Απόφαση - κόλαφος για τις εισπρακτικές εταιρείες: Τέλος στην παρανομία τους
Την Αρχή απασχόλησε η εισπρακτική εταιρεία «Μέλλον Ανώνυμη Εταιρεία Ενημέρωσης Οφειλετών», με αφορμή την υποχρέωση που έχουν από τη νομοθεσία οι εισπρακτικές εταιρείες για καταγραφή των συνομιλιών, τόσο με τους οφειλέτες, όσο και με τα συγγενικά ή τρίτα πρόσωπα των οφειλετών που απαντούν στις τηλεφωνικές κλήσεις των εταιρειών αυτών.
Η Αρχή αναφέρει ότι κατά το παρελθόν είχε αποφανθεί ότι οι εισπρακτικές εταιρείες οφείλουν να ενημερώνουν τόσο για την ιδιότητά τους (εταιρεία ενημέρωσης) και για τα άλλα στοιχεία που προβλέπει ο νόμος 3758/2009, όσο και για το γεγονός της καταγραφής της τηλεφωνικής συνομιλίας πριν από την έναρξη κάθε επικοινωνίας από οποιοδήποτε πρόσωπο και αν απαντηθεί η κλήση, δηλαδή είτε αυτή απαντηθεί από τον ίδιο τον οφειλέτη είτε από τρίτο πρόσωπο (συγγενή, φίλο, κ.λπ.).
Μάλιστα, η Αρχή ανέφερε ως παράδειγμα: «Τηλεφωνούµε από την εταιρεία Χ ή από την Τράπεζα Ψ και σας ενημερώνουμε ότι η συνομιλία µας καταγράφεται για τη διασφάλιση των δικαιωμάτων σας. Θα µπορούσαµε να µιλήσουµε µε τον κύριο Φ;». Η καλούσα εταιρεία (σ.σ.: εισπρακτική εταιρεία) οφείλει καταρχάς να βεβαιωθεί για την ταυτότητα του καλούμενου, δηλαδή αν πρόκειται για τον ίδιο τον οφειλέτη ή τρίτο πρόσωπο, και µόνον στην πρώτη περίπτωση να προβεί σε ενηµέρωση σχετικά µε την οφειλή, ενώ στη δεύτερη περίπτωση θα πρέπει να διακόψει τη συνοµιλία. Ειδικότερα, στην τελευταία περίπτωση πρέπει να αποκαλύπτονται στο τρίτο πρόσωπο µόνο όσα στοιχεία είναι αναγκαία για τον σκοπό της ενηµέρωσής του σχετικά µε την καταγραφή και απαγορεύεται να ανακοινώνονται περαιτέρω στοιχεία σχετικά µε την ίδια την οφειλή (π.χ. ύψος και είδος οφειλής ή πότε αυτή κατέστη ληξιπρόθεσμη)».
Στη συνέχεια, η εισπρακτική εταιρεία «Μέλλον» εξέφρασε αντιρρήσεις και ενημέρωσε την Αρχή ότι εκείνη ακολουθεί άλλη πρακτική και ειδικά όταν στις τηλεφωνικές κλήσεις απαντούν τρίτα συγγενικά και μη πρόσωπα και όχι ο οφειλέτης.
Κατόπιν αυτών, η Γενική Γραµµατεία Εµπορίου και Προστασίας Καταναλωτή κάλεσε την εταιρεία «Μέλλον» να προσκομίσει στοιχεία για τις υποθέσεις που όπως αναφέρει, «στην συντριπτική πλειοψηφία τους αφορούν το γεγονός ότι υπάλληλος της εταιρείας σε κλήση προς οφειλέτες που απαντήθηκαν από τρίτα πρόσωπα «δε συστήθηκε, δεν ανέφερε εκ µέρους ποιας εταιρείας καλεί και δεν ενηµέρωσε ότι η κλήση καταγράφεται», θεωρώντας ότι τα παραπάνω συνιστούν παράβαση της κείµενης νοµοθεσίας (ν. 3758/2009)», καθώς και της σχετική απόφασης της Αρχής.
Έτσι, η Αρχή κάλεσε σε ακρόαση την εισπρακτική εταιρεία «Μέλλον» αλλά και τον Ελληνικό Σύνδεσµο Εταιρειών Ενηµέρωσης και ∆ιαπραγµάτευσης Απαιτήσεων. Κατά την συνάντηση αυτή, η εν λόγω εισπρακτική εταιρεία μεταξύ των άλλων υπέβαλε αίτημα να της χορηγηθεί από την Αρχή άδεια για ενηµέρωση των τρίτων - µη οφειλετών (συγγενών, φίλων κ.λπ. που βρίσκονται στην κατοικία του οφειλέτη) κατά τις τηλεφωνικές της κλήσεις προς τους οφειλέτες.
