Ραφαήλ Κουρμουλάκης: Ο άνθρωπος που εξουδετερώνει τα ποτά «μπόμπες» - Πώς να τις αποφύγουμε
Η κατανάλωση νοθευμένων ποτών, γνωστών και ως «ποτά μπόμπες», αποτελεί σοβαρή απειλή για την υγεία των καταναλωτών. Συνήθως παρασκευάζονται με την προσθήκη επικίνδυνων χημικών ουσιών ή λαθραίου αλκοόλ, που μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές συνέπειες στην υγεία.
Ο Ραφαήλ Κουρμουλάκης, μηχανικός και δημιουργός ενός τεστ ανίχνευσης νοθευμένων ποτών, σε συνέντευξη που παραχώρησε στο στούντιο του Newsbomb.gr αναφέρθηκε στη νοθεία των αλκοολούχων ποτών. Ο Ραφαήλ Κουρμουλάκης διευκρίνισε ότι πρόκειται για ποτά με αλλοιωμένη χημική σύσταση, όπου η νοθεία μπορεί να γίνει με νερό ή άλλο ποτό, κάτι που δεν θεωρείται επικίνδυνο.
Ωστόσο, όπως επισήμανε, το πιο ανησυχητικό είναι όταν η νοθεία πραγματοποιείται με λαθραίο αλκοόλ, το οποίο μπορεί να περιέχει αυξημένα επίπεδα μεθανόλης και να είναι ιδιαίτερα επικίνδυνο για την υγεία.
«Τα νοθευμένα ποτά είναι εκείνα που έχουν αλλοιωμένη χημική σύσταση από την προβλεπόμενη. Η νοθεία μπορεί να γίνει με νερό, κάτι που είναι ακίνδυνο, ή με κάποιο άλλο ποτό. Στις περισσότερες περιπτώσεις, ωστόσο, η νοθεία γίνεται με λαθραίο αλκοόλ, κάτι που δεν είναι νόμιμο και δυνητικά επικίνδυνο, αφού μπορεί να έχει αυξημένα επίπεδα μεθανόλης ή άλλων βιομηχανικών αλκοολών. Για παράδειγμα, η μεθανόλη μπορεί να βρεθεί σε ποσοστά 4-8%. Σε ποτά με λαθραίο αλκοόλ, τα επίπεδα μεθανόλης βρίσκονται γύρω στο 1%, το οποίο αν και όχι αρκετά υψηλό για να προκαλέσει τύφλωση, παραμένει παράνομο, αφού το νόμιμο όριο είναι περίπου 0,02%. Για τη βότκα, τα νόμιμα επίπεδα μεθανόλης είναι πρακτικά ίχνη που παράγονται φυσικά κατά την απόσταξη», ανέφερε αρχικά.
«Βότκα και ουίσκι τα πιο συχνά νοθευμένα ποτά»
Όταν ρωτήθηκε για τα ποτά που συνήθως νοθεύονται, ο Ραφαήλ Κουρμουλάκης ανέφερε ότι η βότκα είναι το πιο συχνό παράδειγμα, καθώς είναι εύκολο να «επεξεργαστεί» λόγω της διαφάνειάς της, ενώ ακολουθεί το ουίσκι. Ειδικά για τη βότκα, εξήγησε ότι η νοθεία με λαθραίο αλκοόλ αυξάνει τα επίπεδα μεθανόλης πέρα από το νόμιμο όριο, κάτι που την καθιστά επικίνδυνη.
«Σύμφωνα με μια συνάντηση που είχα με το ΣΔΟΕ το 2018, τα περισσότερα περιστατικά νοθείας αφορούν κυρίως τη βότκα και μετά το ουίσκι. Η βότκα είναι το πιο συχνό, καθώς είναι το πιο δημοφιλές σε κατανάλωση και εύκολα νοθεύεται, δεδομένου ότι είναι διάφανο και δεν έχει ιδιαίτερο χρώμα», συμπλήρωσε.
Αναφερόμενος στις συνέπειες που μπορεί να έχει κανείς καταναλώνοντας ένα ποτό «μπόμπα» ο χημικός μηχανικός ανέφερε: «Μπορεί να είναι πολύ σοβαρές, φτάνοντας έως και τον θάνατο. Στις περισσότερες περιπτώσεις προκαλούν στομαχικές διαταραχές, θολή όραση, κούραση την επόμενη ημέρα. Συνήθως, καταλαβαίνεις ότι κάτι δεν πάει καλά».
