Σάμινα: 14 χρόνια μετά το ναυάγιο!

Το χρηματιστήριο με την ιστορική πια «φούσκα» του τους έχει ευνοήσει, ο τραπεζικός δανεισμός ρέει άφθονος. Λύνει προβλήματα. Τα πανάκριβα εισιτήρια ενισχύουν τα κέρδη. Μέρος τους πηγαίνει στην ασφάλεια των πλοίων; Όχι. Τα υπερήλικα πλοία και οι «χάρες» πολλών πλοιοκτητών που εξυπηρετούνται από το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας μειώνουν τη «χασούρα» κτλ. Έτσι, διογκώνεται εντυπωσιακά μία «φούσκα» στην ακτοπλοΐα με αποκορύφωμα το βράδυ της 26ης Σεπτεμβρίου του 2000 με το ναυάγιο του πλοίου Σάμινα.

Ογδονταένας άνθρωποι βουλιάζουν στη θάλασσα της Πάρου και η ζωή των επιβατών που κατάφεραν να σωθούν, ακόμη και σήμερα παραμένει στοιχειωμένη απ' όσα έζησαν εκείνο το βράδυ.

Μαζί και η ζωή των ψαράδων της Πάρου που έσπευσαν πρώτοι απ' όλους να βοηθήσουν τους ναυαγούς.

Η φούσκα, το «κακό σπυρί» και η αυτοκτονία

Ήταν το Σάμινα το «κακό σπυρί» της ακτοπλοΐας που ξεφόρμισε;

Οι παροικούντες στο λιμάνι, δεκατέσσερα χρόνια μετά, ακόμη κουνάνε το κεφάλι τους. Άλλοι καταγγέλλουν και άλλοι σηκώνουν το δάχτυλο να σου δείξουν υπερήλικα πλοία που είναι ανασφαλή, όχι διότι είναι «γερασμένα», αλλά γιατί είναι προβληματικά επειδή δεν επιδιορθώνονται και δεν ελέγχονται σωστά. Κάτι σαν το Σάμινα δηλαδή;

Τότε πρωθυπουργός ήταν ο Κώστας Σημίτης. Υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας ο Χρήστος Παπουτσής (ιστορική η φράση του τότε: «Θα μπει το μαχαίρι στο κόκκαλο!») και υπουργός Δικαιοσύνης ο Μιχάλης Σταθόπουλος ο οποίος δήλωνε στη Βουλή: «Υπάρχουν μεγάλες ευθύνες παντού οι οποίες και θα διερευνηθούν. Το ναυτικό δυστύχημα δεν αποτελεί μόνον τραγωδία, αλλά υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις "εγκληματικής αδιαφορίας"».

Θυμίζουμε για την ιστορία ότι παρά το τραγικό δυστύχημα κανείς δεν είχε την ευθιξία να παραιτηθεί. Σε πολιτικό επίπεδο δηλαδή, δεν άνοιξε ρουθούνι.

Ήταν έγκλημα το Σάμινα. Όσοι, όμως, συνετέλεσαν σε αυτό περιορίζονται σε καμιά δεκαριά άτομα μεταξύ του πληρώματος και της Επιθεώρησης Εμπορικών Πλοίων; Θυμίζουμε ότι στο τελικό του πόρισμα ο ειδικός εφέτης ανακριτής Νίκος Καραδημητρίου -ένας από τους ελάχιστους που γνωρίζει όλη την αλήθεια για την ιστορία (άραγε θα την πει ποτέ;)- είχε καταλήξει πως το πλοίο ήταν αναξιόπλοο και πως ένα μήνα πριν από το ναυάγιο είχε λάβει ψευδές πιστοποιητικό αξιοπλοϊας από την Επιθεώρηση Εμπορικών Πλοίων.

