Στην Αμυγδαλέζα της... ντροπής!
Της Γεωργίας Λινάρδου
Το πρώτο ρεπορτάζ της έρευνας του Newsbomb.gr για την Αμυγδαλέζα, με τίτλο «Πάρτι εκατομμυρίων στην πλάτη του... καμπούρη», προκάλεσε «αίσθηση», όπως μας μετέφεραν, σε κύκλους της αστυνομίας -και όχι μόνον- οι οποίοι υποστηρίζουν πως όλα έβαιναν καλώς εκεί από τον Ιούνιο του 2012 μέχρι και τον περασμένο Ιούνιο. Μετά, και οι ίδιοι παραδέχονται το... χάος ή όπως το μεταφράζω εγώ, δεχόμενη με καλή πρόθεση τα όσα υποστηρίζουν, μία εγκληματική... ασυνέχεια του κράτους ή όπως θα τραγουδούσε και ο αείμνηστος Γιάννης Κάραλης: «Είναι ν’ απορείς που βρέθηκε τόσο χρυσάφι όλο σ’ ένα ξανθό κεφάλι στο φεγγάρι».
Σύμφωνα με τους ίδιους κύκλους -οι οποίοι απ’ ότι κατάλαβα «ενοχλήθηκαν» από την... «πλάτη του καμπούρη στην Αμυγδαλέζα»- τα δικά τους στοιχεία δεν ταιριάζουν με όσα καταγράφει η έκθεση: «Είναι η αδιάκριτη κράτηση των παράτυπων μεταναστών αποτελεσματική συνολικά με το κόστος της; Η περίπτωση του προαναχωρησιακού κέντρου της Αμυγδαλέζας», του Προγράμματος MIDAS του ΕΛΙΑΜΕΠ…
Το πρόβλημα πάντως είναι υπαρκτό και σε καμία περίπτωση δεν αφορά μεμονωμένα πολιτικά πρόσωπα. Είναι εξόχως κοινωνικό και αφορά την γενικότερη έλλειψη στρατηγικής από την ελληνική πολιτεία. Είναι εξόχως κοινωνικό και σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να κρυφτεί κάτω από το χαλί.
Το Newsbomb.gr θα συνεχίσει το ρεπορτάζ και θα δημοσιοποιεί τις απόψεις όλων των φορέων, όπως επιβάλλει η δημοσιογραφική δεοντολογία.
Αν λοιπόν είναι δέκα τα εκατομμύρια που κοστίζει «λειτουργικά» η Αμυγδαλέζα, όπως υποστηρίζει η Έκθεση ή 7,66 εκ., ευρώ όπως ισχυρίζονται οι «διαρροές» από το υπουργείο Δημόσιας Τάξης, ποσώς αλλάζει τα πράγματα. Είναι πολλά τα εκατομμύρια για τη συντήρηση ενός «στάβλου» ή μήπως όχι.
Ενός Προαναχωρησιακού σταθμού, όπως ξεκίνησε και κατέληξε σε μία «φυλακή για... άπλυτους» όπως χαρακτηρίζονται από ορισμένους, οι άνθρωποι που τσουβαλιάζονται εκεί.
Στους ισχυρισμούς των όσων «ενοχλήθηκαν» από το ρεπορτάζ του Νewsbomb.gr, ότι όλα έβαιναν καλώς έως και τον Ιούνιο του 2014, απαντούν εκθέσεις διεθνών οργανισμών και φορέων, μαρτυρίες και καταγγελίες.
Σύμφωνα με την Διεθνής Αμνηστία «Κατά τις επισκέψεις του Οργανισμού στο κέντρο Κράτησης της Αμυγδαλέζας, τον Απρίλιο και τον Ιούλιο του 2013, οι κρατούμενοι εξέφρασαν την απελπισία τους για την παρατεταμένη κράτησή τους και ανέφεραν, μεταξύ άλλων, κακή ποιότητα του φαγητού, κακές συνθήκες υγιεινής και δυσκολίες να μιλήσουν με τις οικογένειές τους λόγω περιορισμένης πρόσβαση σε τηλέφωνα. Τόσο οι αστυνομικοί όσο και οι κρατούμενοι μίλησαν για τις ανησυχίες τους για την υγιεινή λόγω της έλλειψης χρηματοδότησης για την παροχή υπηρεσιών καθαρισμού στο κέντρο κράτησης». Αυτή, λοιπόν, η έκθεση καταγράφει όχι μόνον καταγγελίες από μετανάστες αλλά και από αστυνομικούς που υπηρετούν εκεί! Και μάλιστα, σε μία περίοδο που όλα «έβαιναν καλώς».
