ΡΕΠΟΡΤΑΖ NEWSBOMB.GR
Ρεπορτάζ Newsbomb.gr: Η «ανθρωπογεωγραφία» του Brain Gain -Οι Έλληνες του νέου κύματος μετανάστευσης
Το Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης και Ηλεκτρονικού Περιεχομένου διεξήγαγε πρόσφατα μια σημαντική έρευνα, με επίκεντρο το φαινόμενο Brain Gain και την επιστροφή Ελλήνων που είχαν μεταναστεύσει στο εξωτερικό, εξετάζοντας τις εμπειρίες τους, την επανένταξή τους στην ελληνική αγορά εργασίας και τις προοπτικές για το μέλλον.
Σχετικά με την ενίσχυση της εγχώριας οικονομίας και τη διατήρηση των θέσεων εργασίας, ο χρηματοπιστωτικός σύμβουλος και Μέλος Σ.Ε.Δ.Ο.Δ. Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης επισημαίνει στο Newsbomb.gr ότι, για να είναι οι μισθοί στην Ελλάδα ανταγωνιστικοί, απαιτείται βιώσιμη ανάπτυξη της εγχώριας προστιθέμενης αξίας.
«Η επιστροφή όσων έφυγαν λόγω της κρίσεως, αλλά και η εξασφάλιση ότι όσοι επέστρεψαν δεν θα φύγουν εκ νέου, εξαρτάται -πρωτίστως- από την πορεία της πραγματικής οικονομίας. Εάν οι θέσεις εργασίας αυξηθούν και ανέβουν οι μισθοί, ούτως ώστε να είναι ανταγωνιστικοί με τους μισθούς των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, τότε μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι», ανέφερε αρχικά ο Ιπποκράτης Χατζηαγγελίδης.
«Το ερώτημα, όμως, είναι πως θα αυξηθούν οι μισθοί δεδομένου ότι τα τελευταία χρόνια ζούμε μια διαρκή αναδιανομή εις βάρος της εργασίας, δηλαδή η συμμετοχή της εργασίας στο συνολικό εγχώριο προϊόν μειώνεται. Αυτό οφείλεται τόσο στο μεγάλο μερίδιο της αδήλωτης (μαύρης) εργασίας όσο και στην έξοδο μεγάλου μέρους του εργατικού δυναμικού προς άλλες χώρες», συμπληρώνει.
Τονίζει πως το νέο χρηματοπιστωτικό σύστημα πρέπει να υποστηρίζει την παραγωγή και τις εξαγωγές, ενώ θεωρεί αναγκαία τη μεταφορά πόρων από τις υπηρεσίες προς τη βιομηχανία.
«Μόνος τρόπος μακροχρόνιας και βιώσιμης αυξήσεως των αμοιβών δεν είναι απλώς η αύξηση του Α.Ε.Π., αλλά η αύξηση της εγχωρίου προστιθέμενης αξίας.
Ενώ σημειώνεται πως για να συμβεί αυτό είναι απολύτως απαραίτητο να «υπάρξει ένα νέο -υγιές και μη τραπεζοκεντρικό- χρηματοπιστωτικό σύστημα, προσανατολισμένο στην χρηματοδότηση της παραγωγής και όχι της καταναλώσεως και των κατασκευών».
«Να αυξηθεί η συμμετοχή στο ΑΕΠ των εξαγώγιμων και διεθνώς ανταγωνιστικών δραστηριοτήτων άρα πρέπει να η συμμετοχή της βιομηχανίας να διπλασιασθεί από 8% σε 16% (η Ε.Ε. έχει θέσει στόχο το 20%). Συνεπώς, πρέπει να μετακινηθούν πόροι από τις υπηρεσίες προς την παραγωγή», ανέφερε.
Επιπλέον, υπογραμμίζει την ανάγκη για ένα απλό και διαφανές φορολογικό σύστημα, που θα δίνει κίνητρα στην παραγωγική εργασία και θα διευκολύνει την οικονομική σταθερότητα.
«Να εισαχθεί ένα λιτό, δίκαιο και διαφανές φορολογικό σύστημα πλήρους και καθολικής εκπτώσεως των δαπανών από το εισόδημα. Αυτό θα επιτρέψει την πλήρη είσπραξη του ΦΠΑ άρα και την μείωση του συντελεστή του στο 13% ενώ θα μετακυλήσει το βάρος της άμεσης φορολογίας στα υψηλά εισοδήματα», τόνισε.
Με τι ασχολούνται οι εργαζόμενοι που επέστρεψαν στη χώρα
Στην έρευνα τονίζεται πως τα σημαντικότερα μέτρα που θα ενθάρρυναν τον επαναπατρισμό Ελλήνων περιλαμβάνουν τη βελτίωση της λειτουργίας των θεσμών (79%) και τον εκσυγχρονισμό των κρατικών υποδομών (78%). Παράλληλα, η έρευνα κατέγραψε ότι το 44% των επαναπατρισθέντων λαμβάνει αποδοχές άνω των 1.500 ευρώ μηνιαίως και πως το 55% εκτιμά θετικά την Ελλάδα ως τόπο διαμονής, λόγω της ποιότητας ζωής.
Σύμφωνα με τα στοιχεία της Eurostat που ανακοίνωσε το Υπουργείο Οικονομικών τον Μάρτιο του 2024, από τους 680.000 Έλληνες που είχαν φύγει στο εξωτερικό – αριθμός που είχε υπολογιστεί από την Τράπεζα της Ελλάδος – πάνω από 350.000 έχουν επιστρέψει, αντιπροσωπεύοντας περισσότερους από τους μισούς.
Η έρευνα δείχνει ότι το 46% όσων επέστρεψαν εργάζονται σε ελληνικές επιχειρήσεις, οργανισμούς ή δημόσιες υπηρεσίες. Εάν προστεθούν οι εργαζόμενοι σε πολυεθνικές με έδρα στην Ελλάδα καθώς και οι αυτοαπασχολούμενοι, το ποσοστό αυτό αγγίζει το 83%. Επιπλέον, το 7% εργάζεται εξ αποστάσεως για εταιρείες του εξωτερικού, μια μορφή απασχόλησης που αποτελεί νέο τρόπο ενίσχυσης της ελληνικής οικονομίας.
Η χρονιά με τη μεγαλύτερη επιστροφή Ελλήνων ήταν το 2020, ενώ και το 2022 παρουσίασε υψηλά ποσοστά επιστροφής, σημειώνοντας ιστορικό ρεκόρ για την τελευταία 15ετία.
Οι μισθοί των επαναπατρισθέντων
Οι αμοιβές των επαναπατρισθέντων είναι αρκετά υψηλές, με τον μέσο μηνιαίο μισθό να διαμορφώνεται στα 2.370 ευρώ. Μόνο το 22% των ερωτηθέντων κερδίζει κάτω από 1.000 ευρώ τον μήνα. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι οι περισσότεροι δηλώνουν αισιόδοξοι για το μέλλον τους στην Ελλάδα και θεωρούν τη χώρα έναν «καλό τόπο διαμονής», κάτι που αποκτά ιδιαίτερη σημασία, αν ληφθεί υπόψη η εμπειρία που έχουν από τις χώρες όπου ζούσαν.
Κυβερνητικές πηγές επισημαίνουν ότι αυτή η επιστροφή εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού δεν είναι τυχαία, αλλά προέκυψε από τις μεταρρυθμίσεις που προώθησε η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας από το 2019, όπως ο εκσυγχρονισμός του δημόσιου τομέα, η ψηφιοποίηση κρατικών υπηρεσιών και η αύξηση των μισθών.