Εγκαίνια της έκθεσης: «Από τη γη της Ιωνίας στον Πειραιά»
Τον αγιασμό έκανε ο Σεβασμιώτατος Μητροπολίτης Πειραιά κ.κ. Σεραφείμ.
Στα εγκαίνια παραβρέθηκαν ο Υπουργός Ναυτιλίας και Αιγαίου κ. Κωστής Μουσουρούλης, ο μεγάλος μας στιχουργός κ. Λευτέρης Παπαδόπουλος, ο Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου κ. Παναγιώτης Κουβάτσος, οι Αντιδήμαρχοι κ.κ. Αναστάσιος Κάρλες, Λίτσα Σαρρή, Ευστάθιος Κωνσταντούζος, Νίκος Αμοργιανός, ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Σαράντος Ευσταθόπουλος κ.ά.
Η έκθεση περιλαμβάνει σπάνια φωτογραφικά ντοκουμέντα από τη γη της Μικράς Ασίας της Καππαδοκίας και του Πόντου, του ξεριζωμού και της εγκατάστασης των προσφύγων στην Ελλάδα, σπάνια συλλογή βιβλίων, σφραγίδων και νομισμάτων, παραδοσιακές φορεσιές από την Καππαδοκία, αντικείμενα και σκευάσματα της εποχής.
Χαιρετίζοντας την έκθεση ο Δήμαρχος Πειραιά κ. Βασίλης Μιχαλολιάκος τόνισε μεταξύ άλλων:
«Το ιστορικό παρελθόν τού Ελληνισμού αποτελεί πολύτιμη πηγή γνώσης και διδαγμάτων.
Όχι μόνο για τους Έλληνες, αλλά για ολόκληρο τον κόσμο. Είμαστε αναφορικό σημείο στη διαχρονία του ιστορικού, πολιτικού, πολιτιστικού γίγνεσθαι.
Γι’ αυτό και η εμβάθυνση στα ιστορικά γεγονότα αποτελεί επιτακτικό καθήκον για όλους , αλλά κυρίως για την νέα γενιά.
Ο σκοπός της Παιδείας δεν είναι μόνο να παρέχει ξερές γνώσεις αλλά να καλλιεργεί σε βάθος την ιστορική μας συνείδηση, ούτως ώστε να δημιουργεί σκεπτόμενους Έλληνες που γνωρίζουν καλά από πού έρχονται και προς τα πού πηγαίνουν.
Δημιουργεί ενεργούς πολίτες με αυτογνωσία και αυτοεκτίμηση, που αποτελεί πηγή δύναμης, ιδιαίτερα σε μια εποχή που ο Ελληνισμός βάλλεται τόσο εξαιτίας οικονομικών λόγων, αλλά και αναζωπύρωσης εθνικιστικών αντιλήψεων σε γειτονικές χώρες. Κάποιοι κύκλοι πιστεύουν ότι επειδή βρισκόμαστε σε μια μεγάλη κρίση , θα μπορέσουν να την εκμεταλλευτούν σε βάρος του Έθνους και της πατρίδας μας.
Τους λέμε από εδώ από τον Πειραιά, ότι τελικά δεν μας ξέρουν καλά. Οι Έλληνες μπορούν στις δύσκολες στιγμές να ενώνονται να γίνονται μια γροθιά και να αντιμετωπίζουν κάθε κίνδυνο. Μπορεί εκεί που τους θεωρούν «πεσμένους» να σηκώνονται και να γίνονται από ηττημένοι νικητές. Αυτή είναι η δύναμη του λαού μας.
Με αυτές τις σκέψεις σε αυτό το χώρο πριν λίγες εβδομάδες διοργανώσαμε την έκθεση για τους Βαλκανικούς Πολέμους.