Όχι μόνον στην Αμυγδαλέζα, αλλά και σε άλλους... «μεθοριακούς σταθμούς», όπως κάλλιστα, τους αποκαλούν στελέχη της προηγούμενης κυβέρνησης συνεπαρμένα ενδεχομένως από μία ρομαντική εσάνς, εδώ και καιρό συντελείται σωρεία παραβιάσεων και παραβάσεων που εκθέτουν τη χώρα διεθνώς. Και σίγουρα κοστίζουν ακριβά και σε χρήμα και σε... δημοκρατία.
Μαρτυρία μετανάστη ο οποίος ζει σε ένα από τα κοντέινερ εκεί καταγράφει την έλλειψη νερού και ρεύματος στο 40% των οικημάτων. Μια ακόμη μαρτυρία αναφέρει ότι το καλοκαίρι σε συνθήκες καύσωνα μέσα στα κοντέινερ αναπτύσσονται ακόμη μεγαλύτερες θερμοκρασίες. Μα πως; Αφού υπάρχουν κλιματιστικά τα οποία επισκευάζονται σε τακτά χρονικά διαστήματα. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι τον Ιούνιο του 2013 δόθηκαν 55.140 ευρώ για την επισκευή τους (απόφαση Διαύγεια . ΑΔΑ: ΒΕΖΛΙ-ΠΥΠ). Τον Ιανουάριο της ίδιας χρονιάς δόθηκαν επιπλέον 14.937 ευρώ για εργασίας επισκευής και συντήρησης κλιματιστικών μηχανημάτων (απόφαση Διαύγεια ΒΕΔΙΙ-ΑΑ7).
Όπως προκύπτει δε από το Φύλλο της Κυβερνήσεως (αριθμ.Φύλλου 118) με ημερομηνία 21 Ιανουαρίου 2015 (λίγες ημέρες πριν από τις εκλογές) τα... έξοδα για τα Προαναχωρησιακά Κέντρα Κράτησης Αλλοδαπών σε ότι αφορά στη σίτιση για την περίοδο από 1/1/2015 έως και 30/06/2015 ορίστηκαν στα 5.775.000 εκ των οποίων το ποσό που αναλογεί στην Αμυγδαλέζα να ανέρχεται στο 1.850.000 ευρώ. Σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, για την καθαριότητα η δαπάνη ορίζεται στα 635.000 ευρώ, για τον ηλεκτρισμό στο 1.311.500 και για την ύδρευση στα 180.000.
Κατά τα υπόλοιπα, σε αντίθεση με τις εικόνες εγκατάλειψης που βλέπουμε πια και είδη υγιεινής έχουν αγοραστεί και είδη καθαριότητας και υδραυλικά και στρώματα και μεταλλικά κρεβάτια.
Τον Μάρτιο του 2014 δόθηκαν για «προμήθεια από το ελεύθερο εμπόριο ειδών υγιεινής και καθαριότητας» στην Αμυγδαλέζα, 73.800 ευρώ. Το ίδιο ακριβώς ποσό δόθηκε τον Δεκέμβριο του 2013 για προμήθεια και τοποθέτηση υδραυλικού υλικού εκεί (απόφαση Διαύγειας ΑΔΑ: ΒΙ6ΑΙ-7ΕΨ). Επίσης το ίδιο ποσό κόστιζε και η δαπάνη για αγορά μεταλλικών κρεβατιών (όπως προκύπτει από την έκθεση του ΕΛΙΑΜΕΠ). Και απολύμανση γινόταν κανονικά, όπως τουλάχιστον προκύπτει από τα έγγραφα προμηθειών. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε ότι η απολύμανση-απεντόμωση της περιόδου 1/09/2012 έως και 31/12/2012 κόστισε 73.062 ευρώ (απόφαση Διαύγεια ΑΔΑ: Β430Ι-ΟΥΕ).