Δύο μήνες μετά το τραγικό ναυάγιο κι ενώ ο θρήνος συγγενών θυμάτων και διασωθέντων ναυαγών του πλοίου, αντηχούσε ακόμη σε όλη την Ελλάδα, ένας από τους τότε πανίσχυρους άντρες της ελληνικής ακτοπλοϊας, ο Παντελής Σφηνιάς βουτάει στο κενό από τον έκτο όροφο του γραφείου του στην Ακτη Κονδύλη στον Πειραιά. Αφεντικό της Minoan Flying Dolphins και ιδρυτικό στέλεχος των Μινωϊκών Γραμμών ο Σφηνιάς είχε το παρατσούκλι «ο βασιλιάς» των πλοίων.

Ο βαθύς πόνος για το ναυάγιο οδήγησε το αφεντικό του Σάμινα στην αυτοκτονία ή κάτι άλλο; Μήπως η κατάρρευση του ονείρου εισόδου της MFD στο χρηματιστήριο για την οποίαν είχαν κοπιάσει γνωστοί και φίλοι, ισχυροί επιχειρηματίες του τόπου, αλλά και η τότε κυβέρνηση ΠΑΣΟΚ; Είχαν πραγματικά κοπιάσει καθώς για την είσοδο της MFD στο χρηματιστήριο είχε συγκεντρωθεί σε ελάχιστο χρόνο το ποσό των 127 δισεκατομμυρίων δραχμών! Μετά το ναυάγιο για την MFD η είσοδος στο χρηματιστήριο είναι άπιαστο όνειρο. Γνωστοί και φίλοι πιέζουν να πάρουν τα χρήματα τους πίσω, λένε τα σενάρια που ακολουθούν το γεγονός της αυτοκτονίας. Κάποιοι πιέζουν πολλοί. Ο Σφηνιάς δεν αντέχει και αυτοκτονεί; Είναι αυτό το κυρίαρχο σενάριο;

Τι ακριβώς συνέβη με το Σάμινα; Τα τεχνικά προβλήματα έχουν γίνει γνωστά. Τα δικαστήρια, ωστόσο, αποφάνθηκαν ότι ευθύνες αναλογούν μόνον σε ανθρώπους του πληρώματος και υπαλλήλους της τότε επιθεώρησης εμπορικών πλοίων. Και σταμάτησε η αλήθεια εκεί;

Η επόμενη μέρα... σα να μην πέρασε μια μέρα

Μετά το ναυάγιο οι κυβερνητικές υποσχέσεις διαβεβαιώναν ότι οι ελληνικές θάλασσες θα καθαρίσουν από αναξιόπλοοα επιβατηγά πλοία. Ότι όλα θα γίνουν όπως επιβάλλει η νομοθεσία και ότι εμείς ως επιβάτες δε θα πρέπει να νιώθουμε ανασφαλείς.
Και όμως παρά τη διαβεβαίωση πως οι εφοπλιστές θα υποχρεωθούν να αντικαταστήσουν τα υπερήλικα πλοία τους με καινούργια, άρχισαν οι «κωλοτούμπες».

Δέκα χρόνια μετά το ναυάγιο, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία πιστοποιεί πως 392 επιβατηγά πλοία που εκτελούν δρομολόγια στο Αιγαίο είναι άνω των 30 ετών.

Δηλαδή, 4 στα 10 πλοία. Ελέγχονται; Το υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας υποστήριζε ναι. Ωστόσο, μετά το ναυάγιο, οπότε και ακολούθησε τσουνάμι καταγγελιών από στελέχη και υπαλλήλους του υπουργείου, οι αρμόδιες υπηρεσίες ελέγχου σε ένα άτυπο πλαίσιο διαχείρισης των πληροφοριών «τιμωρούσαν» τους «διαρροείς» ακόμη και της πιο αθώας πληροφορίας που τις αφορούσε. Την πραγματικότητα, όμως, δε μπορούσαν να την «ελέγξουν».

Οι έλληνες ακτοπλοϊοι υποστήριζαν εκείνη τη χρονιά ότι το 70% των πλοίων τους είναι καινούργια. Ναι, έτσι θα έπρεπε να είναι, αλλά σύμφωνα με την ΕΣΥΕ, η πραγματικότητα ήταν άλλη. Το 42% ήταν άνω των 30 ετών και μόλις 180 πλοία ήταν καινούργια.

