Υπηρεσία Ασύλου: Πάνω 100.000 αιτήσεις κατεγράφησαν στα 4 χρόνια λειτουργίας
Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση με αφορμή τη συμπλήρωση των τεσσάρων χρόνων, 32.983 αιτούντες άσυλο ήταν γυναίκες και 69.201 άνδρες, ενώ 32.272 ήταν ανήλικοι. Ποσοστό 0,5% είναι άτομα άνω των 65 ετών, ενώ το μεγαλύτερο ποσοστό καταγραφών (49,2%) εντοπίζεται σε ηλικίες μεταξύ 18 και 34 ετών.
Η αύξηση στον αριθμό των αιτήσεων από την αρχή της λειτουργίας της υπηρεσίας ανήλθε στο 587,8 %. Η Συρία, το Αφγανιστάν, το Πακιστάν και το Ιράκ, είναι τα κύρια κράτη προέλευσης των αιτούντων διεθνή προστασία το 2017.
Επίσης, ο αριθμός αιτούντων άσυλο ανά εκατομμύριο κατοίκους, σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα διαθέσιμα στοιχεία της EUROSTAT, ανάγει ποσοστιαία την Ελλάδα στη δεύτερη θέση όσον αφορά την υποδοχή τους.
Το ποσοστό αναγνώρισης αιτούντων διεθνή προστασία ανέρχεται σε 35.8% από την πρώτη ημέρα λειτουργίας της υπηρεσίας, με διαφοροποιήσεις ανά έτος. Το ποσοστό ήταν υψηλότερο προτού ξεκινήσει το πρόγραμμα της μετεγκατάστασης, αλλά το 2016 μειώθηκε, καθώς όπως αναφέρεται, «ιδίως οι Σύροι αιτούντες εντάχθηκαν σε αυτό και όχι στην εθνική διαδικασία ασύλου, και άρα δεν προσμετρώνται στον υπολογισμό του ποσοστού αναγνώρισης». Τους πρώτους πέντε μήνες του 2017, το ποσοστό αναγνώρισης ανέρχεται στο 43%, καθώς συνολικά 3.140 αιτούντες έλαβαν διεθνή προστασία σε πρώτο βαθμό, 4.207 έλαβαν απορριπτικές αποφάσεις επί της ουσίας, ενώ συνολικά 15.420 περιπτώσεις έκλεισαν με άλλο τρόπο (αποφάσεις απαραδέκτου, διακοπές διαδικασίας).
Πρόσφατα ξεκίνησε να λειτουργεί ειδικό κλιμάκιο για τα νομικά ζητήματα των δικαιούχων διεθνούς προστασίας, το οποίο μεταξύ άλλων είναι αρμόδιο για τη διαδικασία ανανέωσης των αδειών παραμονής που έχουν χορηγηθεί σε δικαιούχους διεθνούς προστασίας και των οποίων η διάρκεια λήγει.
Αναφορικά με τις αιτήσεις που καταγράφηκαν πλήρως στα νησιά από τις 20 Μαρτίου 2016 μέχρι τις 11 Ιουνίου 2017 στο πλαίσιο της εφαρμογής της Κοινής Δήλωσης ΕΕ-Τουρκίας, ο αριθμός τους έφτασε τις 19.970. Από αυτές τις αιτήσεις, διεθνή προστασία έλαβαν 881 άτομα, 8.409 παραπέμφθηκαν στην κανονική διαδικασία λόγω ευαλωτότητας, ή επειδή κρίθηκε ότι ως αιτούντες δεν θα ήταν ασφαλείς στην Τουρκία και στη συνέχεια η διαδικασία συνεχίστηκε από γραφεία της ενδοχώρας, 2.687 άτομα παραπέμφθηκαν στη διαδικασία Δουβλίνου για οικογενειακή επανένωση, και τέλος 4.471 αιτήσεις απορρίφθηκαν ως απαράδεκτες ή αβάσιμες. Επιπλέον, σε 1.686 περιπτώσεις υπήρξε διακοπή της διαδικασίας ασύλου λόγω ρητής ή σιωπηρής παραίτησης του αιτούντος.
Όσον αφορά τη διαδικασία της μετεγκατάστασης, έως τις 12 Ιουνίου 2017 είχαν αναχωρήσει προς άλλα κράτη-μέλη 14.709 αιτούντες διεθνή προστασία. Το ίδιο διάστημα έχουν αποσταλεί 23.189 αιτήματα μετεγκατάστασης από τις ελληνικές αρχές προς άλλα ευρωπαϊκά κράτη. Αναμένεται η μετεγκατάσταση περίπου 8.500 αιτούντων άσυλο ακόμη μέχρι το τέλος του προγράμματος στις 26 Σεπτεμβρίου 2017.
