Πώς βγήκαν τα....ασυνάρτητα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς

Όλοι όσοι έχουν ψάλλει ή έστω ακούσει για μια φορά στη ζωή τους τα κάλαντα της Πρωτοχρονίας, σίγουρα θα έχουν παρατηρήσει πως παρότι είναι μια όμορφη και ευχάριστη μελωδία, το νόημα των στίχων είναι κάπως... ασυνάρτητο. Όσο σκληρά και αν προσπαθήσετε δεν πρόκειται να βγάλετε νόημα διαβάζοντας τους στίχους.

Ας τους δούμε πρώτα προκειμένου να θυμηθούμε τα κάλαντα της Πρωτοχρονιάς.

Αρχιμηνιά κι Αρχιχρονιά

Ψηλή μου δεντρολιβανιά (*)

Κι αρχή καλός μας χρόνος

Εκκλησιά με τα’ άγιο θόλος (*)

Άγιος Βασίλης έρχεται

Και δε μας καταδέχεται (*)

Από την Καισαρεία

Συ είσ’ αρχόντισσα κυρία (*)

Βαστάει πένα και χαρτί

Ζαχαροκάντυο ζυμωτή (*)

Χαρτί-χαρτί και καλαμάρι

Δες και με το παλικάρι (*)

Ας προσπαθήσουμε λοιπόν τώρα να βάλουμε μια τάξη στην ασυναρτησία των παραπάνω στίχων. Η ιστορία διαδραματίζεται στο Βυζάντιο, οπού σε εκείνα τα χρόνια οι φτωχοί δεν επιτρεπόταν να μιλούν στους αριστοκράτες, με μοναδική εξαίρεση την περίοδο των γιορτών και μόνο για να τους ευχηθούν.

Έτσι, ένας νεαρός ταπεινής καταγωγής είχε ερωτευθεί μια αρχοντοπούλα, ωστόσο επειδή δεν επιτρεπόταν όπως αναφέρθηκε να της απευθύνει τον λόγο, αποφάσισε με έναν έξυπνο τρόπο να της απαγγείλει και ένα ερωτικό ποίημα μέσα στα κάλαντα.

Αρχίζει λοιπόν και βάζει ενδιάμεσους στίχους (αυτούς με τα αστεράκια). Με αυτόν τον τρόπο θα κατόρθωνε και να της πει τα κάλαντα, ακολουθώντας τους κοινωνικούς κανόνες, αλλά ταυτόχρονα θα μπορούσε να απευθύνει και το ερωτικό του κάλεσμα προς την αγαπημένη του.

Αρχικά, την αποκαλεί ψηλή, σαν δεντρολιβανιά. Επειδή φορούσε ένα από τα ψηλά τα κωνικά καπέλα με το τούλι στην κορυφή, την παρομοιάζει με Εκκλησιά με το «Άγιο θόλος» (θόλος εκκλησίας).

Στη συνέχεια, της λέει ότι δεν τον καταδέχεται (ο Άη Βασίλης δεν έχει να κάνει!) γιατί είναι αρχόντισσα κυρία.

Φυσικά, φροντίζει να την παινέψει κατάλληλα χωρίς ωστόσο να καρφωθεί. Συγκεκριμένα την λέει ζαχαροκάντυο ζυμωτή, δηλαδή φτιαγμένη από ζάχαρη (γλυκιά μου) και την παρακαλεί να του ρίξει μια ματιά.

Αυτό είναι το νόημα πίσω από τα κάλαντα της Πρωτοχρονίας τα οποία ακούμε κάθε χρονιά πριν αλλάξει το έτος, αλλά οι περισσότεροι δεν γνωρίζαμε τι ακριβώς σημαίνουν.