Πρωτομαγιά στην Αθήνα: Πού να πάτε για να φτιάξετε μαγιάτικο στεφάνι
Ιδιαίτερα στα νησιά της Μεσογείου γιορτάζοντας την άνοιξη, την 1η του μήνα Μάη, φτιάχνουν ένα στεφάνι με λουλούδια (συνήθως αγριολούλουδα, μαργαρίτες και πιο σπάνια παπαρούνες) συνήθως από τους αγρούς. Το λουλούδινο στεφάνι που φτιάχνεται την πρωτομαγιά και κρεμιέται έξω από τα σπίτια.
Τα έθιμα και οι δράσεις που συνοδεύουν τη μέρα της Πρωτομαγιάς ξεκινούν από τα βάθη της ανθρώπινης παράδοσης και περνούν από γενιά σε γενιά. Ο Μάιος είναι ο 5ος μήνας του χρόνου που - στην Ελλάδα, τη Ρώμη και μέχρι το Βυζάντιο- ήταν αφιερωμένος στον ετήσιο εορτασμό της θεάς της γονιμότητας και της γεωργίας, Δήμητρας. Η κόρη της, Περσεφόνη, που έρχεται από τον Κάτω Κόσμο αυτόν τον μήνα, από τον Αδη-σύζυγό της, ήταν ο λόγος για τη γιορτή των Ανθεστηρίων, της μεγαλόπρεπης πομπής προς τα ιερά για να προσφέρουν άνθη.
Στη λαϊκή αντίληψη, ο θάνατος και η γέννηση, το καλό και το κακό συνυπάρχουν. Όλα τα σπίτια, έκτος από εκείνα που έχουν πένθος, φτιάχνουν στεφάνι για προστασία, υγεία, ευτυχία, για το μάτι, με τον ανάλογο συνδιασμό λουλουδιών.Το μαγιάτικο στεφάνι είναι αυτό που θα το δει στην πόρτα του σπιτιού, θα το ζηλέψει και θα το κλέψει ο γείτονας για να το κρεμάσει στη δική του πόρτα. Το στεφάνι θα παραμείνει στο σπίτι μέχρι τα μέσα του καλοκαιριού.
Στη γιορτή του Αη Γιάννη του Κλείδωνα το ρίχνουν στη φωτιά. Ανάβουν φωτιές σε δρόμους και πλατείες και πηδούν πάνω από τη φωτιά τρεις φορές, τρέχοντας.
Πρωτομαγιά στην Αθήνα
Υπάρχουν πολλά σημεία, για να «πιάσει τον Μάη» κανείς, αν έχει μείνει στην Αθήνα και δεν αποφάσισε να αποδράσει από το «κλεινόν άστυ».
Από το πιο όμορφα σημεία της πόλης είναι το πάρκο έξω από το Κέντρο Πολιτισμού «Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος» (ΚΠΙΣΝ), ο λόφος του Φιλοπάππου, ο Βοτανικός Κήπος, ο Καταρράκτης της Πεντέλης, το πάρκο Τρίτση, αλλά και ο ανθισμένος κήπος του Ζαππείου.
Τα τραγούδια της Πρωτομαγιάς
Η ελληνική λαογραφία αλλά και η λογοτεχνία είναι πλούσιες από ποιήματα και τραγούδια για τον εορτασμό της Πρωτομαγιάς. Βεβαίως, δεν λείπουν και τα αφιερώματα στον ξεσηκωμό των εργατών, όπως, για παράδειγμα, στα ποιήματα του Κώστα Βάρναλη.
Μάη, Μάη χρυσομάη,
τι μας άργησες;
να μας φέρεις τα λουλούδια
και την άνοιξη;
Κώστας Βάρναλης, “Πρωτομαγιά 1943”
Πέσε στα γόνατα, προσκύνα το πανάγιο χώμα
με τη ψυχή κατάκορφα στον ουρανό υψωμένη
όποιος και νά ‘σαι, όθε και νά ‘σαι, κι ό,τι άνθρωπος νά ‘σαι.
Πιότερο, αν είσαι του λαού ξωμάχος, χειρομάχος,
φτωχόπαιδο , που αθέλητα σε βάλαν να καρφώσεις,
τον αδερφό σου αντίκρα σου, -με μάνα εσύ κι εκείνος – .
Ετούτη η μάντρα αντίκρυ σου , το σύνορο του κόσμου .
Σ’ αυτην επάνω βρόντηξαν ο Διγενής κι ο Χάρος .
Ήτανε πρώτη του Μαγιού , φως όλα μέσα κι έξω
(έξω τα χρυσολούλουδα και μέσα η καλωσύνη)
που αράδιασε πα στο σοβά πισθάγκωνα δεμένους
και θέρισε με μπαταριές , οχτρός ελληνομάχος,
όχι έναν , δυο , ή τρεις ....διακόσια παλληκάρια.
Δεν ήρθαν μελλοθάνατοι με κλάμα και λαχτάρα,
μον ήρθανε μελλόγαμπροι με χορό και τραγούδι.
Και πρώτος άρχος του χορού , δυο μπόγια πάνω απ’όλους,
κι από το Χάρο τρεις φορές πιο πάνου ο Ναπολέος. (...)