Επί υπουργίας στο Ναυτιλίας του Μ. Κεφαλογιάννη περνά υπουργική απόφαση που «λύνει» το πρόβλημα. Ο υπουργός επιτρέπει στους πλοιοκτήτες να επαναφέρουν (που δεν τα είχαν αποσύρει ποτέ είναι η αλήθεια) τα γερασμένα πλοία στις γραμμές του Αιγαίου με ένα απλό «ρετουσάρισμα». Με συνοπτικές διαδικασίες δηλαδή;

Το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς συνέβαινε στα πλοία της ακτοπλοίας μία βλάβη ανά δύο ημέρες. Φυσιολογικό για κάποιους, για κάποιους άλλους όμως, καθόλου.

Αυτή η σχεδόν παγιωμένη κατάσταση στη 10χρονη μαύρη επέτειο από το Ναυάγιο του Σάμινα, δυστυχώς, επιδεινώθηκε τα τέσσερα χρόνια που ακολουθούν μέχρι σήμερα. Από τη μία η «νοοτροπία» που επικρατεί στο λιμάνι κι από την άλλη η οικονομική κρίση και το μνημόνιο, χειροτέρεψαν τα πράγματα.

Η δεξιά προπέλα και το απόλυτο χάος!

Το τι συμβαίνει σήμερα το γνωρίζουν πάρα πολύ καλά οι νησιώτες και όσοι ταξιδεύουν συχνά με τα πλοία στις ελληνικές θάλασσες.

Επικαλούμαστε την καταγγελία μιας γυναίκας, της Ιωάννας Κοντογιάννη, η οποία επέβαινε στο πλοίο European Express της NEL LINES στις 17 Αυγούστου από Σάμο για Πειραιά με ενδιάμεση στάση τους Φούρνους Ικαρίας. Με επιστολή της στα ΜΜΕ η γυναίκα ισχυρίστηκε μεταξύ άλλων πως:

«Το πλοίο παρουσίασε πρόβλημα στον καταπέλτη κατά την αποβίβαση από το λιμάνι των Φούρνων με προορισμό τον Ευδηλο Ικαρίας. Να τονιστεί ότι το πρόβλημα έγινε αντιληπτό ήδη πριν φύγει το καράβι από το λιμάνι αλλά παρ' όλα αυτά το αγνόησαν και συνεχίστηκε ο απόπλους».

Προσφάτως σε ανακοίνωση της η «Λαϊκή Συσπείρωση Κυκλάδων», μεταξύ άλλων υποστηρίζει πως: «Στο όνομα της μεγάλης κερδοφορίας των εφοπλιστών, το απαγορευτικό που ίσχυε όταν έπνεαν άνεμοι από 8 Μποφόρ και πάνω -μέχρι το 2005- με απαίτηση τους η κυβέρνηση το έχει μετατρέψει σε λάστιχο, γνωρίζοντας ότι αυτοί δύσκολα θα φέρουν αντίρρηση στην εταιρεία. Συγκεκριμένα κινδύνευσαν τα πλοία: Blue Star Νάξος, δεν έμεινε τίποτα όρθιο στο πλοίο (λόγω θαλασσοταραχής μέχρι να δέσει στη Σύρο), το Speed Runner II έπεσε πάνω στον κεντρικό προβλήτα του λιμανιού της Μήλου, το Aqua Runner II δεν κατάφερε να πιάσει στο λιμάνι της Σερίφου.... το European Express έχει έτος κατασκευής το 1979 και οι βλάβες του είναι απανωτές...». Σε αυτήν την καταγγελία να προσθέσουμε και το εξής περιστατικό. Αρχές του περασμένου Ιούλη το πλοίο Θεολόγος αποπλέει από την Ανδρο με 659 επιβάτες , παρά τις δυσμενείς καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν στην περιοχή, όπως πιστοποιεί και σχετικό Δελτίο Τύπου του υπουργείου Ναυτιλίας.

