαγγελιστρίας, κοντά στη Μητρόπολη, υπάρχει ένας ακόμη ναός αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου, η Παναγία της Ρόμβης, κτισμένος επί Τουρκοκρατίας, που πιθανότατα ανήκε στην Αθηναϊκή οικογένεια Ρόμπη ή Ρούμπη. Επίσης, μεταξύ της Αρχαίας Ρωμαϊκής Αγοράς και της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, βρίσκεται ο Ιερός Ναός Παμμεγίστων Ταξιαρχών, όπου φιλοξενείται η θαυματουργή εικόνα της Υπεραγίας Θεοτόκου.
Το οικογενειακό κειμήλιο από τη Μικρά Ασία, αφιερώθηκε στο ναό το 1945, προσελκύοντας πλήθος πιστών που προσεύχονταν για γρήγορη ανακούφιση από πόνους ψυχικούς και σωματικούς. Για αυτό επονομάστηκε και «Γρηγορούσα». Ο ναός, που οικοδομήθηκε στο σημείο που βρισκόταν ο ομώνυμος βυζαντινός ναός του 11ου-12ου αιώνα, χαρακτηρίστηκε το 1948 με Προεδρικό Διάταγμα ως Προσκυνηματικός.
- Παναγία Αβασσιώτισα
Το Μάιο του 1924, 70 οικογένειες από την ευρύτερη περιοχή της Κωνσταντινούπολης και ακόμα 36 από τη Μικρά Ασία, αφού έκαναν μια στάση στην Καλαμαριά της Θεσσαλονίκης, έφθασαν ως ανταλλάξιμος πληθυσμός στον σημερινό Άγιο Στέφανο Αττικής. Ανάμεσά τους ο Κωνσταντινουπολίτης Αβασσιώτης Λάζαρος Χαβιαρόπουλος, ο οποίος με κίνδυνο της ζωής του έφερε στην Ελλάδα τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας της Αβασσιώτισας.
Η εικόνα αυτή, με την παράσταση της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, λέγεται ότι είναι μία εκ των τεσσάρων του Ευαγελιστή Λουκά. Γι’ αυτό και όσο βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη, προσπάθησαν κάποιοι να την πάρουν μαζί και με άλλα εκκλησιαστικά σκεύη, όμως τους εμπόδισε ένας θαρραλέος υπάλληλος του Μουσείου Θεσσαλονίκης, ο Παύλος Αγκιναρτζής, ο οποίος εξεδίωξε τους δράστες. Σήμερα, βρίσκεται στον Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου Αγίου Στεφάνου, ανάμεσα στα πολυπληθή κειμήλια του ναού από τις χαμένες πατρίδες.
- Παναγία η Εκαλιώτισσα
Μια ακόμη εικόνα, που ήρθε από την μαρτυρική γη της Ιωνίας, είναι αυτή της Παναγίας της Εκαλιώτισσας. Μετά από πολλές περιπέτειες, έφτασε στον Ι.Ν. Κοιμήσεως Θεοτόκου-Αγίας Μαρίνης Εκάλης. Όπως όλα δείχνουν αποτελεί αντίγραφο μιας εκ των δύο εικόνων που βρίσκονται στο Άγιο Όρος, έργα του Θεοφάνους του Κρητός, ίσως κι η ίδια έργου αυτού ή των μαθητών του.
- Παναγία η Ταυριώτισσα
Η εφέστιος εικόνα της Παναγίας, που βρίσκεται στον Άγιο Γεώργιο στον Ταύρο, αποκαλύφθηκε στους πιστούς της ενορίας την 1η Αυγούστου 2007, για αυτό και ονομάστηκε «Παναγία Ταυριώτισσα». Από τη Σαφράμπολη του Εύξεινου Πόντου έφτασε η εικόνα της Κοιμήσεως της Θεοτόκου, όπως και όλα τα κειμήλια, που βρίσκονται στον Ι.Ν. Αγίου Στεφάνου στον Περισσό.