Ολική έκλειψη Ηλίου: Πώς μπορείτε να παρακολουθήσετε το φαινόμενο
Με ένα από τα σπάνια και πιο ενδιαφέροντα φαινόμενα της φύσης υποδεχόμαστε σήμερα (20/03/2015) την έλευση της φετινής εαρινής περιόδου: μία ολική έκλειψη Ηλίου, περίπου 13 ώρες πριν από την Εαρινή Ισημερία.
Η σκιά της Σελήνης κάλυψε πλήρως τον ηλιακό δίσκο, λίγο πριν από τις 12:00, όμως ελάχιστοι ήταν οι τυχεροί κάτοικοι της Ευρώπης, οι οποίοι είδαν από κοντά το φαινόμενο σε όλο του το μεγαλείο. Η έκλειψη έγινε ορατή ως ολική για περίπου δυόμιση λεπτά, μόνο από τις Νήσους Φερόες, ανάμεσα στη Βρετανία και την Ισλανδία, και από το αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ στην Αρκτική.
Η έκλειψη στην Αθήνα ξεκίνησε περίπου στις 10:39 το πρωί, έφτασε στη μέγιστη φάση της στις 11:44 και θα ολοκληρωθεί στις 12:50.
Στην Ελλάδα στη μερική φάση καλύφθηκε μέχρι και το 40% περίπου του ηλιακού δίσκου. Στην Αθήνα καλύφθηκε το 31,4%, στη Φλώρινα το 40,7%, ενώ στο Ηράκλειο της Κρήτης το 23,6%.
Το Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών εκπέμπει ζωντανά από τις εγκαταστάσεις του στην Πεντέλη τη μερική έκλειψη Ηλίου στη διαδικτυακή διεύθυνση, ώστε κάθε ενδιαφερόμενος να μπορεί να την παρακολουθήσει.
Δείτε ζωντανά την εικόνα από το φορητό ηλιακό τηλεσκόπιο το οποίο λειτουργεί στον εξωτερικό χώρο του αστεροσκοπείου Πεντέλης:
Η ιστοσελίδα slooh μεταδίδει ζωντανά εικόνες από τη Βρετανία:
Εικόνες από τη Βρετανία μεταδίδει ζωντανά και το Reuters:
Εντυπωσιακές φωτογραφίες έρχονται από όλη την Ευρώπη.
Νησιά Φερόε
Σόμερσετ-Βρετανία
Λέστερ-Βρετανία
Βερολίνο-Γερμανία
Αθήνα
Ισλανδία
Οι ηλιακές εκλείψεις, σύμφωνα με τον επίτιμο διευθυντή του Ευγενιδείου Πλανηταρίου Διονύση Σιμόπουλο, συμβαίνουν, όταν η Σελήνη περνάει μπροστά από τον δίσκο του Ήλιου και τον καλύπτει είτε μερικώς είτε ολικώς. Όλες οι εκλείψεις συμβαίνουν λόγω μιας ουράνιας σύμπτωσης, που αφορά το πώς φαίνονται ο Ήλιος και η Σελήνη από την επιφάνεια του πλανήτη μας.
Η διάμετρος του Ήλιου (1.392.000 χλμ.) είναι 400 περίπου φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο της Σελήνης (3.476 χλμ.), αλλά από τη Γη τα δύο αυτά σώματα έχουν το ίδιο σχεδόν φαινομενικό μέγεθος, επειδή ο Ήλιος είναι 400 περίπου φορές πιο μακριά μας απ' ό,τι η Σελήνη.
Οι ηλιακές εκλείψεις είναι πολύ πιο συχνές από τις σεληνιακές. Ο μέγιστος αριθμός σεληνιακών εκλείψεων στη διάρκεια ενός ημερολογιακού έτους δεν υπερβαίνει τις τρεις (όπως έγινε το 1917 και το 1982). Αντίθετα, ο μέγιστος αριθμός των ηλιακών εκλείψεων μπορεί να φτάσει τις πέντε, όπως έγινε το 1934.
Η παρατήρηση μιας ολικής ηλιακής έκλειψης σε μία περιοχή είναι αρκετά σπάνια και συμβαίνει κατά μέσο όρο κάθε 360 χρόνια. Οι υπολογισμοί που έχουν γίνει, σύμφωνα με τον Διονύση Σιμόπουλο, εκτιμούν πως ένας άνθρωπος έχει μία πιθανότητα στις 25.000 να παρατηρήσει μία ολική ηλιακή έκλειψη, ενώ η πιθανότητα του ιδίου να σκοτωθεί από την πτώση ενός αστεροειδούς είναι μία στις 20.000. Υπάρχει δηλαδή μεγαλύτερη πιθανότητα να σκοτωθεί κανείς από ένα «πεφταστέρι», παρά να παρατηρήσει μία ολική έκλειψη του Ήλιου!
Η τελευταία ορατή από την Ευρώπη ηλιακή έκλειψη ήταν το 1999, ενώ η επόμενη τοποθετείται χρονικά στις 12 Αυγούστου 2026.