Τι συνέβη; Το πλοίο παρασύρθηκε από την θαλασσοταραχή και η προπέλα του μπλόκαρε στις άγκυρες ενός άλλου πλοίου που και αυτό ετοιμαζόταν να αποπλεύσει από το νησί με 1.400 επιβάτες!

Οι νησιώτες όχι μόνον καταγγέλλουν πολλά, αλλά θυμούνται κιόλας... Για παράδειγμα το πλοίο Μυρτιδιώτισσα, 39 ετών σήμερα, έχει μετονομαστεί στο Aqua Maria και με βάση τη σύμβαση με το νέο του πλοιοκτήτη θα πλέει στις θάλασσες έως και το 2017 οπότε και θα έχει αισίως κλείσει τα 42. Σίγουρα δε φταίνε τα χρόνια του, όσο η κατάσταση του όπως τουλάχιστον περιγράφεται απ' όσους το έχουν χρησιμοποιήσει. Ένας επιβάτης για Λήμνο: «Ορκίστηκα ότι ποτέ δεν θα ξαναπάω με πλοίο στο νησί». Το πλοίο εκτός από τις απανωτές βλάβες είναι ένα πλοίο «που έχει έφεση στο να ανοίγει ρήγματα». Είναι θέματα για τα οποία μιλούν δημόσια οι νησιώτες και φυσικά έχουν καταγγείλει και στις Αρχές. Να επισημάνουμε ότι το πλοίο ανήκει στη ΝΕΛ. Πρόθεση του υπουργείου είναι να αποσύρει την εταιρεία από ορισμένα δρομολόγια στο Βόρειο Αιγαίο εξαιτίας ακυρώσεων και καθυστερήσεων.

Έχει σημασία, όμως, και η αιτιολογία του υπουργού Ναυτιλίας Μιλτιάδη Βαρβιτσιώτη αρχές του μήνα ο οποίος απέδωσε τη μη εκτέλεση της πρόθεσής του με το εξής σκεπτικό: «Η λύση δε μπορούσε να δοθεί μέσα στον Αύγουστο, γιατί υπήρχε αδυναμία εξεύρεσης οποιασδήποτε αντικατάστασης των πλοίων». Αυτή και μόνον η φράση δηλώνει το πόσο γυμνό είναι το υπουργείο μιας νησιωτικής χώρας, όπως είναι η Ελλάδα, ανεξαρτήτως της πολιτικής και στρατηγικής της κάθε πλοιοκτήτριας εταιρείας. Φυσικά η ΝΕΛ καταγγέλλει με τη σειρά της και το υπουργείο, αλλά τα ζητούμενα για όλους εμάς τους... κοινούς θνητούς επιβάτες των ελληνικών θαλασσών είναι δύο: η ασφάλεια μας και η σωστή εξυπηρέτησή μας. Και σ' αυτό το θέμα, το υπουργείο Ναυτιλίας έχει τον πρώτο λόγο και κανείς άλλος!

Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ένωσης Ναυτικών Εμπορικού Ναυτικού (ΠΕΝΕΝ), Αντώνης Νταλακογιώργος, εκτιμά μεταξύ άλλων πως: «Τα φαινόμενα ανεκτέλεστων δρομολογίων στα άγονα νησιά είναι συχνά και επαναλαμβανόμενα για λόγους έλλειψης ρευστότητας για καύσιμα (!!), καθυστέρηση στην εξόφληση των δεδουλευμένων των Ναυτεργατών αλλά και οι επαναλαμβανόμενες βλάβες και ζημιές που οδηγούν στη ματαίωση ή στην πολύωρη καθυστέρηση στην εκτέλεση των δρομολογίων».

Αρχές του περασμένου Αυγούστου ένα πλοίο με 78 επιβάτες μέσα έχασε μέσα στη θάλασσα την δεξιά του προπέλα!

Έτσι, τόσο απλά χάνονται οι... προπέλες στη χώρα μας.

Διαβάστε επίσης:

Ναυαγός του ΣΑΜΙΝΑ ο επικεφαλής του λιμενικού στο Φαρμακονήσι