Ευρωμεσογειακή Συνεργασία: Γέφυρες διαλόγου για τη διαχείριση των ανθρωπιστικών κρίσεων
Επιμέλεια: Διονυσία Προκόπη
Διαπολιτισμικές γέφυρες διαλόγου και λύσεις για τα κοινά φλέγοντα ζητήματα που απασχολούν τις χώρες της Μεσογείου και των Βαλκανίων αναζήτησε η υψηλού επιπέδου διήμερη Διεθνής Συνάντηση «Addressing the Humanitarian Challenges of a Euro-Mediterranean Partnership». Τη συνάντηση διοργάνωσε το «Διεθνές Κέντρο Nizami Ganjavi» (NGIC) σε συνεργασία με το «Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη», στις 22 και 23 Νοεμβρίου.
Το Nizami Ganjavi International Center είναι ένας πολιτιστικός, μη κερδοσκοπικός οργανισμός, αφιερωμένος στη μνήμη του Αζέρου ποιητή Nizami Ganjavi, που ιδρύθηκε το 2012, με σκοπό την ανάπτυξη διαλόγου και κατανόησης μεταξύ λαών και πολιτισμών για κοινωνίες λειτουργικές, χωρίς αποκλεισμούς. Το Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη φιλοξενεί για δεύτερη φορά τη διεθνή αυτή συνάντηση στην Αθήνα, σε συνεργασία με το NGIC.
Διακεκριμένοι ομιλητές, μεταξύ των οποίων πρώην αρχηγοί κρατών, εκπρόσωποι της ελληνικής κυβέρνησης και Τοπικής Αυτοδιοίκησης, αξιωματούχοι των Ηνωμένων Εθνών και άλλων διεθνών οργανισμών όπως της Παγκόσμιας Τράπεζας, ανέπτυξαν έντονο προβληματισμό σχετικά με τις προκλήσεις και τις τάσεις που διαμορφώνον σύγχρονα φαινόμενα, όπως οι πολεμικές συγκρούσεις, η κλιματική αλλαγή, οι ανισότητες και ο εξτρεμισμός υπό το πρίσμα μάλιστα των έντονων προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών.
Τους άξονες της συζήτησης έθεσε η Πρέσβυς Καλής Θελήσεως της UNESCO, κυρία Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, κατά την εναρκτήρια ομιλία της, την Τετάρτη (22/11/2017) στο Μουσείο της Ακρόπολης: «Η διοργάνωση της διήμερης Συνάντησης αυτής στην Αθήνα αλλά και το ίδιο το θέμα της – οι ανθρωπιστικές προκλήσεις στην Ευρωμεσογειακή Συνεργασία- αποδεικνύει ότι η κρίση σήμερα στη Μεσόγειο με τις τεράστιες ανθρωπιστικές συνέπειες, αφορά άμεσα τα κράτη και τους λαούς που πλήττονται, αλλά αποτελεί και διεθνές θέμα για τις ανθρώπινες υπάρξεις, τη ζωή τους, την αξιοπρέπειά τους. Η ανθρωπιστική αυτή κρίση είναι πρόκληση για τον πολιτισμό και την πρόοδο της ανθρωπότητας και μας θέτει προ των ευθυνών και των υποχρεώσεών μας» ανέφερε μεταξύ άλλων».