Μια ιστορική περίοδο που ο Ελληνισμός με όπλο του την ενότητα κατάφερε να διπλασιάσει τα εδάφη του , πέτυχε να απελευθερώσει Έλληνες αδελφούς του. Όχι με επεκτατικούς πολέμους , αλλά με απελευθερωτικούς αγώνες.
Εδώ σε αυτό το χώρο ζήσαμε νοητά τις στιγμές του θριάμβου μας βλέποντας ιστορικά ντοκουμέντα και ακούγοντας εμπνευσμένους ομιλητές που τεκμηρίωσαν τις απόψεις τους.
Σήμερα ως συνέχεια αυτής της Ιστορίας που ξεκινήσαμε παρουσιάζουμε μια άλλη πτυχή του Ελληνισμού.
Μια εποχή που η διχόνοια αλλά και τα γεωπολιτικά συμφέροντα των φίλιων δυνάμεων κατέστρεψαν το όνειρο της Μεγάλης Ελλάδας και το μετέτρεψαν σε εφιάλτη για ενάμιση εκατομμύριο Έλληνες που ξεριζώθηκαν από τις εστίες τους και εγκαταστάθηκαν στην Ελεύθερη Ελλάδα, αλλά και σε άλλα σημεία του κόσμου.
H δύναμη ενός Έθνους, αγαπητοί φίλοι, δεν μετριέται μόνο με την ανάμνηση και την υπενθύμιση νικηφόρων επετείων και σελίδων δόξας, αλλά με το εθνικό ανάστημα και την ικανότητα να σταθεί και πάλι όρθιο μετά από μια συμφορά.
Σήμερα η αλήθεια είναι ότι η χώρα μας βρίσκεται στο επίκεντρο μια μεγάλης κρίσης. Μιας κρίσης ταυτότητας της ίδιας της Ευρώπης. Αυτό είναι που κρύβεται πίσω από την οικονομική κρίση που βιώνουμε. Και είναι ώρα η Ευρώπη να αποφασίσει εάν θα γίνει Ευρώπη των λαών όπως την οραματίστηκαν οι ιδρυτές της και μεγάλοι ηγέτες, όπως ο Κωνσταντίνος Καραμανλής ή Ευρώπη των λογιστών που θέλουν τώρα κάποιες δυνάμεις.
Γι΄αυτό πρέπει να σταθούμε ενωμένοι και αποφασισμένοι.
Και σήμερα οι φίλιες δυνάμεις, οι σύμμαχοί μας βάζουν πάνω από όλα αριθμούς, χρέη, μνημόνια. Λησμονούν, όπως και τότε, τι έκανε αυτή η μικρή σε έκταση και πληθυσμό χώρα, για να προστατέψει και τα δικά τους συμφέροντα στη γη της Ιωνίας. Λησμονούν τους νεκρούς μας και τις θυσίες μας στο Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο για να παραμείνει ο κόσμος ελεύθερος, όταν η μπότα του Φασισμού απειλούσε το Δυτικό Κόσμο, τις αρχές και τις αξίες μας.
Το μήνυμα είναι ένα. Οι Έλληνες μπορούμε να τα καταφέρουμε, εάν πιστέψουμε στους Έλληνες.
Εμείς πρώτα πρέπει να βγάλουμε τη χώρα μας από την κρίση. Και έχουμε παράδειγμα αυτού του μικρού λαού που μπορεί και πετυχαίνει θαύματα.
Οι Έλληνες της Ιωνίας, τα ξεριζωμένα από την πατρική γη αδέλφια μας, απέδειξαν στην πράξη ότι ένας λαός περήφανος, ένας λαός δυναμικός δεν γονατίζει, αλλά δυναμώνει και μεταλαμπαδεύει στοιχεία της κουλτούρας του και της εργατικότητάς του όπου βρεθεί.
Εμείς με αφορμή τα ενενήντα χρόνια από τον ξεριζωμό αποφασίσαμε να αφήσουμε πίσω κλαυθμούς, οδυρμούς, συναισθηματικές αντιδράσεις και μιζέρια.
