BBC: Κάτω από τα χαμόγελα των Ελλήνων, ένας φόβος για το μέλλον

Με τις προβλέψεις για ανάπτυξη το 2014 και την ανεργία να ελαφρώς να μειώνεται, υπάρχει ένα αίσθημα αισιοδοξίας στην Αθήνα, αλλά οι Έλληνες λένε ότι ξέρουν πως δύσκολες μέρες θα εξακολουθήσουν να έρχονται.

«Έρχονται λίγο πριν το ηλιοβασίλεμα, αυτά τα λίγα μαγικά λεπτά που η Αθήνα λούζεται σε μία βαθιά μωβ λάμψη. Είναι ένα χρώμα που δεν έχω δει οπουδήποτε. Συχνά περιμένω για αυτό κοιτάζοντας τον απογευματινό ήλιο. Δύει πίσω από την Ακρόπολη, όπου λατρεύονταν οι αρχαίοι Θεοί, λάμοπντας στο Αιγαίο, ενώ ακτίνες χορεύουν πάνω στα βουνά», σημειώνει λυρικά ο ανταποκριτής του δικτύου στην Αθήνα, Μαρκ Λόουεν.

«Και τότε φτάνουν στον ουρανοξύστη της πόλης: Τον Πύργο των Αθηνών, όπως αποκαλείται, φτάνοντας πάνω από έναν ορίζοντα που τίποτα δεν μπορεί να σταθεί ψηλότερα από τον Παρθενώνα. Τα χρώματα αλλάζουν για λίγα δευτερόλεπτα κάνοντας το κτίριο να μοιάζει φλεγόμενο, τα παράθυρα αντανακλούν έναν πορτοκαλί. Είναι μία σχεδόν πνευματική στιγμή σε μία πόλη που τιμήθηκε ανά τους αιώνες, αλλά τώρα ζει τα σκοτεινότερα χρόνια της», επισημαίνει.

Συνεχίζοντας το οδοιπορικό του, ο Λόουεν περιγράφει το σκηνικό της ημέρας, λέγοντας ότι από μακριά ακούει τις φωνές μίας διαδήλωσης με ένα μεγάφωνο να «φωνάζει» συνθήματα κατά της λιτότητας. Και διερωτάται: Ποιοι είναι αυτή τη φορά; Γιατροί; Διοικητικοί ΑΕΙ;» Αλλά ακόμη και αν οι διαδηλώσεις συνεχίζονται και η εξάντληση από την οικονομική κρίση βαθαίνει, η Ελλάδα προχωρά, σημειώνει ο ανταποκριτής.

«Αυτό είναι κάτι που πολλοί δεν μπορούν να καταλάβουν: ότι ακόμη και στο απόγειο της κατάρρευσης, όταν οι μολότοφ και τα δακρυγόνα πνίγουν την κεντρική πλατεία, όταν οι βουλευτές διαφωνούν ως τα ξημερώματα για νέες περικοπές, όταν οι συνομιλίες στις Βρυξέλλες για την κρίση και πώς η χώρα μπορεί να φύγει από το ευρώ, πώς μπορεί να σηκωθεί από το έδαφος να ξεσκονιστεί και να συνεχίσει να ζει», αναφέρει.

«Τα καταστήματα θα μείνουν ανοιχτά, οι καφετέριες με κόσμο, τα γραφεία θα δουλεύουν και οι τουρίστες θα καταφθάνουν. Αυτό είναι γνωστό είναι η ιστορία της παρακμής της Ελλάδας, το πώς μία πάλαι ποτέ χώρα με αυτοπεποίθηση έχει χάσει το ένα τέταρτο της οικονομίας της: η ανεργία βρίσκεται στο 27% - με διπλάσια την ανεργία των νέων-, οι συντάξεις έχουν κατακερματιστεί και οι άστεγοι έχουν πολλαπλασιαστεί», τονίζει ο Λόουεν.

«Και αυτό είναι όλη η αλήθεια, είναι στενάχωρο να βλέπεις να σπάει ο κοινωνικός ιστός. Και ίσως αυτό που δεν έχουν πει οι ξένοι ανταποκριτές είναι για το πώς η Ελλάδα δεν έχει στην πραγματικότητα καταρρεύσει», επισημαίνει.

«Με έχει προβληματίσει. Νοσοκομεία και σχολεία δεν μπορούν να προμηθευτούν βασικό εξοπλισμό, ο αριθμός των αυτοκτονιών έχει αυξηθεί, άνθρωποι που καίνε ξύλα για τη θέρμανσή τους, επειδή το πετρέλαιο είναι πολύ ακριβό, έχουν χάσει τη ζωή τους από ασφυξία, ένα κόμμα που αρνείται το Ολοκαύτωμα και επιτίθεται σε μετανάστες δημοσκοπικά φτάνει το 10%. Δεν καταρρέει αυτό το σύνταγμα;», διερωτάται ο Λόουεν.

