Δορυφορική παρακολούθηση πελαργών για πρώτη φορά στην Ελλάδα
Ήταν 2 Ιουλίου του 2013 όταν ξεκίνησε για πρώτη φορά στην Ελλάδα η τοποθέτηση πομπών σε νεοσσούς πελαργών. Το επιχείρημα αυτό έγινε από τον Φορέα Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου σε συνεργασία με το Γερμανικό Ινστιτούτο Max Planck.
Για τους νεαρούς πελαργούς το πρώτο ταξίδι είναι και το πιο δύσκολο καθώς μεγάλο ποσοστό δεν καταφέρνει να επιστρέψει στις περιοχές αναπαραγωγής.
Είναι γνωστό πως την επόμενη χρονιά της γέννησής τους οι πελαργοί δεν αναπαράγονται, ενώ πολλές φορές μετακινούνται βόρεια και σχηματίζουν «συμμορίες», οι οποίες περιφέρονται.
Σήμερα περίπου ένα χρόνο μετά την έναρξη του μεταναστευτικού ταξιδιού τους και ύστερα από μερικές δυσάρεστες απώλειες όσοι πελαργοί συνεχίζουν το ταξίδι τους συνεχίζουν να μας δίνουν πληροφορίες σχετικά με τις περιοχές τροφοληψίας, τους διαδρόμους μετανάστευσης, τις περιοχές διαχείμασης, την ημερήσια δραστηριότητα, τις αιτίες θνησιμότητας και άλλα.
Η τοποθέτηση πομπών έγινε στo πλαίσιo του προγράμματος παρακολούθησης που υλοποιεί ο Φορέας Διαχείρισης του Εθνικού Πάρκου Δέλτα Έβρου, το οποίο περιλαμβάνει καταμετρήσεις πουλιών και δακτυλιώσεις. Από την αναπαραγωγική περίοδο του 2012 όταν και άρχισε η δακτυλίωση πελαργών με δαχτυλίδια τύπου ELSA, δακτυλιώθηκαν 23 νεοσσοί. Το 2013 δακτυλιώθηκαν 29 νεοσσοί στον Πόρο, και άλλοι 29 στις Φέρες. Σε 10 από αυτούς τοποθετήθηκαν πομποί, οι οποίοι λειτουργούν κανονικά και κατέγραφαν μέσω δορυφόρου τις συντεταγμένες της θέσης που βρίσκονται τα πουλιά, ενώ διέθεταν ειδικούς αισθητήρες που κατέγραφαν και τη δραστηριότητά τους (εάν κοιμούνται, πετάνε, τρέφονται).
Οι πελαργοί που έχουν ήδη ξεκινήσει το ταξίδι της μετανάστευσης για το νότο παρακολουθούνταν καθημερινά μέσω των πομπών.
Τρεις διαφορετικές οικογένειες
Τα νεαρά πουλιά που διασχίζουν τον αέρα ανήκουν σε τρεις οικογένειες. Στην πρώτη οικογένεια ανήκουν οι Λίνα, Βασιλεία, Δημήτρης, Πέτρος και Πελοπίδας καθώς είναι αδέρφια. Στη δεύτερη, ανήκουν οι Σοφοκλής, Σπίθας και Σύλβια, ενώ στην τρίτη η Νένη και ο Ηρακλής.
Τα πρώτα στοιχεία
Οι δέκα πελαργοί του Έβρου προχώρησαν σιγά σιγά με το πέρασμα του χρόνου στη μετανάστευσή τους. Οι πρώτες πληροφορίες ήρθαν τον Αύγουστο του 2013 και βρήκαν, τον Πέτρο, τον Πελοπίδα και τη Λίνα να βρίσκονται στην Αίγυπτο και να ταξιδεύουν προς το νότο παράλληλα στον ποταμό Νείλο.
Η Βασιλεία διάλεξε λίγο διαφορετικό δρόμο αφού πέταξε μέσω της Σαουδικής Αραβίας. Η Νένη βρέθηκε στην Ιορδανία και ο Σπίθας στην Τουρκία. Ο Δημήτρης και ο Ηρακλής φαίνεται πως δεν τα κατάφεραν στο δύσκολο αυτό ταξίδι καθώς το σήμα τους ερχόταν από τις ίδιες περιοχές. Ο Σοφοκλής έχοντας αρχίσει και αυτός το ταξίδι του προς το νότο βρέθηκε κάπου κοντά στην Κεσσάνη, ενώ η Σύλβια συνέχισε να περιφέρεται στην περιοχή του Έβρου.
Έναν μήνα αργότερα τον Σεπτέμβριο του 2013 στη νέα ενημέρωση που έγινε ο Πελοπίδας, η Νένη, η Λίνα και η Σύλβια βρίσκονται στα σύνορα του Σουδάν με το Τσαντ έχοντας καλύψει ήδη απόσταση μεγαλύτερη των 4.000 χιλιομέτρων! Ο Πέτρος πέταγε στο εσωτερικό του Σουδάν, ενώ η Βασιλεία ακολουθώντας διαφορετική διαδρομή από τους υπόλοιπους πελαργούς βρίσκονταν στα δυτικά παράλια της Σαουδικής Αραβίας. Ο Σοφοκλής είχε φτάσει στην χερσόνησο του Σινά, ενώ ο Σπίθας παρέμενε στο Ισραήλ.