Πώς ένα ποτό «μπόμπα» οδήγησε στην επιτυχία
Μεταξύ άλλων ο Ραφαήλ μοιράστηκε ένα προσωπικό βίωμα που τον οδήγησε να δημιουργήσει το τεστ. Όταν ήταν 18 χρονών, ήπιε νοθευμένη βότκα και έπαθε θολή όραση για τέσσερις ημέρες, γεγονός που τον ώθησε να σκεφτεί την ανάγκη για ένα τεστ ανίχνευσης νοθείας. Μερικά χρόνια αργότερα, έζησε μια παρόμοια εμπειρία που τον ενέπνευσε να ασχοληθεί επιστημονικά με το θέμα, ξεκινώντας την έρευνα και τον σχεδιασμό ενός μοντέλου που θα μπορούσε να ανιχνεύσει τα νοθευμένα ποτά. Πλέον, ο Ραφαήλ έχει δημιουργήσει ένα εργαστηριακό τεστ που προσφέρει χρωματική ένδειξη για τη νοθεία σε πραγματικές συνθήκες.
«Όταν ήμουν 18 χρονών και σπούδαζα στην Πάτρα, είχα πιει νοθευμένη βότκα και με μισό ποτό η όρασή μου θόλωσε για τέσσερις μέρες. Αναγκάστηκα να πάω στο νοσοκομείο, και αυτή η εμπειρία με ταρακούνησε πολύ. Σκέφτηκα πόσο χρήσιμο θα ήταν να υπάρχει ένα τεστ που να μπορεί να σε προφυλάξει. Δύο χρόνια αργότερα, έπαθα το ίδιο πάλι από βότκα και πέρασα τρεις μέρες με θολή όραση. Αυτή τη δεύτερη φορά είχα και μια σκοτοδίνη. Τότε ξεκίνησα να αναζητώ αν υπάρχει κάποιο τεστ, ακόμα και στο εξωτερικό, για την ανίχνευση νοθείας στα ποτά, τότε δεν είχα τις γνώσεις για να το φτιάξω, καθώς ήμουν ακόμα φοιτητής και δεν είχα ειδικευτεί αρκετά», περιέγραψε.
Όσον αφορά τις δυσκολίες που αντιμετώπισε, ο Ραφαήλ εξήγησε ότι τα πρώτα πειράματα δεν πήγαν καλά, καθώς έπρεπε να πειραματιστεί εκτενώς με τα χημικά για να καταλήξει σε ένα αξιόπιστο αποτέλεσμα. Πλέον, το τεστ μπορεί να ανιχνεύσει επικίνδυνα επίπεδα μεθανόλης σε μόλις 7 δευτερόλεπτα, κάτι που το καθιστά πολύτιμο εργαλείο για την προστασία του καταναλωτή.
«Όταν τελείωσα το πανεπιστήμιο, αποφάσισα να σχεδιάσω το τεστ. Ξεκίνησα με έρευνα και σχεδιασμό στον υπολογιστή, διαβάζοντας επιστημονικές δημοσιεύσεις για τις οξειδώσεις αλκοολών και δημιουργώντας ένα μοντέλο εξισώσεων που προέβλεπε τη λειτουργία του τεστ. Αργότερα προχώρησα σε πειράματα, έλαβα την πατέντα και τώρα έχω φτάσει κοντά στο πρωτότυπο. Έχω, δηλαδή, ένα εργαστηριακό τεστ στο μέγεθος του πρωτοτύπου, που δίνει χρωματική ένδειξη, θετική ή αρνητική για τη νοθεία, σε πραγματικές συνθήκες», περιέγραψε.
Νοθευμένα ποτά: Ο ρόλος των φορητών τεστ για τον έλεγχο
Σε ερώτηση για το αν κάποιος μπορεί χωρίς το τεστ να αναγνωρίσει ένα νοθευμένο ποτό, ο Ραφαήλ τόνισε ότι, αν και υπάρχουν κάποια σημάδια, τίποτα δεν μπορεί να υποκαταστήσει την ακρίβεια ενός τεστ που παρέχει μια μόνιμη χρωματική ένδειξη. Παράλληλα, τόνισε τη σημασία της προσοχής των καταναλωτών, ιδιαίτερα των νέων, οι οποίοι συχνά δεν γνωρίζουν καλά τις γεύσεις των ποτών και είναι πιο ευάλωτοι στη νοθεία.