Και για να μη μακρηγορούμε, υπάρχει μια λίστα αποφάσεων για σημαντικές προμήθειες στην Αμυγδαλέζα που δε δικαιολογούν την κατάρρευση του... οικοδομήματος σε όλα τα επίπεδα.
Στην επίσκεψη τους προ ημερών στην Αμυγδαλέζα, κλιμάκιο των Γιατρών του Κόσμου διαπιστώνει μεταξύ άλλων: «Οι κρατούμενοι υπήκοοι τρίτων χωρών αντιμετωπίζουν βασικά προβλήματα διαβίωσης, μιας και οι ελλείψεις που διαπιστώθηκαν διατρέχουν οριζόντια όλο το φάσμα των συνθηκών κράτησης (ανθυγιεινές υποδομές, έλλειψη ειδών υγιεινής, ελλιπής θέρμανση, σίτιση, ρουχισμός και υπόδηση, απουσία ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης στο χώρο της κράτησης). Χαρακτηριστικό αποτελεί το γεγονός ότι οι κρατούμενοι δεν φαίνεται να έχουν εξεταστεί για λοιμώδεις ασθένειες, ενώ η πλειοψηφία των εξεταζόμενων υπηκόων τρίτων χωρών έπασχαν από τη λεγόμενη «νόσο του πρόσφυγα», δηλαδή αντιμετώπιζαν σωρευτικά προβλήματα υγείας που έχουν άμεση σχέση με τις συνθήκες διαβίωσής τους και είναι κυρίως γαστρεντερολογικά, αναπνευστικά και δερματολογικά, ενώ διαπιστώθηκε και καταθλιπτική συμπτωματολογία».
Αλήθεια, πόσοι από τους χιλιάδες μετανάστες που πέρασαν από την Αμυγδαλέζα ή από άλλα Προαναχωρησιακά Κέντρα επαναπροωθήθηκαν στις χώρες τους; Η συνέχεια έχει ενδιαφέρον.
Tι υποστηρίζουν τα στελέχη της προηγούμενης κυβέρνησης της ΝΔ
Σύμφωνα με όσα υποστηρίζουν τα στελέχη της προηγούμενης κυβέρνησης, όταν ανέλαβαν τη διακυβέρνησης στον Ιούνιο του 2012 έκαναν τα ακόλουθα:
Εργάστηκαν σε στενή συνεργασία με την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (IOM) και την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες (UNHCR) για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού ζητήματος, επιτυγχάνοντας την έγκριση και εν συνεχεία εφαρμόζοντας ένα ολοκληρωμένο σχέδιο δράσης για το άσυλο και τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών, το οποίο προέβλεπε:
- Αποτελεσματική φύλαξη των συνόρων (φράκτης Έβρου, περιπολίες, κάμερες κ.α.).
- Συγκρότηση Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής και Υπηρεσίας Ασύλου – Αρχής Προσφυγών για την αναγνώριση όσων πράγματι πληρούν τις προϋποθέσεις του πρόσφυγα σύμφωνα με τη Συνθήκη της Γενεύης.
- Λειτουργία Προαναχωρησιακών Κέντρων για τη διαμονή όσων δεν πληρούν τις προϋποθέσεις αυτές και πρέπει να επιστρέψουν στις χώρες προέλευσής τους.
Με τον τρόπο αυτό σχεδόν μηδενίστηκε η εισροή παρανόμων μεταναστών από τα χερσαία σύνορα και πολλαπλασιάστηκαν οι επαναπροωθήσεις προς τις χώρες προέλευσής τους.
Σε αυτό το πλαίσιο δημιουργήθηκαν τα Κέντρα Προαναχωρησιακής Κράτησης Αλλοδαπών, τα οποία είναι χώροι κράτησης της Ελληνικής Αστυνομίας, λειτουργούν υπό την ευθύνη των οικείων Υπηρεσιών Φύλαξης Εγκαταστάσεων Κράτησης Αλλοδαπών (ΥΦΕΚΑ) και Περιφερειακών Αστυνομικών Διευθύνσεων, στεγάζουν δε αλλοδαπούς υποκείμενους σε διαδικασίες επιστροφής στη χώρα προέλευσής τους, σύμφωνα με το ν.3907/2011 και την Οδηγία 2008/115/ΕΚ.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι για τα Κέντρα αυτά επελέγησαν κτιριακές εγκαταστάσεις που ανήκαν στην Ελληνική Αστυνομία ή στο Υπουργείο Εθνικής Άμυνας, ώστε να υπάρξει η μικρότερη δυνατή οικονομική επιβάρυνση.
