Φωτιά Μάτι: Το ξέσπασμα αστυνομικού και οι καταγγελίες - Τι του είπε ο σύζυγος της άτυχης Πόπης

Ο Γιώργος Βαχλιώτης, ένας από τους αφανείς ήρωες στο Μάτι, μίλησε στον ΑΝΤ1 για όλα όσα βίωσε τη «μαύρη» εκείνη Δευτέρα, περιγράφοντας τον πανικό και το χάος που επικράτησε.

«Αντιληφθήκαμε ότι δεν λειτουργούσε ούτε ο αναλογικός ούτε ο ψηφιακός ασύρματος. Προσπαθούσαμε να καλέσουμε το κέντρο, για να δούμε πού είναι η φωτιά, αλλά δεν υπήρχε επικοινωνία», εκμυστηρεύτηκε, σημειώνοντας πως οι αστυνομικοί μιλούσαν μέσω κινητών τηλεφώνων και φώναζαν ο ένας στον άλλο, για το πως έπρεπε να κινηθούν στην περιοχή, καθώς το νέο σύστημα επικοινωνίας ήταν απενεργοποιημένο.

«Γενικότερα υπάρχουν προβλήματα και οι συνδικαλιστικές μας ενώσεις φωνάζουν για το σύστημα. Είχαμε προειδοποιήσει ότι θα θρηνήσουμε νεκρούς και δυστυχώς επιβεβαιωθήκαμε» συμπληρώνει ο Γιώργος Βαχλιώτης, σύμφωνα με τον οποίο, πολλά από τα πυροσβεστικά οχήματα που έφταναν από το μέτωπο της Κινέτας δεν είχαν νερό και δεν μπορούσαν να ανεφοδιαστούν.

Ο κ. Βαχλιώτης ήταν μάλιστα αυτός που συνάντησε το σύζυγο της άτυχης Πόπης Σιαπκαρά, μιας εκ των 88 νεκρών της φωτιάς, να κρατάει στα χέρια του το γιο τους λίγη ώρα αφού είχε αφήσει πίσω του τη γυναίκα του.

«Ήμουν εδώ για διακοπές, προσπαθούσα να φύγω και το μόνο που πρόλαβα ήταν να πάρω το γιο μου και άφησα πίσω τη γυναίκα μου» είπε ο σύζυγος της Πόπης Σιαπκαρά στον Γιώργο Βαχλιώτη ο οποίος του απάντησε κάποια στιγμή «να δοξάζεις το Θεό που έσωσες τον γιο σου»…

Σύμφωνα τέλος με τον αστυνομικό, μία από τις πιο σοκαριστικές στιγμές ήταν όταν «φτάσαμε σε ένα αυτοκίνητο καμένο, μια μηχανή καμένη και κάτω από αυτή ήταν ένας άνδρας που κρατούσε στην αγκαλιά το παιδί του και δίπλα ένας σκελετός που δεν μπορούσαμε να δούμε το φύλο του».

Αυτή είναι η βασική αιτία της φονικής πυρκαγιάς στο Μάτι

Πρόκειται για τον κορυφαίο, παγκοσμίως, καθηγητή σε θέματα πυρκαγιών και κλιματικής αλλαγής, έρχεται δε, στην Ελλάδα από το 1985, ως εκ τούτου είναι άριστος γνώστης της ελληνικής πραγματικότητας. Το Αθηναϊκό-Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων εντόπισε τον Γιόχαν Γκέοργκ Γκόλνταμερ, καθηγητή «Οικολογίας των Πυρκαγιών» στο φημισμένο Ινστιτούτο Μαξ Πλανκ του Πανεπιστημίου του Φράιμπουργκ, μοναδικό στην Ευρώπη καθηγητή στον τομέα αυτό και επικεφαλής του «Παγκόσμιου Κέντρου Παρακολούθησης Πυρκαγιών» (Global Fire Monitoring Center – GFMC) του ΟΗΕ.

