Ηλεκτρονικό εισιτήριο: Τι είναι και πώς λειτουργεί
Η έναρξη εφαρμογής της διαδικασίας έχει πυροδοτήσει ένταση μεταξύ του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών και των εργαζομένων της ΣΤΑΣΥ. Ο Χρήστος Σπίρτζης έδωσε εντολή ώστε να παραπέμπονται άμεσα στο Πειθαρχικό με το ερώτημα της απόλυσης όποιοι εργαζόμενοι της ΣΤΑΣΥ αρνηθούν να εκδώσουν ηλεκτρονικό εισιτήριο ή ηλεκτρονική κάρτα.
Από την πλευρά τους, οι εργαζόμενοι σημειώνουν ότι δεν έχει υπάρξει σχετικός διάλογος μεταξύ υπηρεσιακών παραγόντων και εκπροσώπων των εργαζομένων για την άμεση αντιμετώπιση, όπως υποστηρίζουν, των προβλημάτων που εντοπίστηκαν κατά τη δοκιμαστική λειτουργία του ηλεκτρονικού εισιτηρίου.
Σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, από σήμερα (5/10) καταργείται η έκδοση χάρτινων καρτών και θα εκδίδεται μόνο η ηλεκτρονική κάρτα, ενώ από το τέλος του μήνα θα εκδίδονται και επικυρώνονται μόνο ηλεκτρονικά εισιτήρια.
Τι είναι το ηλεκτρονικό εισιτήριο και πώς λειτουργεί
Σύμφωνα με τον ΟΑΣΑ, με το νέο, έξυπνο, ηλεκτρονικό εισιτήριο όλες οι ομάδες που δικαιούνται δωρεάν μετακίνηση όπως οι άνεργοι και τα ΑΜΕΑ, καθώς και οι ομάδες που μετακινούνται με μειωμένο εισιτήριο, όπως οι πολύτεκνοι, φοιτητές κ.λ.π. θα συνεχίσουν να μετακινούνται όπως πριν, διατηρώντας το αντίστοιχο δικαίωμά τους.
Σταδιακά καταργείται το χάρτινο εισιτήριο, το οποίο αντικαθίσταται από την ATH.ENA Card και το ATH.ENA Ticket. Η έκδοση της προσωποποιημένης ηλεκτρονικής κάρτας γίνεται ήδη σε ορισμένους σταθμούς του μετρό και του ηλεκτρικού, όπως, στους σταθμούς Σύνταγμα, Αγ. Μαρίνα, Δ. Πλακεντίας, Ελληνικό, Ανθούπολη, Πειραιάς, Κηφισιά, Ομόνοια και Αττική, σε δυο σταθμούς του τραμ, Αγ. Φωτεινή και Σύνταγμα και στο εκδοτήριο της Ο.ΣΥ. στην Όθωνος (Πλ. Συντάγματος).
Η ATH.ENA Card θα υποκαταστήσει, μεταξύ άλλων, τις υφιστάμενες μηνιαίες και ετήσιες κάρτες, αλλά και τα μειωμένα και τα ελευθέρας. Η εν λόγω κάρτα, η οποία θα αποτελέσει και το κύριο προϊόν κομίστρου του ΟΑΣΑ, θα είναι προσωποποιημένη ή απρόσωπη. Η απρόσωπη κάρτα υποστηρίζει όλα τα είδη κομίστρου, μικρότερα της μηνιαίας κάρτας, καθώς και αποθηκευμένη αξία. Εάν χαθεί δεν αντικαθίσταται και δεν αποζημιώνεται. Αντίστοιχα, το «ΑΤΗ.ΕΝΑ TICKET» ή αλλιώς, το πολλαπλό εισιτήριο προορίζεται κυρίως για τους μεμονωμένους και περιστασιακούς χρήστες, δηλαδή αυτούς που δεν χρησιμοποιούν συστηματικά τα Μέσα Μαζικής Μεταφοράς, αποθηκεύοντας συγκεκριμένο αριθμό τύπων κομίστρου.
Με το ηλεκτρονικό εισιτήριο «τρέχει» ήδη ένα πρόγραμμα που προβλέπει χαμηλότερες τιμές εισιτηρίων. Συγκεκριμένα ο επιβάτης ήδη μπορεί να προμηθεύεται από εκατοντάδες σημεία έκδοσης το πολλαπλό εισιτήριο. Μπορεί επίσης να αποκτήσει και τη μη προσωποποιημένη κάρτα. Για να γίνει αυτό, θα πρέπει να αγοράσει πακέτο 5 τουλάχιστον εισιτηρίων του 1,40 ευρώ ή το πακέτο των 10 εισιτηρίων συν ένα δωρεάν. Όταν με τις μετακινήσεις του εξαντλήσει αυτό το ποσό, τότε θα μπορεί να αγοράζει με αυτήν μεμονωμένο εισιτήριο του 1,40 ευρώ ή όλων των άλλων τύπων (ημερήσιο, εβδομαδιαίο κ.ά.).
Επιπλέον έχει εκδοθεί ήδη νομοθετική ρύθμιση που επιτρέπει στον ΟΑΣΑ να προσφέρει ένα επιπλέον δωρεάν εισιτήριο σε όσους θα αγοράζουν πολλαπλή ηλεκτρονική κάρτα των 10 απλών εισιτηρίων.