Όσον αφορά τα λειτουργικά έξοδο και τις προμήθειες σημειώνεται:
- Τα λειτουργικά έξοδα ουδέποτε ανήλθαν σε 10,5 εκ. ευρώ ετησίως. Χαρακτηριστικά, το πρώτο δεκαοκτάμηνο λειτουργίας του Κέντρου με τις δαπάνες κατασκευής-επισκευής και προμήθειες εξοπλισμού (εφάπαξ δαπάνες δημιουργίας του Κέντρου, 4 εκ.=2,31 κατασκευές, 1,06 εξοπλισμός και 663 επισκευές), το σύνολο των δαπανών ανήρχετο σε 7,66 εκ., συμπεριλαμβανομένων των δαπανών σίτισης και καθαριότητας. Σε κάθε περίπτωση, τα βασικά ετήσια λειτουργικά έξοδα του Προαναχωρησιακού Κέντρου Αμυγδαλέζας ανέρχονται σε ποσό κάτω του 50% από αυτό του δημοσιεύματος (673.000 υπηρεσίες καθαριότητας + 3,9 εκ. περίπου υπηρεσίες σίτισης (5,87Χ1800 άτομα), το οποίο εκτιμάτο στα 3,2 εκ. μετά τον σχετικό διαγωνισμό + δαπάνες συντήρησης).
- Όλες οι προμήθειες εξοπλισμού πραγματοποιήθηκαν με τις προβλεπόμενες από τη σχετική νομοθεσία διαγωνιστικές διαδικασίες, όπως και στις περιπτώσεις προμήθειας κουβερτών (πρόχειρο μειοδοτικό διαγωνισμό). Η δε διαφοροποίηση στην τιμή ανά τεμάχιο αφορά στη βελτίωση της διαπραγματευτικής ισχύος του Υπουργείου έναντι των υποψηφίων προμηθευτών, χάρη στην τεχνογνωσία που αποκτήθηκε στο μεσοδιάστημα. Οι διαγωνισμοί αυτοί διενεργήθηκαν από τους αρμόδιους υπηρεσιακούς παράγοντες της Ελληνικής Αστυνομίας.
- Αναφορικά με τη σίτιση, κατά την έναρξη λειτουργίας των Προαναχωρησιακών Κέντρων εφαρμόζονταν η νομοθεσία που ίσχυε στα αστυνομικά κρατητήρια (ΒΔ15/5/1959), δηλαδή η παροχή έναντι του αναπροσαρμοσμένου από το 2001 ποσού των 5,87 ευρώ 3 γευμάτων ανά ημέρα σε κάθε κρατούμενο. Ένας ή περισσότεροι πάροχοι catering, σε αντιστοιχία με την διαδικασία που ακολουθείται για την σίτιση στα αστυνομικά καταστήματα, ύστερα από άτυπη προσφορά τους και με δεδομένο ότι πληρούν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις (πιστοποιήσεις ΕΛΟΤ 1801:2008/BS OHSAS 18001:2007 – EN ISO 22000:2005 και EN ISO 9001:2008), ανέλαβαν τη σίτιση των κρατουμένων.