Η Αρχή αναφέρει κατ΄ αρχάς, στην υπ΄ αριθμ. 26/2016απόφασή της ότι σύμφωνα με το νόμο για την προστασία των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα και της ιδιωτικής ζωής (Ν. 3471/2006) και την Ευρωπαϊκή νομοθεσία «επιτρέπεται η καταγραφή συνδιαλέξεων και των συναφών δεδοµένων κίνησης, όταν πραγματοποιούνται κατά τη διάρκεια νόµιµης επαγγελµατικής πρακτικής ...υπό την προϋπόθεση ότι και τα δύο µέρη, µετά από προηγούµενη ενηµέρωση σχετικά µε το σκοπό της καταγραφής, παρέχουν τη συγκατάθεσή τους...».
Παράλληλα, αναφέρει η Αρχή ότι ειδικοί νόµοι (όπως είναι ο ν. 3758/2009 για τις εταιρείες ενημέρωσης οφειλετών για ληξιπρόθεσμες απαιτήσεις) θα πρέπει να ερµηνεύονται υπό το πρίσµα του ατοµικού δικαιώµατος της προστασίας των προσωπικών δεδοµένων (άρθρο 9Α του Σ.) και της οµοίως συνταγµατικά κατοχυρωµένης (άρθρο 25 του Σ.) αρχής της αναλογικότητας υπό την ειδικότερη έκφανση της αναγκαιότητας που αποτελεί και βασική αρχή του δικαίου της προστασίας των προσωπικών δεδοµένων».
Σχετικά με την τηλεφωνική επικοινωνία των εισπρακτικών εταιρειών µε τρίτο πρόσωπο - µη οφειλέτη, η Αρχή αναφέρει ότι οι σχετικές νομοθετικές διατάξεις «πρέπει να ερµηνευθούν υπό το πρίσµα της αρχής της αναλογικότητας, και δη της ειδικότερης έκφανσης αυτής, της αναγκαιότητας, αλλά και υπό το πρίσµα της αρχής του σκοπού (ν. 2472/1997), η οποία, δεδοµένου ότι ο σκοπός στην επικοινωνία µε τον τρίτο είναι η τηλεφωνική ανεύρεση του οφειλέτη, περιορίζει τα δεδοµένα που πρέπει να ανακοινώνονται στο πλαίσιο αποκλειστικά του σκοπού αυτού».
Και υπογραμμίζει η Αρχή «η ανακοίνωση σε τρίτο - µη οφειλέτη του συνόλου των στοιχείων που επιβάλλει ο ν. 3758/2009 για την ενηµέρωση του οφειλέτη δεν είναι νόµιµη» και συνεχίζει ότι το νομοθετικό πλαίσιο που προβλέπει ότι η κάθε εισπρακτική εταιρεία «οφείλει να ενηµερώνει τόσο για την ιδιότητά του (εταιρεία ενηµέρωσης ή δανειστής) και τα λοιπά στοιχεία που προβλέπονται στο ν. 3758/2009 όσο και το γεγονός της καταγραφής πριν από την έναρξη κάθε επικοινωνίας από οποιοδήποτε πρόσωπο και αν απαντηθεί η κλήση, δηλαδή είτε αυτή απαντηθεί από τον ίδιο τον οφειλέτη είτε από τρίτο πρόσωπο ...» θίγεται υπέρµετρα ο οφειλέτης από την συνεπαγόµενη αποκάλυψη σε τρίτους (συνηθέστερα στους οικείους του) της αναζήτησής του από εισπρακτική εταιρεία προφανώς για ληξιπρόθεσµη οφειλή του».
Μετά απ΄ όλα αυτά, λόγω μείζονος σημασίας των ζητημάτων που ανακύπτουν σχετικά με τα θέματα του τρόπου ενημέρωσης των εισπρακτικών εταιρειών και ειδικά προς τρίτα συγγενικά και μη πρόσωπα, το όλο θέμα παραπέμφθηκε στον σχηματισμό της Ολομέλειας της Αρχής προς οριστική κρίση.
Ακόμη, αναφέρει η Αρχή, ότι έχουν υποβληθεί στις υπηρεσίες της «αρκετές σε αριθµό καταγγελίες οφειλετών, πολλοί μάλιστα εκ των οποίων επικαλούνται ότι από την όχληση αυτή πιέστηκαν συγγενείς τους (π.χ. άρρωστοι γονείς τους) σε βαθµό διακινδύνευσης της υγείας τους και ότι δηµιουργήθηκαν ενδοοικογενειακά προβλήµατα».