Αναφορικά με την εφαρμογή του Κανονισμού Δουβλίνου, και καθ΄όλη τη διάρκεια λειτουργίας της, η Υπηρεσία απέστειλε προς άλλα κράτη-μέλη 12.924 αιτήματα που αφορούν κυρίως σε περιπτώσεις οικογενειακής επανένωσης (συμπεριλαμβανομένων και των αιτημάτων επανεξέτασης για απορριπτικές απαντήσεις). Από αυτά έγιναν έως σήμερα αποδεκτά 7.251 αιτήματα. Μόνο το 2017 και έως τα τέλη Μαρτίου, η υπηρεσία απέστειλε 4.378 αιτήματα, εκ των οποίων 395 είναι ασυνόδευτοι ανήλικοι.
Ο χρόνος αναμονής μεταξύ προκαταγραφής και πλήρους καταγραφής της αίτησης από το 2013 και έως σήμεραμ, είναι κατά μέσο όρο 102 ημέρες. Μεταξύ πλήρους καταγραφής και έκδοσης τελικής απόφασης σε πρώτο βαθμό, ο χρόνος αναμονής είναι κατά μέσο όρο 107 ημέρες, ενώ ο μέσος όρος από την κατάθεση προσφυγής μέχρι την έκδοση της απόφασης, σε δεύτερο βαθμό 118 μέρες. Σημειώνεται στην ανακοίνωση ότι ο χρόνος είναι μακρύτερος όταν η απόφαση πρώτου βαθμού απορρίπτει την αίτηση ως απαράδεκτη (λόγω εφαρμογής της έννοιας της ασφαλούς τρίτης χώρας, υπαγωγής στο πρόγραμμα της μετεγκατάστασης ή και λόγω της εφαρμογής του Κανονισμού Δουβλίνου) παρά όταν αυτή κρίνεται επί της ουσίας. Επιπλέον τονίζεται στην ανακοίνωση ότι το ποσοστό των αιτήσεων για τις οποίες έχει πραγματοποιηθεί η πλήρης καταγραφή, και η εξέτασή τους εκκρεμεί για χρονικό διάστημα μικρότερο των έξι μηνών, είναι το υψηλότερο στην Ευρωπαϊκή Ένωση (73% επί των αιτήσεων).
Όσον αφορά τους ασυνόδευτους ανήλικους, συνολικά έχουν καταθέσει αίτηση διεθνούς προστασίας 4.401 άτομα, εκ των οποίων 486 κορίτσια και 3.915 αγόρια. Συνολικά 374 ασυνόδευτοι ανήλικοι έχουν λάβει μέχρι στιγμής διεθνή προστασία στην Ελλάδα, ενώ αρκετοί έχουν ενταχθεί στο πρόγραμμα της μετεγκατάστασης ή στη διαδικασία της οικογενειακής επανένωσης.
Το 2013 λειτουργούσαν πέντε γραφεία της υπηρεσίας σε όλη την επικράτεια, ενώ σήμερα λειτουργούν εννιά περιφερειακά γραφεία και 13 αυτοτελή κλιμάκια. Η υπηρεσία λειτουργεί πλέον κλιμάκια εντός όλων των κέντρων υποδοχής και ταυτοποίησης και όλων των προαναχωρησιακών κέντρων. Διευκρινίζεται ότι όλοι οι χώροι στέγασης της Υπηρεσίας Ασύλου έχουν παραχωρηθεί από άλλες υπηρεσίες και δεν επιβαρύνουν τον κρατικό προϋπολογισμό.
Όσον αφορά στους πόρους που έχει η υπηρεσία στη διάθεσή της, σημειώνεται ότι τα δύο τρίτα του προϋπολογισμού της καλύπτονται από ευρωπαϊκά κονδύλια (Ταμείο Ασύλου Μετανάστευσης και Ένταξης, και δευτερευόντως τα EEAGrants). Την υπηρεσία έχουν υποστηρίξει με υλικοτεχνική υποδομή και βοήθεια τόσο η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Ασύλου (EASO) όσο και η Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες και ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης.
Τέλος, αναφορικά με το προσωπικό, στα τέλη Μαΐου 2017 αριθμούσε 670 εργαζόμενους, εκ των οποίων 300 περίπου μόνιμοι υπάλληλοι και 370 συμβασιούχοι ορισμένου χρόνου. Σε αυτούς προστίθενται 141 συνολικά συνεργάτες που διατίθενται από το EASO (Έλληνες και εμπειρογνώμονες από άλλα κράτη-μέλη), καθώς και 20 συνεργάτες που διατίθενται από την Ύπατη Αρμοστεία στην Υπηρεσία Ασύλου. Επίσης, 25 αστυνομικοί υπάλληλοι και περίπου 300 διερμηνείς που διατίθενται είτε από τη ΜΚΟ Μετάδραση (ανάδοχος σχετικής διαγωνιστικής διαδικασίας) είτε από το EASO, συνεπικουρούν το έργο της Υπηρεσίας.
Πηγή: ΑΠΕ ΜΠΕ