Οι φόβοι για τον Δημήτρη και τον Ηρακλή επιβεβαιώθηκαν καθώς βρέθηκαν νεκρά από το Ινστιτούτο Max Planck. Ο πρώτος (Δημήτρης) βρέθηκε νεκρός μαζί με άλλους 6 πελαργούς, 50 χιλιόμετρα ανατολικά του Τσανάκαλε στην Τουρκία, ενώ ο δεύτερος (Ηρακλής) βρέθηκε 250 χιλιόμετρα νοτιοανατολικά της Σμύρνης. Τα πουλιά φαίνεται να πέθαναν από ηλεκτροπληξία. Τα στοιχεία αυτά, αν και δυσάρεστα, είναι πολύτιμα για την προστασία του είδους αφού μέσω των πομπών μπορούμε να μάθουμε περισσότερα για τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν τα πουλιά κατά τα μεταναστευτικά τους ταξίδια.
Τον Δεκέμβριο του 2013 ο πομπός της Βασιλείας είχε αρκετό καιρό να στείλει κάποιο σήμα, ωστόσο την τελευταία φορά που εξέπεμψε βρισκόταν στην Αραβική χερσόνησο.
Οι πομποί των υπόλοιπων έξι πουλιών που συνέχιζαν το ταξίδι τους συνέχισαν να εκπέμπουν κανονικά. Συγκεκριμένα η Σύλβια είχε φτάσει στα σύνορα μεταξύ Τσαντ και Σουδάν, η Νένη και ο Σοφοκλής στο Σουδάν, ο Σπίθας στην Αιθιοπία, ο Πελοπίδας στην Κένυα.
Τη μεγαλύτερη διαδρομή την είχε καλύψει ο Πέτρος αφού στο πεντάμηνο μέχρι τότε ταξίδι του είχε ήδη καλύψει περισσότερα από 7.500 km!
Ο τελικός προορισμός
Σήμερα ένα χρόνο μετά τον Ιούλιο του 2014 αρκετοί πελαργοί έχουν φτάσει στην Αφρική, άλλοι μέχρι και τη Νότιο Αφρική! Ο μοναδικός Πελαργός που έφτασε τόσο νότια είναι ο Πελοπίδας ο οποίος διασχίζοντας την Ζιμπάμπουε, την Μποτσουάνα, την Τανζανία, το Σουδάν έφτασε στην Αίγυπτο στα μέσα Μαΐου και σήμερα περιφέρεται στην υγρή περιοχή του Νείλου.
Η Νένη ανέβηκε μέχρι το Σουδάν και τη Σαχάρα. Η Σύλβια, έφτασε ακόμη πιο βόρεια, ξεκινώντας στα μέσα Απριλίου, κατευθυνόμενη προς το Ασσουάν, το Σινάϊ, το Ισραήλ, το Λίβανο, τη Συρία με τελικό προορισμό την κεντρική Τουρκία, όπου ακόμη και σήμερα βρίσκεται κοντά στην λίμνη Τουζ. Η παρακολούθηση της πορείας των Πελαργών των Φερών έγινε από την Εύα Στετς.
Ελπίζουμε ότι κάποιοι από τους πελαργούς που ξεκίνησαν το ταξίδι τους από τις Φέρες του Έβρου θα κάνουν δική τους οικογένεια τα επόμενα χρόνια και θα καταφέρουν να διατηρήσουν έναν υγιή πληθυσμό στην ευρύτερη περιοχή του Δέλτα Έβρου.
Φορείς που βοήθησαν ενεργά στην προσπάθεια
Οφείλουμε ένα μεγάλο «ευχαριστώ» στον Dr Martin Wikelski και την Uschi Muller του Ινστιτούτου Max Planck για το ενδιαφέρον που έδειξαν για την περιοχή των Φερών, καθώς και για την άψογη συνεργασία τους με τον Φορέα Διαχείρισης.
Επίσης να σημειωθεί η ότι η Περιφερειακή Ενότητα Έβρου, η Αντιδημαρχία Φερών, η ΔΕΣΕ καιτη ΔΕΔΔΗΕ συνεργάστηκαν άψογα για να υλοποιηθεί αυτή η δράση, οι οποίοι παραχώρησαν προσωπικό και εξοπλισμό για την παγίδευση των πουλιών και την ασφαλή τοποθέτησή τους στις φωλιές.
Τονίζεται το μεγάλο ενδιαφέρον των κατοίκων της περιοχής των Φερών και ιδιαιτέρως των δασκάλων και μαθητών των τριών Δημοτικών Σχολείων που συμμετείχαν σε πρόγραμμα Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης σχετικά με τους πελαργούς της περιοχής τους, αλλά και στην παρακολούθηση των φωλιών των πελαργών, οι οποίοι και παρακολούθησαν τη δακτυλίωση και την τοποθέτηση των πομπών.
Πηγή: evros-delta.gr
