Ανάσταση στα γυναικεία μοναστήρια

Καταφύγιο, φιλόξενη "αγκαλιά" και μοναστικές κοινότητες που μαρτυρούν τη ριζωμένη πίστη, τα γυναικεία μοναστήρια που βρίσκονται στη γη της Μακεδονίας (όπως το μοναστήρι του Τιμίου Προδρόμου στο Ακριτοχώρι Σερρών, της Εικοσιφοίνισσας στη βόρεια πλευρά του όρους Παγγαίο και το Ιερό κοινόβιο Ευαγγελισμού της Θεοτόκου στην Ορμύλια Χαλκιδικής), αποτελούν μνημεία πολιτισμού που "ανθίζουν", αφού η αναζήτηση της αλήθειας οδηγεί πολλές γυναίκες σε αυτό τον "δρόμο" της αυταπάρνησης, της αυτοθυσίας, της αγάπης.

Το βράδυ της Ανάστασης, με το φως από τα κεριά να τρεμοπαίζει, τα ρυάκια να κελαρύζουν, οι μοναχές, όπως και οι πιστοί που συρρέουν στα μοναστήρια δημιουργούν μια ατμόσφαιρα τελείως διαφορετική απ' αυτή της καθημερινότητας, μακριά από τον θόρυβο που πλημμυρίζει την καθημερινότητα.

Σε αυτή την κατανυκτική ατμόσφαιρα, όπως λένε όσοι την έχουν βιώσει, οι ταραγμένοι γαληνεύουν από τους φόβους τους, οι άνθρωποι αναπαύονται από τους κόπους τους και όλοι σιγοψάλλουν για την παρουσία Του.

Η ψυχή λυτρώνεται και με τη γνώση, εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η αδελφή Μεθοδία από το μοναστήρι του Γενεσίου της Θεοτόκου στο Πανόραμα Θεσσαλονίκης, το οποίο αριθμεί περί τις 45 μοναχές.

Εκατοντάδες επισκέπτες, τις Άγιες μέρες του Πάσχα, συρρέουν στο μοναστήρι, στο οποίο δεν ισχύει το άβατο (μπορούν να το επισκεφθούν άνδρες και γυναίκες) για να γίνουν κοινωνοί της αλήθειας Του.

Αφήνοντας τα αυτοκίνητά τους και όσα τους θλίβουν, τους αγχώνουν και τους κουράζουν, οι επισκέπτες εισέρχονται σε ένα διαφορετικό κόσμο, στην αλήθεια που τους απελευθερώνει και τους φέρνει πιο κοντά στη φύση.

Με βλέμμα που "διψά" για αλήθεια και με κατάνυξη, οι πιστοί, είτε πρόκειται για το πνευματικό ποίμνιο που τακτικά επισκέπτεται το μοναστήρι είτε για επισκέπτες, αφήνουν τη ψυχή να αναζητήσει τη γαλήνη και να αγαλλιάσει με τη χαρμόσυνη είδηση της Αναστάσεως.

Οι μοναχές, σύμφωνα με την αδελφή Μεθοδία, εκκλησιάζονται (τη Μ. Πέμπτη, τη Μ. Παρασκευή και το Μ. Σάββατο στο ανδρικό μοναστήρι που βρίσκεται κοντά).

Από ελεύθερη επαγγελματίας, μοναχή - "Στροφή" στον γυναικείο μοναχισμό.

Η αδελφή Μεθοδία, πριν μονάσει, ήταν ελεύθερη επαγγελματίας, ένα πολύ δραστήριο άτομο, και όταν πήρε αυτή την απόφαση, ξάφνιασε τους γνωστούς της. "Όλοι μού έλεγαν πώς μπήκα εκεί (στο μοναστήρι) και κλείστηκα. Εγώ, όμως, ένιωθα σαν να μού είχαν ανοίξει τα κάγκελα και πέταξα ελεύθερα, ένιωθα σαν να με απελευθερώνουν πλήρως" τόνισε.

Φτάνει να ακούσει κάποιος τις μοναχές να ψάλλουν το χαρμόσυνο μήνυμα "Χριστός Ανέστη
", με μια ιδιαίτερη χροιά για να επιστρέψει, σημείωσε.

Ορισμένα δε γυναικεία μοναστήρια -ιδίως τα μεγάλα, στα οποία οι επισκέπτες συναντούν το λιγότερο από πενήντα μοναχές και πάνω- έχουν τη δυνατότητα φιλοξενίας πολιτών που αναζητούν ησυχία και γαλήνη.

Πολύς κόσμος προστρέχει στα μοναστήρια για να παρακολουθήσει τις Ακολουθίες που είναι κατανυκτικές, αλλά και μετά το Πάσχα, "ανθεί" ο θρησκευτικός τουρισμός, ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο καθηγητής της Λειτουργικής στη Σχολή Θεολογίας τού Αριστοτέλειου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης (ΑΠΘ) Παναγιώτης Σκαλτσής.