«Αλλά από την άλλη, η Ελλάδα λειτουργεί. Η κυβέρνηση δεν έχει πέσει και φέτος το κίνημα των διαδηλώσεων έχει εκλείψει. Πολύ λιγότεροι κατεβαίνουν στους δρόμους, ενώ δεν υπάρχει τόση πολλή βία. Γιατί;», αναρωτιέται ξανά.

Και απαντά: Το γεγονός ότι η αντιπολίτευση βρίσκεται σε διαμάχη είναι ένας λόγος. Κομμουνιστές, συνδικαλιστές, η κουρασμένη μεσαία τάξη και οι αναρχικοί συγκλίνουν άτσαλα στις διαδηλώσεις, γνωρίζοντας ότι αγωνίζονται μεν, αλλά όχι ενωμένοι για το στόχο τους.

«Ακολούθησα μία διαδήλωση φοιτητών το φθινόπωρο, οι οποίοι φώναζαν τα ίδια και τα ίδια συνθήματα που ακούγονται εδώ και 40 χρόνια. Η σημασία της ενότητας στην Ελλάδα προστάτευσε πολλά πράγματα. Και οι άνθρωποι εδώ αγαπούν τη ζωή: ακόμη κι αν κάποιοι δεν μπορούν να έχουν τα απαραίτητα, ακόμα βρίσκουν απολαύσεις στο κλίμα, τα τοπία και τον πολιτισμό. Αλλά ίσως συμβαίνει ότι εκεί υπάρχει ένα μεγάλο ποσοστό που σιωπηρά υποστηρίζει ό,τι έχει συμβεί. Κάθισαν σε ένα μπαράκι την προηγούμενη εβδομάδα μαζί με έναν δικηγόρο που ήταν μεταξύ αυτών».

«Η κρίση αλλάζει την Ελλάδα προς το καλύτερο, μου είπε. Ο υπέρογκος και πελατειακού χαρακτήρα δημόσιος τομέας που απασχολεί ανθρώπους χωρίς προσόντα με αντάλλαγμα πολιτική στήριξη, μεταρρυθμίζεται», αναφέρει ο Λόουεν, μεταφέροντας τα λεγόμενα του δικηγόρου.

«Οι Έλληνες μαθαίνουν να ζουν με τα μέσα που έχουν. Η φοροδιαφυγή δεν είναι πλέον αποδεκτή. Μία νέα κουλτούρα έχει ξεπηδήσει: το αίσθημα του «είμαστε όλοι μαζί μέσα σε αυτό», προσθέτει ο δικηγόρος.

«Ακόμη γεννιέται και ένα πνεύμα επιχειρηματικότητας. Είναι μία επώδυνη, αλλά απαραίτητη μετάβαση. Οι ψυχίατροι μιλούν για τα πέντε στάδια της θλίψης: άρνηση, θυμός, διαπραγμάτευση, απογοήτευση και αποδοχή. Ίσως στην Ελλάδα, όπου υπάρχει πολλή θλιψη, βρίσκεται στο τελευταίο στάδιο», σημειώνει.

Ο Μαρκ Λόουεν στη συνέχεια περιγράφει ανθρώπους που συνάντησε και του είπαν ότι αν θα μπορούσαν να διαλέξουν μεταξύ του να γυρίσουν πίσω στο 2004, όταν η Ελλάδα κέρδισε το ευρωπαϊκό πρωτάθλημα ποδοσφαίρου, διοργάνωσε τους Ολυμπιακούς Αγώνες και αισθανόταν εύρωστη ή της τωρινής εποχή. Εχει συνειδητοποιηθεί ότι η Ελλάδα προ της κρίσης ήταν μία αυταπάτη: ήταν ένα πάρτι που έπρεπε να τελειώσει», τονίζει ο βρετανός ανταποκριτής.

Σίγουρα, αυτή η χώρα αλλάζει με θεμελιώδεις τρόπους. Ωστόσο, επισκέπτες επισημαίνουν το πόσο «κανονική» μοιάζει και που ίσως είναι πάνω απ' όλα μία απόδειξη για την ελληνική ανθεκτικότητα. Κάτω από τα χαμόγελα, υπάρχει ένας φόβος για το μέλλον.

Κλείνοντας το οδοιπορικό του, ο Μαρκ Λόουεν αναφέρεται «στα λόγια της κυβέρνησης για το χειρότερο που έχει περάσει, για την ανάκαμψη την επόμενη χρονιά και την αρχή της μείωσης της ανεργίας. Στα χαρτιά, τα στοιχεία δείχνουν καλύτερα. Αλλά καθώς ένας ταραχώδης χρόνος φτάνει στο τέλος του, κανείς δεν μπορεί να πει ότι το ηλιοβασίλεμα πάνω από την Αθήνα δεν σηματοδοτεί πραγματικά μία αληθινή ακτίδα ελπίδας».