Θεσμοφόρια: Η αρχαιοελληνική «Ημέρα των Ευχαριστιών» που προϋπήρχε της αμερικάνικης
Το αμερικάνικο Thanksgiving είναι η συνέχεια των φεστιβάλ της σοδειάς - Και οι αρχαίοι Έλληνες είχαν τα δικά τους
Ημέρα των Ευχαριστιών (Thanksgiving) γιορτάζεται πάντα την τέταρτη Πέμπτη του Νοεμβρίου στις ΗΠΑ και σηματοδοτεί την έναρξη της περιόδου των Χριστουγέννων. Φέτος η μέρα αυτή είναι σήμερα 28 Νοεμβρίου και οι Αμερικανοί ετοιμάζονται να την τιμήσουν δεόντως, παρά τις προειδοποιήσεις για κακοκαιρία.
Τα τραπέζια θα γεμίσουν με παραδοσιακά φαγητά όπως κολοκυθόπιτα, καλαμποκάλευρο και σάλτσα cranberry και οι οικογένειες θα συγκεντρωθούν για να ευχαριστήσουν για όλα τα καλά στη ζωή τους. Σύμφωνα με την παράδοση, οι διακοπές γιορτάζουν μια περίοδο το 1621, όταν άποικοι από την Αγγλία πιστεύεται ότι μοιράστηκαν μια γιορτή με τους ιθαγενείς Αμερικανούς, οι οποίοι τους είχαν βοηθήσει να επιβιώσουν από τον πρώτο χειμώνα τους στη Βόρεια Αμερική.
Η αγαπημένη γιορτή είναι «απόγονος» των φεστιβάλ της σοδειάς και όπως λέει και το όνομά της, είναι μία περίσταση κατά την αυτή απονέμονται ευχαριστίες προς τον Θεό για τα αγαθά που αποκόμισε ο καθένας στο τέλος της σοδειάς.
Εδώ όμως και χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι σε όλο τον κόσμο οργανώνουν γιορτές για να εκφράσουν ευγνωμοσύνη. Στην Αρχαία Ελλάδα, όταν ο Άδης, ο θεός του κάτω κόσμου, απήγαγε τη νεαρή Περσεφόνη, η μητέρα της, η Θεά Δήμητρα, αρνήθηκε να θρέψει τον κόσμο, προκαλώντας τον χειμώνα στη γη. Όταν η Περσεφόνη επεστράφη, η ευτυχισμένη Δήμητρα χάρισε την αγροτική παραγωγή στην ανθρωπότητα.
Οι Αρχαίοι Έλληνες πίστευαν ότι χάρη στη Δήμητρα η γη πρόσφερε τους καρπούς της. Τιμώντας την με προσφορές και τελετές, εξασφάλιζαν μια νέα, πλούσια σοδειά κάθε χρόνο. Η γιορτή αφιερωμένη στη Δήμητρα ονομαζόταν Θεσμοφόρια. Η Δήμητρα αποκαλούνταν επίσης «Θεσμοφόρος», καθώς έδωσε θεσμούς και νόμους (θεσμούς) στους ανθρώπους.
Η γιορτή των Θεσμοφορίων λάμβανε χώρα το φθινόπωρο, κατά την περίοδο του Πυανεψιώνα, που αντιστοιχεί στους μήνες Οκτώβριο και Νοέμβριο — την ίδια περίοδο με την Ημέρα των Ευχαριστιών στον Καναδά και τις Ηνωμένες Πολιτείες. Τα Θεσμοφόρια ήταν οι πιο διαδεδομένες γιορτές και η κύρια έκφραση της λατρείας της Δήμητρας, εκτός από τα Ελευσίνια Μυστήρια. Ο βασικός σκοπός της γιορτής ήταν να προωθήσει τη γονιμότητα της γης (καλλιέργειες) και των γυναικών, που επιθυμούσαν να αποκτήσουν πολλά παιδιά. Αυτό επιτυγχανόταν μέσα από μυστικές τελετές προς τιμήν των δύο θεαινών.
Η συμμετοχή των ανδρών στις τελετές απαγορευόταν αυστηρά, με την ποινή του θανάτου ή και τον ευνουχισμό για όσους τολμούσαν να παραβιάσουν την απαγόρευση.
Οι πιο σημαντικές τελετές διαρκούσαν τρεις ημέρες. Ξεκινούσαν συνήθως με μια πομπή γυναικών που μετέφεραν θυσιαστικά αντικείμενα σε ιερό της Δήμητρας. Εκεί, αναπαριστούσαν τη θλίψη της Δήμητρας για την αρπαγή της Περσεφόνης στον κάτω κόσμο. Θυσιάζονταν επίσης νεαρά γουρούνια, και τα υπολείμματά τους θάβονταν σε υπόγειους θαλάμους, ειδικά σχεδιασμένους για την περίσταση.
Σήμερα, οι Έλληνες που ζουν στην Αμερική και τον Καναδά όχι μόνο γιορτάζουν τη σύγχρονη εκδοχή των «Θεσμοφορίων», αλλά προσθέτουν και ελληνικό χρώμα στην αμερικανική παράδοση της Ημέρας των Ευχαριστιών.