Και αυτό προκειμένου: α) η δαπάνη να μην βαρύνει πλέον το κρατικό προϋπολογισμό, αλλά να χρηματοδοτείται από ευρωπαϊκούς πόρους,
β) να επιτευχθεί οικονομία κλίμακος και καλύτερη παροχή υπηρεσιών και
γ) οι πάροχοι των υπηρεσιών να προκύπτουν από ανοιχτές διαγωνιστικές διαδικασίες. Λόγος για τον οποίο το Υπουργείο προκήρυξε τον Δεκέμβριο του 2013 ανοιχτό μειοδοτικό διαγωνισμό για υπηρεσίες σίτισης και καθαριότητας στην Αμυγδαλέζα, όπως και στα υπόλοιπα Προαναχωρησιακά Κέντρα, αφού πρώτα ολοκληρώθηκαν: η σύνταξη κανονισμού λειτουργίας κέντρων, η σύνταξη τεχνικών προδιαγραφών, η απαραίτητη σχετική γνωμοδότηση του ΝΣΚ, η εγγραφή πιστώσεων σε ΠΔΕ (ΥΠΑΝ), η προετοιμασία ηλεκτρονικής πλατφόρμας διαγωνισμών (ΕΣΗΔΗΣ). Προέκυψε ανάδοχος για τις υπηρεσίες καθαριότητας, ωστόσο, για τη σίτιση ο διαγωνισμός κατέστη άγονος. Προκειμένου να συνεχιστεί απρόσκοπτα η υπηρεσία σίτισης, το Υπουργείο ήδη από τις αρχές Ιουνίου είχε καταρτίσει ρύθμιση για την αντιμετώπιση πιθανού προβλήματος στη διαδικασία πληρωμής των εταιρειών catering.
Υπενθυμίζεται ότι η ποιότητα των γευμάτων δεν είχε τεθεί τότε σε αμφισβήτηση (όπως μπορεί να διαπιστώσει κάποιος και από το «μενού» που είχε διαρρεύσει στον Τύπο), αλλά αντιθέτως είχε δεχθεί δριμεία κριτική το ΥΔΤΠΠ από τους γνωστούς ακραίους και ρατσιστικούς κύκλους για παροχές τύπου «ξενοδοχείων πολυτελείας», που υποστήριζαν ότι παρείχε η Πολιτεία στα προαναχωρησιακά κέντρα.
Υπενθυμίζουμε ότι μετά τη συγκρότηση και λειτουργία των πολιτικών υπηρεσιών Πρώτης Υποδοχής, Ασύλου και Αρχής Προσφυγών του ν.3907/2011, ψηφίστηκε τον Μάρτιο του 2014 με ευρεία πλειοψηφία από τη Βουλή ο ν.4249/2014 (Α΄ 73) για την αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, ο οποίος προέβλεπε, μεταξύ άλλων, την ίδρυση και λειτουργία αυτοτελούς Κλάδου Αλλοδαπών & Προστασίας Συνόρων, υπό την ειδική ευθύνη και αρμοδιότητα του οποίου θα τελούσε εφεξής το ‘αστυνομικό σκέλος’ της μεταναστευτικής πολιτικής και, επομένως, τα Προαναχωρησιακά Κέντρα (άρθρο 18).
Μάλιστα, με τον ίδιο νόμο διευρυνόταν η αρμοδιότητα της (πολιτικής) Υπηρεσίας Πρώτης Υποδοχής, η οποία αναλάμβανε την ίδρυση και λειτουργία ανοικτών Δομών Φιλοξενίας αιτούντων διεθνούς προστασίας ευάλωτων ομάδων και αιτούντων εθελούσιας επιστροφής (αρ.122).
Συνεπώς, μέχρι τον Ιούνιο του 2014 το ΥΔΤΠΠ εφάρμοζε με συνέπεια το σχέδιο δράσης για το άσυλο και τη μετανάστευση, η σημαντική δε πρόοδος της χώρας είχε επιβεβαιωθεί και από την αρμόδια, τότε, Επίτροπο Εσωτερικών Υποθέσεων της Ε.Ε. Σεσίλια Μάλστρομ, κατά την επίσκεψή της στη χώρα μας τον Ιανουάριο του 2014.
Μετά τον Ιούνιο του 2014, δεν υπήρξε εξέλιξη των εκκρεμών διαγωνιστικών διαδικασιών, ενώ τον Αύγουστο του ιδίου έτους ‘πάγωσε’ η αναδιοργάνωση της Ελληνικής Αστυνομίας, η ανάπτυξη του Κλάδου Αλλοδαπών & Προστασίας Συνόρων, η ίδρυση ανοικτών Δομών Φιλοξενίας αιτούντων διεθνούς προστασίας ευάλωτων ομάδων κλπ».