Ως προς την Eυρωμεσογειακή Συνεργασία, η πρέσβειρα Καλής Θελήσεως της UNESCO σημείωσε ότι αποτελεί μια θεσμοθετημένη διαδικασία με πολλές πτυχές από το 1995, ωστόσο, σήμερα οι στόχοι αυτής της πρωτοβουλίας για την ειρήνη, τη σταθερότητα και την κοινή ευημερία για τους λαούς της Μεσογείου είναι πολύ δύσκολο να επιτευχθούν. «Η Μεσόγειος από λίκνο πολιτισμών έχει καταλήξει σε χώρο αντιπαραθέσεων, μακροχρόνιων εμφυλίων συρράξεων, παράνομης διακίνησης και εκμετάλλευσης ανθρώπων, εμπορίας αλλά και καταστροφής πολιτιστικών θησαυρών, ανασφάλειας από την οικονομική κρίση, την υψηλή ανεργία και τη βία μέχρι τις κλιματικές αλλαγές, και πολλών άλλων φαινομένων που βρίσκουν την πιο δραματική έκφρασή τους στα μαζικά προσφυγικά κύματα απελπισμένων ανθρώπων που αναζητούν να σώσουν τη ζωή, τη δική τους και της οικογένειάς τους, και να ονειρευτούν ένα μέλλον με ηρεμία, ασφάλεια και προοπτική σε ευημερούσες και δημοκρατικές χώρες» ανέφερε η κυρία Βαρδινογιάννη.
Συγκεκριμένα για τη χώρα μας τόνισε ότι, καθώς έγινε μία από τις κύριες εισόδους στην Ευρώπη για χιλιάδες πρόσφυγες, «γίναμε όλοι μάρτυρες των ηρωικών προσπαθειών του ελληνικού λαού στα νησιά του Αιγαίου για να σώσουμε παιδιά, γυναίκες και άνδρες, κάτω από τις πιο δύσκολες συνθήκες. Η χώρα μας προσπάθησε με όλες της τις δυνάμεις- εν μέσω οικονομικής κρίσης- να ανταποκριθεί από την πρώτη στιγμή σ’ αυτή την κατάσταση που απαιτούσε επείγουσες κι αποτελεσματικές λύσεις, αλλά και μακρόπνοο σχεδιασμό. Από την πλευρά μας, το Ίδρυμά μας δημιούργησε το πρόγραμμα "We Care" και βοήθησε χιλιάδες παιδιά προσφύγων σε Κέντρα Υποδοχής στην Αθήνα, τη Μυτιλήνη, την Ιδομένη, και σε άλλα μέρη της Ελλάδας. Και αμέσως μετά δημιουργήσαμε το Διεθνές Πρόγραμμα "Welcoming Cities for the Refugees" μαζί με την UNESCO και την Ευρωπαϊκή Συμμαχία Πόλεων Κατά του Ρατσισμού με στόχο να προωθήσουμε την καλύτερη κατανόηση των σημερινών προκλήσεων και να βοηθήσουμε τις δημοτικές αρχές των πόλεων στον σχεδιασμό και την εφαρμογή μιας ολοκληρωμένης αστικής ατζέντας για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες. Η μελέτη μας επισημαίνει τη στέγαση, την εκπαίδευση και την απασχόληση ως τις τρεις μεγαλύτερες προκλήσεις για τις διοικήσεις των πόλεων σε ολόκληρη την Ευρώπη».
Η διαπιστωμένη αδυναμία του ΟΗΕ να διατηρήσει τη σταθερότητα και να προωθήσει πολιτικές αποφυγής συρράξεων, με ευθύνη κυρίως των ισχυρών κρατών-μελών του Συμβουλίου Ασφαλείας όπως επισήμανε η αξιωματούχος του Οργανισμού Noeleen Heyzer, μεταθέτει σε εθνικό-τοπικό επίπεδο τη διαχείριση θεμάτων τα οποία έχουν διεθνικό χαρακτήρα. Κατά την πρώτη ημέρα της συνάντησης, αναδείχθηκαν ως άμεσα ζητήματα προς επίλυση, που προκύπτουν από έναν «ολόκληρο κόσμο σε κίνηση» τα εξής: η ύπαρξη υποδομών, η δημιουργία θέσεων εργασίας, η ανάπτυξη υπηρεσιών, η παροχή εκπαίδευσης όλων των βαθμίδων και υπηρεσιών υγείας για τους μετακινούμενες πληθυσμούς, με στόχο την ένταξή τους στις κοινωνίες των χωρών που τους υποδέχονται. «Τα κλειστά σύνορα είναι καταστροφή, φτιάχνουν γκέτο, δεν ενσωματώνουν» υπογράμμισε η πρώην πρωθυπουργός της Σλοβακίας, Ιβέτα Ραντικόβα, ενώ ο πρώην πρωθυπουργός της Ουγγαρίας, Πέτερ Μεντγκιέσι, πρότεινε ένα ευρωπαϊκό «Σχέδιο Μάρσαλ», με όνομα «Σχέδιο Σούμαν», με στόχο την ειρήνη και την ανάπτυξη.