Επιλέξαμε να δώσουμε βάρος στη δημιουργικότητα, στις παραδόσεις, τις Τέχνες , τα Γράμματα και τις γεύσεις όλα εκείνα τα αναγεννησιακά στοιχεία που μπόλιασαν τον Ελληνισμό της μητέρας πατρίδας από την πνευματική δημιουργικότητα των παιδιών της Ιωνίας.
Όπως είναι γνωστό, ένα μεγάλο κομμάτι των ξεριζωμένων από τη γη των πατέρων τους Μικρασιατών έφτασαν στον Πειραιά και αρκετοί από αυτούς παρέμειναν στην πόλη μας. Την έκαναν δεύτερη πατρίδα τους.
Πέτυχαν και ξεχώρισαν με την δημιουργικότητα και την εργατικότητα τους. Έκαναν την “προσφυγιά” τους όπλο αναγέννησης.
Αυτό δεν σημαίνει σε καμία περίπτωση ότι ξεχνάμε το τι συνέβη και ποιοι φταίνε για τη γενοκτονία που εξελίχθηκε στην Μικρά Ασία και στον Πόντο. Ότι παραγράφουμε αυτό το έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Αυτό δεν σημαίνει ότι καταπίνουμε θεωρίες συνωστισμών και άλλων τέτοιων ατοπημάτων.
Εξάλλου σπουδαίοι ομιλητές που θα ακολουθήσουν και σήμερα αλλά και τις άλλες μέρες θα αναδείξουν όλα αυτά τα ιστορικά στοιχεία.
Κλείνοντας θα ήθελα να ευχαριστήσω το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών , τους θεματοφύλακες αυτής της σπουδαίας ιστορίας των Ελλήνων της Ιωνίας.
Την Ένωση Σμυρναίων Νίκαιας και Πειραιά, την Εστία Νέας Σμύρνης, την Εταιρεία Μακεδονικών Σπουδών, την Υδρογραφική Υπηρεσία Πολεμικού Ναυτικού, το Κέντρο Σπουδής και Ανάδειξης Μικρασιατικού Πολιτισμού Δήμου Ν. Ιωνίας και την Ένωσης Σπάρτης Μ. Ασίας,την ΕΡΤ, τα Ελληνικά Ταχυδρομεία, τον Πειραϊκό Σύνδεσμο, το Σύνδεσμο Αποφοίτων Ιωνιδείου Σχολής Πειραιά, το Σύλλογο Φοίβο Πειραιά και όλους όσους βοήθησαν και βοηθούν σε αυτήν την έκθεση.
Αγαπητοί φίλοι,
Ο Ελληνισμός της Μικρασίας, της Πόλης, του Πόντου , οι αλησμόνητες πατρίδες, είναι για όλους μας , η ψυχή μιας μεγάλης Ελλάδας, ενός Οικουμενικού Ελληνισμού. Ενός Ελληνισμού που μπορεί να ξαναγεννιέται ακόμη και μέσα από τις στάχτες του».
Για την ιστορία και το ρόλο του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών μίλησε ο καθηγητής της Πολιτικής Επιστήμης και Γενικός Γραμματέας του Κέντρου κ. Πασχάλης Κιτρομιλήδης, ο οποίος αφού χαρακτήρισε την υποχρεωτικότητα στην ανταλλαγή πληθυσμών το1922 πρωτοφανή στην ιστορία της ανθρωπότητας, αναφέρθηκε στην εμπνευσμένη Ελληνίδα μουσικολόγο και λαογράφο Μέλπω Μερλιέ που ίδρυσε το Κέντρο Μικρασιατικών Σπουδών και καταπιάστηκε με την καταγραφή της παράδοσης μέσω της έρευνας 1500 Μικρασιατικών οικισμών, δημιουργώντας ένα κολοσσιαίο αρχείο προφορικής παράδοσης.
