Συνέδριο στα Χανιά: Το πρόβλημα της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και της παραγωγικότητας έχει λύση

Στην εποχή που ζούμε, η γήρανση του πληθυσμού έχει αναδειχθεί σε ένα από τα πιο καίρια ζητήματα, ενώ η σύνδεσή της με την παραγωγικότητα εγείρει σημαντικά ερωτήματα, τα οποία επιχείρησαν να απαντήσουν ειδικοί στο πάνελ «Γήρανση και Παραγωγικότητα: Μπορούμε να γερνάμε και να γινόμαστε πιο παραγωγικοί;», που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο του 1ου Συνεδρίου για τη Δυναμική των Πληθυσμών και για την Οικονομική Ευημερία, στα Χανιά, το οποίο οργανώνεται από το Κέντρο Κρήτης του ΟΟΣΑ για τους Πληθυσμούς, το Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών και τον Δήμο Χανίων με την υποστήριξη της Περιφέρειας Κρήτης.

Τη συζήτηση άνοιξε ο Alain de Serres, Acting Director, Policy and Research Branch, στο Οικονομικό Τμήμα του ΟΟΣΑ, ο οποίος είπε ότι ο πληθυσμός γερνάει και ο τρόπος για να μειωθεί το κόστος της γήρανσης του πληθυσμού στην οικονομία και στην παραγωγικότητα είναι η επένδυση σε εργαλεία που ενισχύσουν την παραγωγικότητα κυρίως των μεγαλύτερων σε ηλικία εργαζομένων. Το βασικό εργαλείο είναι η δια βίου μάθηση: οι κυβερνήσεις θα πρέπει να εστιάσουν σε προγράμματα που ενισχύουν την διαδικασία αυτή, αλλά και να προσφέρουν προγράμματα που θα βοηθούν τους μεγαλύτερους ηλικιακά εργαζόμενων να εξοικειώνονται με την τεχνολογία (robotics και Τεχνητή Νοημοσύνη). Έχει παρατηρηθεί από μελέτες ότι όσο πιο μεγάλοι ηλικιακά είναι οι εργαζόμενοι, τόσο λιγότερο δημιουργική είναι η δραστηριότητά τους, συνεπώς χρειάζεται ενίσχυση.

Η Υπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Νίκη Κεραμέως, απάντησε στο ερώτημα, «πώς μπορούμε να παραμένουμε διαρκώς παραγωγικοί όσο μεγαλώνουμε». Εκφράζοντας την αισιοδοξία της, δήλωσε ότι το ζήτημα της αύξησης του προσδόκιμου ζωής και η μείωση σε γεννήσεις στη χώρα μας είναι ένα πρόβλημα που έχει λύση. Η λύση εντοπίζεται για παράδειγμα στην αξιοποίηση των σωστών εργαλείων και στην απάλειψη εμποδίων στην εργασία όπως ήταν η παρακράτηση σύνταξης για εργαζόμενους συνταξιούχους, στη συνεχή επανακάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων, στις πιο ευέλικτες μορφές απασχόλησης και στα επιδοτούμενα προγράμματα απασχόλησης (για παράδειγμα στην ηλικιακή ομάδα 55-67 ετών). Η κα Κεραμέως αναφέρθηκε και σε άλλους τομείς στους οποίους υπάρχουν σημαντικά περιθώρια τόνωσης της απασχόλησης όπως οι γυναίκες, οι νέοι και τα άτομα με αναπηρία και τόνισε τη σημασία των κινήτρων στις πληθυσμιακές αυτές ομάδες.

Η Katharina Spiess, Director, Federal Institute for Population Research (BiB), & Professor for Population Economics, στη δική της παρέμβαση, εστίασε στη σημασία που έχει στην ενίσχυση της παραγωγικότητας των εργαζομένων ο τομέας της δημόσιας υγείας και της κοινωνικής πολιτικής. Οι άνθρωποι πρέπει από νεαρή ηλικία να ενημερώνονται για θέματα που σχετίζονται με την οικογένεια και να έχουν βοήθεια τόσο στον τομέα της υγείας αλλά και της ψυχικής υγείας για την αντιμετώπιση των προκλήσεων της οικογένειας και της εργασίας, που πολλές φορές είναι αιτία σοβαρού στρες.

Επίσης, τόνισε τη σημασία της δια βίου μάθησης, των φορολογικών και ελαφρύνσεων σε επιχειρήσεις που επενδύουν σε αυτή, αλλά και το πόσο υποστηρικτικό είναι ένα καλό συγκοινωνιακό δίκτυο και ένα καλό στεγαστικό πρόγραμμα στην προώθηση της εργασίας, ειδικά για νέους που πρέπει να συνδυάζουν τις οικογενειακές με τις επαγγελματικές τους υποχρεώσεις.

Η πρώην Υπουργός Εργασίας της Χιλής, Claudia Serrano, μίλησε για τους λόγους που οι μεγαλύτερης ηλικίας άνθρωποι παραμένουν στην εργασιακή αγορά. Εκτός από τους οικονομικούς/εισοδηματικούς λόγους, ξεχώρισε την ανάγκη τους να νιώθουν χρήσιμοι στην κοινωνία για περισσότερο καιρό και το πόσο σημαντικό είναι να υπάρχουν επιδοτούμενα προγράμματα για την μετεκπαίδευσή τους.

Τέλος, η Carolin Nerlich, Senior Lead Economist, Climate Change Centre της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, συμπλήρωσε ότι σύμφωνα με μελέτες της ΕΚΤ, το αποτέλεσμα της γήρανσης του πληθυσμού και της παραγωγικότητας διαφέρει σε κάθε τομέα δραστηριότητας. Για παράδειγμα, η παραγωγικότητα των άνω των 55 ετών σε εταιρείες που απαιτούν υψηλή τεχνολογία είναι αρνητική, ενώ δεν συμβαίνει το ίδιο σε άλλους παραγωγικούς κλάδους όπου η τεχνολογία δεν είναι βασική προϋπόθεση. Επιπρόσθετα, τόνισε ότι η μετεκπαίδευση έχει παρατηρηθεί ότι είναι πιο εύκολη και αποτελεσματική σε μεγάλες εταιρείες από ό,τι σε μικρομεσαίες επιχειρήσεις.