Από την πλευρά του, ο σύμβουλος του Ιταλού πρωθυπουργού και πρόεδρος της «Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Πόλεων κατά του Ρατσισμού», Μπενεντέτο Ζακιρόλι, τόνισε ότι το προσφυγικό-μεταναστευτικό ζήτημα είναι πολύ μεγάλο για να το διαχειριστεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση, υπό το βάρος μάλιστα της οικονομικής κρίσης. «Οι πόλεις δεν δρουν μόνες» πρόσθεσε και τόνισε την ανάγκη δικτύωσής τους σε ευρωπαϊκό πλαίσιο. Θίγοντας το θέμα του ρατσισμού ο Δήμαρχος Πειραιά, Γιάννης Μώραλης, τόνισε ότι «όταν συναντιέται ο εθνικισμός με το λαϊκισμό, είναι η χειρότερη απειλή». Επίσης, προανήγγειλε την ανάληψη πρωτοβουλίας το επόμενο διάστημα, από την πόλη του Πειραιά μαζί με άλλες πόλεις της Μεσογείου, για τη διαχείριση των μεταναστευτικών ροών σήμερα και στο μέλλον.
Οι εργασίες της δεύτερης ημέρας πραγματοποιήθηκαν στο Ζάππειο Μέγαρο. «Ο διάλογος μεταξύ λαών και πολιτισμών πρέπει να αποτελέσει βασική προτεραιότητα διεθνώς και να γίνει το όχημα για μια νέα Ευρώπη» τόνισε κατά τη διάρκεια της συζήτησης ο πρώην πρόεδρος της Βουλγαρίας, Πέταρ Στογιάνοφ, ενώ ο πρώην πρόεδρος της Κροατίας Ίβο Γιοσίποβιτς, υπογράμμισε ότι «ένα από τα κύρια καθήκοντα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να είναι η οικοδόμηση μιας κοινής ευρωπαϊκής ταυτότητας, βασισμένης στην ανοχή, την κατανόηση και την πολύ-πολιτισμικότητα. Μια ευρωπαϊκή ταυτότητα απαιτεί όχι μόνο νόμους, αλλά και αξίες», μεταξύ άλλων ομιλητών.
Συνοψίζοντας τα συμπεράσματα της Συνάντησης, η πρώην πρόεδρος της Λετονίας και πρόεδρος του NGIC, Vaira Vike-Freiberga, τόνισε: «Αν οι διεθνείς οργανισμοί δεν ανταποκριθούν στην πρόκληση της διατήρησης του διεθνούς δικαίου, όσοι από εμάς πιστεύουμε σε έναν δίκαιο κόσμο πρέπει να συνεχίσουμε να εργαζόμαστε γι’ αυτόν και να λέμε στην αδικία: "όχι εσύ στο κατώφλι μου! "».
Την τελετή λήξης της 13ης Διεθνούς Συνάντησης του «Nizami Ganjavi International Center» συντόνισε η πρώην Αντιπρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, Ρόδη Κράτσα.
Στη συνάντηση συμμετείχαν, επίσης, οι: Σίσσυ Παυλοπούλου, Άντρη Αναστασιάδη, Γιώργος Κατρούγκαλος, Ali Hasanov, Δημήτρης Παντερμαλής, Mladen Ivanic, Hikmet Cetin, Ismail Serageldin, Zlatko Lagumdzija, Emil Constantinescu, Kateryna Yushchenko, Bugar Nishani, Rosen Plenveliev, Boris Tadic, Amre Moussa.
Δείτε φωτογραφίες στην παραπάνω gallery του Newsbomb.gr