Οι «Μωμόγεροι» στους δρόμους των Ιωαννίνων

Η Ανατολή είναι η «καινούργια πατρίδα» των Ποντίων από την Ντούτζια, που πριν από 80 χρόνια με την ανταλλαγή πληθυσμών, έφτασαν στην Ήπειρο.

Το έθιμο έρχεται από τη Λιβερά της Τραπεζούντας, όπου πέραν των χριστιανικών εορτών του Δωδεκαημέρου, οι Μωμόγεροι, με τη σάτιρα, τον χορό και τραγούδι, υπενθύμιζαν την δύναμη της ελεύθερης συλλογικής έκφρασης.

Πρόκειται για ένα δρώμενο στους δρόμους, τις πλατείες και τις αυλές των σπιτιών. Έχει στοιχεία αρχαίου διθυράμβου και σύγχρονου θεάτρου δρόμου. Στο δρώμενο συμμετέχουν, ο κορυφαίος μωμόγερος, η θεατρική ομάδα, οι χορευτές και οι μουσικοί.

Στην Ανατολή, τέταρτης γενιάς Πόντιοι, ακολουθούν το έθιμο και διατηρούν τον χαρακτήρα του. Από το μεσημέρι, περιφέρεται σε όλες τις γειτονιές μία θορυβώδης εορταστική πομπή μεταμφιεσμένων. Με τη συνοδεία μουσικών οργάνων, τραγουδούν και χορεύουν στον δρόμο. Σε κάποιες αυλές σπιτιών, στρώθηκαν τραπέζια με κεράσματα, όπως τσίπουρο και παραδοσιακά γλυκά. Οι ευχές που δίνονται στον σπιτονοικοκύρη είναι «υίαν και ευλογίαν και καλιχρονίαν και αρνικά παιδιά και θελκά μουσκάρια». Το γλέντι θα συνεχιστεί μέχρι το βράδυ στην πλατεία της Ανατολής.

Ο μυθικός Μώμος, ήταν ο θεός του γέλιου και της σάτιρας, η προσωποποίηση της μομφής και της κατηγορίας. Οι ιερείς του Μώμου και οι ακόλουθοί του, στη μεγάλη βακχική γιορτή ήταν οι μωμόγεροι. Την παραμονή της Πρωτοχρονιάς συγκεντρώνονταν μπροστά στη Μητρόπολη στη Λιβερά και με την κραυγή «ωωωωχαχαχα», ξεκινούσαν να περιδιαβούν όλα τα σπίτια του χωριού. Την επομένη κατέληγαν στο προαύλιο της εκκλησίας του Αγίου Γεωργίου, όπου έστηναν το γλέντι. Όσα χρήματα μάζευαν, τα παρέδιδε ο ταμίας στον πρόεδρο της Εκκλησιαστικής Επιτροπής, για τις αμοιβές των δασκάλων.

Διαβάστε επίσης:

Ο εορτασμός των Θεοφανείων στην Ήπειρο