Η βασική αιτία της φονικής και καταστροφικής πυρκαγιάς στο Μάτι ήταν η αλλοίωση του φυσικού τοπίου και η αλλαγή χρήσης γης, επισημαίνει στη συνέντευξή του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιόχαν Γκέοργκ Γκόλνταμερ, προσθέτοντας ότι η αλλαγή συνηθειών έχει οδηγήσει στην εγκατάλειψη της υπαίθρου. Και καταθέτει την πρόταση, «να εκπονηθεί ένα εθνικό, «ολιστικό σχέδιο» για την πρόληψη και αντιμετώπιση τέτοιων καταστροφών όπως στο Μάτι».

Για το τι θα πρέπει να κάνουν άμεσα οι Έλληνες o παγκοσμίως κορυφαίος ειδικός λέει: «Όλοι, όχι μόνο οι Έλληνες, πρέπει να προσανατολιστούμε προς τις μεταβολές που φέρνει η κλιματική αλλαγή. Θα είναι επώδυνο, διότι πρέπει να αποχαιρετίσουμε οριστικά συνήθειες του παρελθόντος, ώστε να καταστήσουμε γενικά το περιβάλλον ανθεκτικό απέναντι σε τέτοιες ακραίες καιρικές καταστάσεις. Να αποχαιρετήσουμε λ.χ. τα παλιά πολεοδομικά πρότυπα και να σχεδιάσουμε όλοι μαζί μακροπρόθεσμα. Η κλιματική αλλαγή πρέπει να γίνει μεγάλο πολιτικό θέμα. Είναι πολύ σημαντικό, διότι θα καθορίσει την μελλοντική εξέλιξη του κόσμου. Επιβάλλεται να γίνει έστω και αν πονέσει».

Στο ερώτημα εάν ήταν δυνατή η κατάσβεση δύο ταυτόχρονα εξελισσόμενων πυρκαγιών στη δυτική και ανατολική Αττική απαντά: «Όχι, διότι στο Μάτι η πυρκαγιά εξελίχτηκε εντός λίγων λεπτών», με την πρόσθετη επισήμανση ότι ακόμη και οι Αμερικανοί πυροσβέστες αδυνατούν να αντιμετωπίσουν πυρκαγιές, με ανέμους 120 χιλιομέτρων την ώρα.

Υπογραμμίζει, τέλος, το ρόλο που έπαιξαν η άναρχη δόμηση και οι στενοί, αδιέξοδοι δρόμοι ενώ στο ερώτημα του Πρακτορείου για εάν ήταν δυνατή η εκκένωση στο Μάτι ο καθηγητής Γκόλνταμερ απαντά, επικαλούμενος τη διεθνή εμπειρία και πάλι: «Όχι, σε αυτές τις συνθήκες το τυχόν σχέδιο εκκένωσης δεν θα μπορούσε να έχει λειτουργήσει», με δεδομένο ότι «η φωτιά επεκτάθηκε πάρα πολύ γρήγορα και με μεγάλη δριμύτητα».

Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του καθηγητή Γιόχαν Γκέοργκ Γκόλνταμερ στον Αντώνη Πολυχρονάκη για το Αθηναϊκό/Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων:

Ερ.: Κύριε καθηγητά, ποιά ήταν η βασική αιτία της καταστροφικής πυρκαγιάς στο Μάτι της Αττικής;

Απ.: Το πλέον συγκρίσιμο παράδειγμα είναι οι περσινές πυρκαγιές της Πορτογαλίας με τους περίπου 100 νεκρούς. Οι βασική αιτία είναι ίδια: η αλλοίωση του φυσικού τοπίου και η αντικατάστασή του με ένα μεταμοντέρνο τοπίο, στο οποίο οι σύγχρονοι άνθρωποι θέλουν δικαιολογημένα να ζουν. Πρόκειται για αυτό το παράδοξο της διαβίωσης στη φύση και του κινδύνου που όμως εγκυμονεί. H αυξανόμενη αστυφιλία και οι συνέπειές της οδηγούν τους ανθρώπους σε όλο τον κόσμο έξω από τις πόλεις το καλοκαίρι. Έτσι και στην Αθήνα οι πολίτες θέλουν να αποδράσουν, είναι λαχτάρα αλλά και ανάγκη. Το αποτέλεσμα είναι όμως ότι τα χωριά εξαφανίζονται και μεταβάλλονται σε οικισμούς, ενώ κανείς δεν ασχολείται βέβαια συστηματικά με την γεωργία ή την κτηνοτροφία. Και αυτό έχει πολλές συνέπειες.