Ο αντιστράτηγος, πρώην Διοικητής του Γ΄ Σώματος Στρατού και Πρόεδρος του Δ.Σ. της Ένωσης Σμυρναίων κ. Ευάγγελος Τσίρκας μίλησε με θέμα: «Ο ξεριζωμός του Μικρασιατικού Ελληνισμού από τη Μικρά Ασία».
Κατ΄ αρχήν αναφέρθηκε στις προσπάθειες θεμελίωσης στον ΟΗΕ, της έννοιας της γενοκτονίας για να υποστηρίξει στη συνέχεια με βάση και της μαρτυρίες του Αμερικανού πρέσβη Μοργκεντάου το 1915, ότι υπήρχε σχέδιο εξόντωσης των χριστιανικών πληθυσμών, από το λεγόμενο Κομιτάτο Ένωσης και Προόδου του οποίου μέλος ήταν ο Μουσταφά Κεμάλ.
Ο κ. Τσίρκας έκανε στη συνέχεια εκτενή αναφορά στην ιστορία της Μ. Ασίας και ιδιαίτερα της Σμύρνης από τον 7ο αιώνα μ.Χ. μέχρι και το 1922, υπογραμμίζοντας το γεγονός ότι οι Τούρκοι αποτελούσαν μειοψηφία (μόλις 18%) στη Μ. Ασία επί Οθωμανικού καθεστώτος.
Στάθηκε ιδιαίτερα στο ερώτημα ποιος έκαψε τη Σμύρνη, δεδομένου ότι η επίσημη τουρκική προπαγάνδα αποδίδει την πράξη αυτή στους Αρμένιους, επικαλούμενος τον βιογράφο του Κεμάλ, ο οποίος υπογραμμίζει ότι ο Κεμάλ δεν ήθελε να αφήσει ίχνος στην πόλη που να θυμίζει τους χριστιανικούς πληθυσμούς και ιδιαίτερα τους Έλληνες. Από το 1913-1922 εξοντώθηκαν 3.000.000 χριστιανοί εκ των οποίων 1.345.000 Έλληνες. Δεν παρέλειψε βέβαια να υπογραμμίσει και μια σειρά λαθών που έκανε η ελληνική πλευρά τα οποία έπαιξαν ρόλο στο να φτάσουμε σε αυτή την εθνική τραγωδία.
Τέλος μίλησε για το καθεστώς ατιμωρησίας που επέβαλλε η συνθήκη της Λοζάνης για να φτάσει στις μέρες μας, όπου στις 13 Δεκεμβρίου 2011 το Κογκρέσο των Η.Π.Α. σε ψήφισμα του έκανε λόγο για «σκόπιμη καταστροφή», υπονοώντας στην ουσία την γενοκτονία των χριστιανικών πληθυσμών από την μεριά των Τούρκων.
Χαιρετισμό απηύθυνε η κα Καλογείτονα εκπρόσωπος της Εστίας της Νέας Σμύρνης, η οποία υπογράμμισε ιδιαίτερα την αναζωογόνηση του ελληνικού πολιτισμού με την μεταφορά των ελληνορθόδοξων παραδόσεων καθώς και των ηθών και εθίμων των Μικρασιατών προσφύγων, που εγκαταστάθηκαν στην Ελλάδα.
Μετά το τέλος των ομιλιών ο Δήμαρχος κ. Μιχαλολιάκος τίμησε τους ομιλητές, απονέμοντας τους αναμνηστικές πλακέτες.
Η έκθεση θα λειτουργεί μέχρι 21 Δεκεμβρίου στο δημοτικό νεοκλασικό κτήριο (Ηρώων Πολυτεχνείου 91 και Κανθάρου)
-Δευτέρα 10.00-14.00 και 18.00-20.00
-Σάββατο- Κυριακή 10.00-14.00.
ΕΙΣΟΔΟΣ ΕΛΕΥΘΕΡΗ