Σε πρώτη φάση η έκδοση των καρτών αυτών θα γίνεται μέσω του διαδικτύου, ενώ στη συνέχεια η έκδοση προσωποποιημένης κάρτας θα γίνεται και από τα Τερματικά Έκδοσης Καρτών (ΤΕΚ).
Το ηλεκτρονικό εισιτήριο διατίθεται σε δύο τύπους, το «πολλαπλό εισιτήριο» (ή πολλαπλή κάρτα) AΤΗ.ΕΝΑ Τicket και την «έξυπνη κάρτα» AΤΗ.ΕΝΑ Card. Με την υπ’ αριθμόν 4/2017 γνωμοδότησή της, που εκδόθηκε στις αρχές Αυγούστου, δίδεται πλέον η άδεια -μετά, φυσικά, και τη σχετική συμμόρφωση του ΟΑΣΑ προς τις υποδείξεις της- για την έκδοση της προσωποποιημένης κάρτας απεριορίστων διαδρομών, με την αίρεση, όμως, ο Οργανισμός να ολοκληρώσει έως τον Μάιο του 2018 μελέτη για τις επιπτώσεις εφαρμογής του συστήματος και τους λόγους για τους οποίους συλλέγει ο ΟΑΣΑ τα δεδομένα. Στη μελέτη αυτή θα πρέπει να να στοιχειοθετείται με σαφήνεια ότι η διαδικασία θα έχει τις λιγότερες δυνατές επιπτώσεις στα προσωπικά δεδομένα των επιβατών.
Η βασική αλλαγή στην οποία προχώρησε ο οργανισμός συνίσταται στη χρήση κρυπτογραφικού αλγόριθμου κατακερματισμού (hashing) των προσωπικών δεδομένων των επιβατών. Με τον τρόπο αυτόν έκαστη καταγραφή δεδομένων κίνησης δεν θα παραπέμπει σε πρόσωπο (κάτοχο της κάρτας), αλλά σε «ψηφιακό αποτύπωμα» (hash value), το οποίο θα αποτελείται από έναν συνδυασμό του ΑΜΚΑ και ενός τετραψήφιου κωδικού, ο οποίος θα καταχωρίζεται από τον ίδιο τον επιβάτη στο σύστημα.
Η ATH.ENA Card, να σημειώσουμε, θα υποκαταστήσει, μεταξύ άλλων, τις υφιστάμενες μηνιαίες και ετήσιες κάρτες, αλλά και τα μειωμένα και τα ελευθέρας. Η εν λόγω κάρτα, η οποία θα αποτελέσει και το κύριο προϊόν κομίστρου του ΟΑΣΑ, θα είναι προσωποποιημένη ή απρόσωπη.
Η απρόσωπη κάρτα υποστηρίζει όλα τα είδη κομίστρου, μικρότερα της μηνιαίας κάρτας, καθώς και αποθηκευμένη αξία. Εάν χαθεί, δεν αντικαθίσταται και δεν αποζημιώνεται.
Πώς θα εκδίδεται
Ποια όμως είναι αναλυτικά η διαδικασία έκδοσης της «έξυπνης κάρτας»; Κατ' αρχάς, για την έκδοση προσωποποιημένης κάρτας από Τερματικό Έκδοσης Καρτών (ΤΕΚ) απαιτείται o επιβάτης να προσκομίσει:
• Επίσημο έγγραφο που να προσδιορίζει τον αριθμό ΑΜΚΑ.
• Την αστυνομική του ταυτότητα ή εναλλακτικά, για μη Έλληνες υπηκόους, απαιτείται διαβατήριο.
• Έγγραφο απόδειξης του δικαιώματος μετακίνησης εφόσον ανήκει σε ειδική κατηγορία (άνεργοι, ΑμεΑ κ.λπ.).
Ο εκδότης εισάγει στην εφαρμογή του ΤΕΚ τον ΑΜΚΑ, το όνομα, το επώνυμο, καθώς και τον μήνα και έτος γέννησης και την ειδική κατηγορία, εφόσον υπάρχει. Στη συνέχεια προχωρά σε επιβεβαίωση της ταυτότητας του επιβάτη, ο οποίος εισάγει τον κωδικό ασφαλείας. Τέλος, ο εκδότης προχωρά σε λήψη φωτογραφίας του επιβάτη (μέσω της φωτογραφικής μηχανής που διαθέτει το ΤΕΚ ή μέσω σάρωσης προεκτυπωμένης φωτογραφίας) και εκδίδει την έξυπνη κάρτα.
Κατά τη διαδικασία έκδοσης της κάρτας, το σύστημα παράγει και αποθηκεύει στη βάση δεδομένων το hashed value που προκύπτει από τον συνδυασμό ΑΜΚΑ (ή αριθμού διαβατηρίου) και κωδικού, καθώς και τον μήνα και έτος γέννησης. Σε περίπτωση έκδοσης κάρτας ειδικής κατηγορίας αποθηκεύεται σε ξεχωριστό αρχείο δεδομένων ο αριθμός ΑΜΚΑ και η ημερομηνία λήξης του δικαιώματος μόνο.