«Σίγουρα δεν υπάρχει απόλυτο κριτήριο, όπως το τεστ που παρέχει μόνιμη χρωματική ένδειξη για τη νοθεία. Ωστόσο, σε κάποια συγκεκριμένα ποτά, όπου κάποιος γνωρίζει καλά τη γεύση, ίσως αντιληφθεί ότι υπάρχει αλλοίωση», είπε μεταξύ άλλων.
Αξίζει να σημειωθεί ότι οι έλεγχοι που γίνονται από το κράτος στα αλκοολούχα ποτά κάθε χρόνο, είναι σχετικά μικρός συγκριτικά με τα ποτά που καταναλώνονται.
«Σύμφωνα με την έκθεση πεπραγμένων του Χημείου του Κράτους, περίπου 2.500 φιάλες κατασχέθηκαν το 2016-17 και γύρω στις 1.200 από αυτές ελέγχθηκαν. Όταν ετησίως εισάγονται γύρω στα 27 εκατομμύρια φιάλες, οι έλεγχοι αποτελούν μόνο μια σταγόνα στον ωκεανό και είναι κυρίως για τυπικούς λόγους. Ουσιαστικά, ο έλεγχος πρέπει να περάσει στα χέρια του καταναλωτή μέσω ενός φορητού τεστ, όπως το δικό μας, που παρέχει ένα μόνιμο τεκμήριο νοθείας», ανέφερε.
Ο ίδιος αναφέρθηκε και στο θλιβερό περιστατικό στη Βουλιαγμένη, όπου αρκετοί νέοι μεταφέρθηκαν στο νοσοκομείο μετά από κατανάλωση πιθανώς νοθευμένων ποτών. «Σίγουρα, αν υπήρχε το τεστ διαθέσιμο και έστω ένας από αυτούς το είχε, θα μπορούσαν να ελέγξουν το ποτό και να αποφευχθεί όλο αυτό. Ένα θετικό αποτέλεσμα θα μπορούσε να προστατεύσει όλους τους παρευρισκόμενους. Θέλω επίσης να τονίσω ότι οι νεότεροι καταναλωτές είναι πιο επιρρεπείς στη νοθεία, καθώς δεν γνωρίζουν ακόμα τις γεύσεις και είναι πιο εύκολο να τους ξεγελάσει κάποιος με νοθευμένο ποτό. Θα ήταν καλό να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί», σημείωσε.
Κάθε πότε γίνονται έλεγχοι στις φιάλες των ποτών
Τέλος, μιλώντας για τον έλεγχο που πραγματοποιείται από το κράτος, ο Ραφαήλ Κουρμουλάκης ανέφερε ότι σε σχέση με τα εκατομμύρια φιάλες που εισάγονται, οι έλεγχοι είναι ελάχιστοι και περιορισμένοι σε τυπικές διαδικασίες. Γι' αυτόν τον λόγο, θεωρεί ότι η λύση είναι να έχει ο ίδιος ο καταναλωτής ένα φορητό τεστ, όπως αυτό που ανέπτυξε, για να μπορεί να προστατευτεί από πιθανή νοθεία.
Τέλος, ο Ραφαήλ Κουρμουλάκης εξέφρασε την ελπίδα του να βρεθεί σύντομα κάποιος επενδυτής για να προχωρήσει στην κατασκευή του τεστ σε βιομηχανικό επίπεδο και να διατεθεί στην αγορά, προσφέροντας έτσι μια πρακτική λύση απέναντι στο πρόβλημα των νοθευμένων ποτών.
«Το τεστ έχει λάβει την πατέντα και στο εργαστήριο έχουμε επαληθεύσει την εγκυρότητα και την ευαισθησία της μεθόδου. Αυτό που απομένει είναι να βρεθεί κάποιος επενδυτής ή μια εταιρεία για να χρηματοδοτήσει την κατασκευή του πρωτοτύπου και τις απαραίτητες πιστοποιήσεις, ώστε να κυκλοφορήσει στην αγορά», σημείωσε.