Ερ.: Ποιες δηλαδή;

Απ.: Πηγαίνουν εκεί αυτοί που εγώ ονομάζω σύγχρονους νομάδες. Είναι πανευρωπαϊκό φαινόμενο. Παραθερίζουν εκεί, αλλά δεν ασχολούνται συστηματικά με συνήθεις παλαιότερα στα χωριά δραστηριότητες, οι οποίες συνεπάγονταν την συστηματική κατανάλωση της φυτικής βιομάζας από τα ζώα, αιγοπρόβατα ή αγελάδες. Τότε δεν υπήρχαν εύφλεκτα δέντρα και γινόταν χρήση και του πιο μικρού κομματιού ξύλου για τη θέρμανση και το μαγείρεμα. Έτσι η γη ήταν μεν γυμνή, αλλά αφαιρούνταν από τη φωτιά η βάση για να δημιουργηθεί. Οι κάτοικοι εύκολα έβλεπαν μια φωτιά, ειδοποιούσαν ο ένας τον άλλον και την έσβηναν. Έτσι δεν είχαμε πυρκαγιές αν και οι θερμοκρασίες ήταν ίδιες. Η κύρια αιτία των πυρκαγιών είναι η αλλαγή χρήσης της γης από τους επισκέπτες πλέον αυτών των περιοχών. Πρόκειται για μια προβλέψιμη καταστροφή.

Ερ.: Δύο πυρκαγιές ξέσπασαν ταυτόχρονα στην Αττική, στην Κινέτα δυτικά και -η πιο τραγική- στο Μάτι ανατολικά. Ήταν δυνατή η κατάσβεσή τους, ειδικά στο Μάτι;

Απ.: Δύσκολα, αλλά ουσιαστικά όχι, διότι στο Μάτι η πυρκαγιά εξελίχτηκε εντός λίγων λεπτών. Ακόμα και αν υποθέσουμε ότι δεν υπήρχε αλλού φωτιά και όλες οι δυνάμεις πυρόσβεσης ήταν διαθέσιμες, και πάλι το πρώτο διαθέσιμο όχημα της πυροσβεστικής θα έφτανε στην καλύτερη περίπτωση σε 10-15 λεπτά, όταν θα ήταν ήδη πολύ αργά.

Ερ.: Στο Μάτι έπνεαν ισχυροί άνεμοι με ταχύτητα έως 120 χλμ. την ώρα. Είναι δυνατή η κατάσβεση μιας πυρκαγιάς υπό τις συγκεκριμένες συνθήκες;

Απ.: Ουσιαστικά όχι. Δέστε την Καλιφόρνια, η οποία είναι μια συγκρίσιμη περιοχή, διότι έχει βλάστηση ανάλογη της Μεσογείου. Ακόμα και οι Αμερικανοί, οι οποίοι είναι οι καλύτερα εξοπλισμένοι και οργανωμένοι παγκοσμίως στην αντιμετώπιση εκρηκτικού είδους πυρκαγιών, ούτε καν αυτοί δεν το καταφέρνουν. Την κατάσταση στην Ελλάδα θα πρέπει να την αξιολογήσει κανείς κάνοντας αυτήν την σύγκριση. Κρίνοντας κανείς εντελώς ουδέτερα, και χωρίς να θέλει να κατηγορήσει κάποιον, θα πρέπει απλώς να πει πως τέτοιου είδους καταστάσεις δεν είναι αντιμετωπίσιμες. Να κάνει κανείς κάτι πριν ώστε να καταπολεμήσει τις αιτίες, αυτό ναι μπορεί να γίνει. Στη δεδομένη όμως κατάσταση στο Μάτι, με το συνδυασμό κατοικιών ανάμεσα σε εύφλεκτα δέντρα, με πανικόβλητους οδηγούς αυτοκινήτων οι οποίοι μπλοκάρουν τους δρόμους, οι άνθρωποι παγιδεύτηκαν. Οι παραλληλισμοί με την Πορτογαλία και τους δεκάδες νεκρούς είναι οφθαλμοφανείς.