Κατά προσέγγιση, οι ώρες κατά τις οποίες το φαινόμενο θα είναι ορατό από διάφορες περιοχές της Ελλάδας, σύμφωνα με το timeanddate.com, είναι οι εξής:
Αθήνα
Έναρξη μερικής έκλειψης: 10:40
Μέγιστο έκλειψης: 11:44
Τέλος μερικής έκλειψης: 12:50
Θεσσαλονίκη
Έναρξη μερικής έκλειψης: 10:40
Μέγιστο έκλειψης: 11:46
Τέλος μερικής έκλειψης: 12:55
Πάτρα
Έναρξη μερικής έκλειψης: 10:36
Μέγιστο έκλειψης: 11:41
Τέλος μερικής έκλειψης: 12:48
Ηράκλειο
Έναρξη μερικής έκλειψης: 10:43
Μέγιστο έκλειψης: 11:43
Τέλος μερικής έκλειψης: 12:45
Προσοχή όταν παρακολουθείτε το φαινόμενο
Η παρατήρηση της έκλειψης θα πρέπει να γίνει μόνο με ηλιακά φίλτρα ή ειδικά γυαλιά ηλίου, τα οποία κυκλοφορούν στο εμπόριο από εξειδικευμένα καταστήματα. Τα γυαλιά αυτά προστατεύουν 100% από όλες τις επικίνδυνες ακτινοβολίες, παρέχοντας απόλυτη ασφάλεια στην παρατήρηση του φαινομένου. Οι επιστήμονες, επίσης, προειδοποιούν ότι θα πρέπει να αποφεύγονται πρακτικές που ακολουθούσαν ορισμένοι στο παρελθόν, όπως καπνισμένα γυαλιά, μαυρισμένα φωτογραφικά φιλμ, CD κ.λπ., καθώς δεν παρέχουν την κατάλληλη προστασία.
Ιδιαίτερη προσοχή θα πρέπει να δείξουν οι γονείς που έχουν μωρά. Οι ειδικοί συνιστούν να τα κρατήσουν μέσα στο σπίτι καθ' όλη τη διάρκεια της έκλειψης, καθώς (ειδικά κατά τη μεταφορά τους με καροτσάκια ή την παραμονή τους στα πορτ-μπεμπέ όπου βρίσκονται ξαπλωμένα) είναι δύσκολο να τα ελέγχουν για να μη σηκώσουν τα μάτια τους στον ουρανό έστω και για λίγα δευτερόλεπτα!
Ανησυχίες για το ηλεκτρικό ρεύμα
Στην αρχαιότητα οι πολιτισμοί ήταν προληπτικοί με τις εκλείψεις φοβούμενοι πιθανές θεομηνείες, κατακλυσμούς και καταστροφές. Η έκλειψη ηλίου προκαλεί ανησυχία, σε αυτούς που ασχολούνται με την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από φωτοβολταϊκά.
Το σημερινό φαινόμενο αναμένεται να αποτελέσει ένα πολύ δυνατό τεστ για τα φωτοβολταϊκά πάρκα. Σύμφωνα με στοιχεία, αν η σημερινή είναι ηλιόλουστη ημέρα, η ξαφνική μείωση της ηλεκτροπαραγωγής στην Ευρώπη, καθώς θα σκεπαστεί σχεδόν ο μισός Ήλιος, μπορεί να φθάσει τα 34.000 μεγαβάτ, σύμφωνα με το Γαλλικό Πρακτορείο, ισοδύναμη με τη συνολική παραγωγή 80 μεσαίων συμβατικών σταθμών ηλεκτροπαραγωγής.
Σήμερα περίπου 100 φορές περισσότερη ηλεκτρική ενέργεια παράγεται από τον Ήλιο, σε σχέση με το 1999, όταν υπήρξε προηγούμενη έκλειψη. Οι ευρωπαίοι ηλεκτροπαραγωγοί θεωρούν ότι η φετινή έκλειψη για πρώτη φορά θα αποτελέσει μια σοβαρή δοκιμασία για την ενεργειακή ασφάλεια των δικτύων στην Ευρώπη. Επειδή η πτώση της παραγωγής ρεύματος θα είναι απότομη αύριο το πρωί, έχουν ήδη ληφθεί έκτακτα μέτρα, π.χ. να ενεργοποιηθούν άμεσα υδροηλεκτρικοί ή λιγνιτικοί σταθμοί, αν χρειαστεί.
Η χώρα που κινδυνεύει περισσότερο είναι η Γερμανία, που έχει επενδύσει πολύ στην ηλιακή ενέργεια και διαθέτει ηλιακό δυναμικό της τάξης των 40.000 μεγαβάτ (το 18% των αναγκών της σε ρεύμα καλύπτεται από τον Ήλιο). Μεγάλη εξάρτηση από τον Ήλιο έχει και η Ιταλία (παραγωγή 20.000 μεγαβάτ), αλλά όχι η Γαλλία (μόνο 5.700 μεγαβάτ), η οποία παραδοσιακά βασίζεται στην πυρηνική ενέργεια για την παραγωγή ηλεκτρισμού.
.jpg?t=icTVXytQBZQVp38st2IHyQ)
.jpg)
