Χαραμάδες... ελπίδας για το Δημογραφικό: Ποιες περιοχές «έλυσαν» το πρόβλημα

Η Ελλάδα ...αργοπεθαίνει και αυτή είναι η θλιβερή πραγματικότητα που φαίνεται να επιβεβαιώνεται από τα επίσημη στατιστικά στοιχεία: οι γεννήσεις μειώνονται δραματικά, την ώρα που οι θάνατοι αυξάνονται κατακόρυφα. Και όμως, μέσα σε όλη αυτήν την κατάσταση, δημογραφικά υπάρχει μια χαραμάδα φωτός που μπορεί να μην κάνει την διαφορά αλλά δείχνει ότι υπάρχουν κάποιες λίγες περιοχές που παλεύουν το δημογραφικό.

Οι δημογράφοι είναι σαφείς: η μείωση των γεννήσεων τις τελευταίες δεκαετίες είναι γεγονός. Σε εθνικό επίπεδο μετά το 1980 οι γεννήσει μειώθηκαν κατά 37% ενώ αναμένεται να μειωθούν ακόμη κατά 14% την εξαετία 2020-2025. Αυτή η πτώση όμως εξηγούν δεν συντελείται με την ίδια ταχύτητα σε όλες τις περιοχές της χώρας. Και αυτό δεν οφείλεται μόνο στο γεγονός ότι οι γυναίκες σε κάποιες από αυτές τις περιοχές κάνουν λίγο περισσότερα παιδιά από τις άλλες, αλλά έχει άμεση σχέση και με τη μεταβολή του συνολικού πληθυσμού κάθε περιοχής, «μεταβολής που επηρεάστηκε σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες και από τη μετανάστευση που επηρέασε σημαντικά τις τελευταίες δεκαετίες και από τη μετανάστευση που επηρέασε και το πλήθος των ατόμων σε ηλικία δημιουργίας οικογένειας και απόκτησης παιδιών», αναφέρουν τα ιδρυτικά μέλη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) Βύρων Κοτζαμάνης και Βασίλης Παππάς. Τη στιγμή λοιπόν που σε εθνικό επίπεδο αντιστοιχούσαν 1,3 θάνατοι για μία γέννηση (2014-2019), σε επίπεδο δημοτικών ενοτήτων το φυσικό αυτό ισοζύγιο κυμαίνεται από 0,5 θανάτους έως και περισσότερους από 16 θανάτους, ανά μία γέννηση.

Σύμφωνα μάλιστα με τα στοιχεία του ΙΔΕΜ στο 11%, των δημοτικών ενοτήτων καταγράφηκε μία ισορροπία καθώς ένας θάνατος αντιστοιχούσε σε μία γέννηση, ενώ στο λιγότερο 7% από 85 θάνατοι ανά 100 γεννήσεις.

Νησιά του Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου αλλά και περιοχές στην Κρήτη έχουν καταφέρει, βάσει της απογραφής του 2021, να αντιστρέψουν το αρνητικό ισοζύγιο γεννήσεων και θανάτων. Ενδεικτικά είναι τα στοιχεία της Ελληνικής Στατιστικής Αρχής που δείχνουν πως στην περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου μεταξύ των δύο απογραφών αυξήθηκε κατά 2,3%,φτάνοντας σήμερα τις 61.658 παιδιά. Κατά 2,8% όμως αυξήθηκαν αι οι οικογένειες με παιδιά στη συγκεκριμένη περιφέρεια και πλέον αποτελούν το 40,3% του συνόλου των οικογενειών. Σαντορίνη, Κως, Μύκονος, Κάλυμνος, Μήλος, Ρόδος, Πάρος , Νάξος είδαν τους πληθυσμούς τους να αυξάνονται μεταξύ 2011 και 2021. Αυτό εξηγείται καθώς ο τουρισμός - κατά επαγγέλματα που κινούνται γύρω από αυτόν έχει κρατήσει τον νέο κόσμο στα νησιά αυτιά ενώ έχει προσελκύσει και οικογένειες με μικρά παιδιά.

Στην ίδια κατηγορία βρίσκονται και οι Περιφερειακές Ενότητες Ανατολικής και Δυτικής Αττικής στις οποίες καταγράφεται μικρή αύξηση στον μόνιμο πληθυσμό γεγονός που οφείλεται και στην παρουσία προσφύγων και μεταναστών.

Ιδιαιτερότητες

«Κάθε περιοχή έχει τις ιδιαιτερότητες της. Η Νάξος είναι μεγάλο νησί και στο κέντρο του Αιγαίου με τοπική οικονομία που ανθεί. Έχει πρωτογενή τομέα, αγροτική παραγωγή και κτηνοτροφία και φυσικά τουρισμό με τη σεζόν να έχει ε[επιμηκυνθεί και όλα αυτά έχουν κάνει τους Ναξιώτες να επιστρέφουν και νέους ανθρώπους οι οποίοι δεν έλκουν την καταγωγή του από το νησί να έρχονται γιατί βρίσκουν ευκαιρίες εργασίες», τονίσει μιλώντας στην εφημερίδα «ΝΕΑ» ο δήμαρχος Νάξου και μικρών Κυκλάδων, Δημήτρης Λιανός.

Αξίζει να σημειωθεί πως στην τελευταία απογραφή τα άτομα αναπαραγωγικής ηλικίας (20-49 ετών) αποτελούν το 44% του πληθυσμού στην Περιφερειακή Ενότητα Μυκόνου, ενώ οι άνω των 60 ετών το 18% την ώρα που τα ποσοστά στην Περιφερειακή Ενότητα Ευρυτανίας είναι 28,5% και 43% αντίστοιχα.

Ωστόσο, στον δημογραφικό χάρτη αυτές οι περιπτώσεις που φαίνεται να «ξεγελούν» τις επιστημονικές προβλέψεις είναι λίγες. Σύμφωνα με την δήμαρχο Κυθήρων και πρόεδρος της Επιτροπής Νήσων και Πολιτικής Συνοχής Ευστράτιο Χαρχαλάκη, η πιθανότητα ανάσχεσης της δημογραφικής κατάρρευσης της χώρας δεν θα αποδώσει πριν από το 2040, ακόμη και αν όλες οι προτάσεις αρχίσουν να υλοποιούνται σήμερα. Όπως τόνισε ο ίδιος κατά την πρόσφατη προσυνεδριακή διαδικασία της ΚΕΔΕ, από την απογραφή του 1951 μέχρι και εκείνη του 2021 μόλις 19 κατοικημένα νησιά αύξησαν τον πληθυσμό τους ανάμεσα στα οποία η Κρήτη, η Ρόδος, η Κέρκυρα, η Εύβοια.

Με πληροφορίες από «ΝΕΑ»