Σύμφωνα με τον ίδιο, το Πάσχα, το ησυχαστικό πνεύμα ελκύει τον κόσμο. "Ο κατανυκτικός και ήσυχος τρόπος, το λίγο φως, η έλλειψη μικροφώνων και φασαρίας, καλούν τον πιστό όχι μόνο το Πάσχα αλλά και κάθε Κυριακή" επισήμανε -μεταξύ άλλων- ο κ. Σκαλτσής.

Πέραν, όμως, της αναζήτησης της αλήθειας, τα γυναικεία μοναστήρια αποτελούν και μνημεία πολιτισμού, για την ανάδειξη των οποίων, οι μοναχές έχουν εργαστεί και για την ανοικοδόμηση των κτιρίων καθώς και την αποκατάσταση τοιχογραφιών ναών.

Ο καθηγητής αναφέρθηκε στο τεράστιο πνευματικό, κοινωνικό και φιλανθρωπικό έργο των γυναικείων μοναστηριών. "Πολύς κόσμος παρηγορείται, ασθενείς, άνθρωποι πεινασμένοι, ναρκομανείς βρίσκουν τον τρόπο να φιλοξενήσουν, να παρηγορήσουν, να συνδράμουν με οποιοδήποτε τρόπο [...]. Αλλά οι αδελφές, όπως και οι μοναχοί, δεν λένε ποτέ όχι, έχουν τρόπο να ασκήσουν την αγάπη".

Άλλη μία προσφορά των γυναικείων, κυρίως, μοναστηριών είναι η εξάσκηση στις λεγόμενες λειτουργικές τέχνες, δηλαδή η αγιογραφία, η ιεροραπτική, η υφαντική, η κεντητική, ενώ οι μοναχές ζουν από ό,τι προσφέρει η γη, την οποία και καλλιεργούν, πρόσθεσε ο κ. Σκαλτσής.

Ο γυναικείος μοναχισμός "αναγεννάται" σε περιόδους κρίσης, της οποίας ο χαρακτήρας δεν περιορίζεται μόνο στην οικονομική παράμετρο. "Βλέπετε γύρω μας, παιδιά που κάτι ψάχνουν" και οδηγούνται στο μοναχισμό. Παιδιά μορφωμένα, που επέλεξαν αυτόν τον δρόμο, παιδιά που εμπνεύστηκαν από το πρότυπο που είχαν. Δεν είναι δε και λίγες οι περιπτώσεις γυναικών ή ανδρών που πήγαν σε ένα μοναστήρι για να επισκεφθούν ένα φίλο/φίλη τους και, τελικά, έμειναν και αυτοί.

Ο μοναχισμός είναι υπέρβαση, φιλανθρωπία είπε ο κ. Σκαλτσής για να συμπληρώσει ότι "...είναι, όμως, μία επιλογή, που δείχνει την πραγματική αγάπη στον κόσμο".
Σύμφωνα με τον ίδιο, η πρώτη ιστορική αφετηρία αναγέννησης του μοναχισμού, ο οποίος έχει τις ρίζες του στο Ευαγγέλιο και μετά στο Βυζάντιο, ξεκινά από τον Άγιο Νεκτάριο, μία σπουδαία μορφή του μοναχισμού. Το 1904, δημιούργησε την πρώτη αδελφότητα στην Αίγινα και η πρώτη μοναχή (και στη συνέχεια ηγουμένη) ήταν μια τυφλή κοπέλα.
Δεύτερος σταθμός στην σύγχρονη ιστορία ανασυγκρότησης του μοναχισμού -είναι κάτι που προέκυψε παράλληλα με την Αγιορείτικη αναγέννηση, μετά τη δεκαετία του '60 και ραγδαία μετά το '70 (και λόγω της ανανέωσης του μοναχισμού στο Άγιο Όρος)- όπου καταγράφεται ιδιαίτερη αναβάθμιση στη Μακεδονία με σημαντικές αδελφότητες να ιδρύονται και να συνεχίζουν το έργο τους μέχρι τις μέρες μας.

Μάλιστα, ορισμένα, όπως το μοναστήρι της Παναγίας της Εικοσιφοίνισσας μετεξελίχθηκαν από ανδρώα σε γυναικεία και άνθισε ο μοναχισμός, τόνισε ο κ. Σκαλτσής.

Αναζητώντας δε, απάντηση στο ερώτημα γιατί νέες και νέοι επιλέγουν τον δρόμο του μοναχισμού, ο κ. Σκαλτσής σημείωσε -μεταξύ άλλων- πως είναι τα ερεθίσματα, η έμπνευση που έχει ο κάθε ένας, είναι και μία εσωτερική κλίση. "Δεν μπορεί να ερμηνευθεί στενά, είναι μια έφεση που δεν ερμηνεύεται, είναι ένα μυστήριο του ανθρώπου..." σημείωσε.