331 Μοίρα: Οι «Δελτάδες» της Πολεμικής Αεροπορίας κλείνουν 30 χρόνια «αντικατοπτρισμών» στο Αιγαίο
Είναι γνωστοί και ως «Δελτάδες», με το προσωνύμιο να έλκει την προέλευσή του από το χαρακτηριστικό σχήμα ισόπλευρου δέλτα της πτέρυγας των μαχητικών αεροσκαφών, τα οποίο χρησιμοποιεί. Το προσωπικό της 331 Μοίρας (331Μ) της 114 Πτέρυγας Μάχης από την Αεροπορική Βάση της Τανάγρας, που στη διάρκεια του 2018 είχε να σηκώσει βαρύ συναισθηματικό φορτίο, εξαιτίας της απώλειας του Ιπταμένου Σμηναγού της (Ι) Γιώργου Μπαλταδώρου, συμπλήρωσε φέτος 30 χρόνια λειτουργίας και με την ευκαιρία της επετείου αφιέρωσε στον τριαντατετράχρονο Έλληνα πιλότο και μια σημαντική διεθνή πρωτιά.
Η 331 συμμετείχε από τη Δευτέρα 10 Σεπτεμβρίου έως την Πέμπτη 4 Οκτωβρίου 2018, σε μια από τις πλέον απαιτητικές διαδικασίες για στελέχη Πολεμικής Αεροπορίας στον κόσμο. Η επονομαζόμενη 3η Εκπαιδευτική Σειρά Αέρος για το 2018 του Tactical Leadership Programme (TLP-3) έλαβε χώρα στην Αεροπορική Βάση Los Llanos, στο Albacete της Ισπανίας και για το σκοπό αυτό, μεταστάθμευσαν από την ελληνική 114ΠΜ τέσσερα (4) αεροσκάφη Mirage-2000-5, μαζί με το ανάλογο ιπτάμενο και τεχνικό προσωπικό, ενώ -όπως ανέφερε το Γενικό Επιτελείο της Αεροπορίας κατά τη διάρκεια της εκπαίδευσης- η 331 Μοίρα ανέλαβε αποστολές, σύμφωνες με την αποστολή της Μοίρας τόσο σε εθνικό όσο και σε ΝΑΤΟικό πλαίσιο, με σκοπό την εξοικείωση και τη συνεργασία όλου του προσωπικού, σύμφωνα με τα πρότυπα και τις διαδικασίες του ΝΑΤΟ.
Οι ιπτάμενοι της 331Μ πρώτευσαν τόσο σε συλλογικό όσο και προσωπικό επίπεδο, στους τομείς της εκπαίδευσης, μεταξύ των πληρωμάτων των χωρών που συμμετείχαν στην εν λόγω εκπαιδευτική σειρά, όπου συμμετείχαν οι Πολεμικές Αεροπορίες της Ισπανίας με αεροσκάφη 4ης++ Γενιάς EF2000 Eurofighter, της Γαλλίας επίσης με αεροσκάφη 4ης++ Γενιάς Rafale, του Βελγίου με εκσυγχρονισμένα F-16MLU, της Πολωνίας με F-16M και της Ιταλίας με μαχητικά αεροσκάφη Tornado και AMX.
«Συνεργαστήκαμε με την ελίτ των ΝΑΤΟϊκών χωρών και μέσα από αυτή φάνηκε ότι η Μοίρα είναι από εκείνες που ο καθένας θα ήθελε να πετάξει μαζί της, που ο καθένας θα ένιωθε ασφαλής να κάνει επιχειρήσεις μαζί της. Αυτό βέβαια δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη, αυτό χτίστηκε όλα αυτά τα 30 χρόνια μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο, με πολύ ιδρώτα με πολύ μεράκι ακόμα και με αίμα, είχαμε και απώλειες σε όλη αυτή τη διάρκεια» εξήγησε ο Aντισμήναρχος (Ι) Χρήστος Κοντσές, διοικητής της Μοίρας «Θησέας», όπως είναι γνωστή, όταν ρωτήθηκε στο ραδιόφωνο του ΑΠΕ- ΜΠΕ, "Πρακτορείο 104,9FM" για την επιτυχία των στελεχών της.
Τα τριάντα χρόνια λειτουργίας της 331Μ έχουν τη δική τους σημασία και σε εθνικό επίπεδο. «Η παρουσία της Μοίρας σε όλα αυτά τα 30 χρόνια έχει σκιαγραφηθεί σε όλα τα μεγάλα γεγονότα που πέρασε η χώρα μας αν αναλογιστούμε την κρίση των Ιμίων, τους Ολυμπιακούς Αγώνες στους οποίους συμμετείχαμε στην προστασία των ελληνικών αιθέρων, αν σκεφτούμε τις καθημερινές πτήσεις που βάζουμε προφυλάσσοντας τα εθνικά δίκαια, την κυριαρχία στον εθνικό μας ουρανό, η Μοίρα μετράει πάρα πολλές ώρες πτήσεις και στην εκπαίδευση και στις επιχειρήσεις» εξήγησε, απαντώντας σε ερώτημα για τον συνολικό αριθμό των ωρών στον αέρα από Ιπταμένους μέσα σε αυτά τα 30 χρόνια.
Είναι όμως μια τέτοια «εργασία» ένα επάγγελμα μοναχικό, όπως φαντάζει ίσως στους κοινούς πολίτες; «Όλα τα γρανάζια πρέπει να δουλεύουν με τον ίδιο ρυθμό για να μπορέσει να 'βγει' αυτό το έργο, πρέπει να λειτουργούν τα φαινόμενα της συνέργειας σε όλα τα επίπεδα», είναι η ευθεία απάντηση του κ.Κοντσέ που όμως δεν αφαιρεί από τους συντελεστές που οδηγούν στη σύνθεση του αποτελέσματος την συναίσθημα: «υπάρχει πάθος σε αυτά που σας είπα, για να μπορέσουν να χωρέσουν όλα αυτά που σας είπα αλλά και να κινηθούν με αυτούς τους ρυθμούς, και με αυτές τις απαιτήσεις...» θα μας πει ο ιπτάμενος και διοικητής της 331.
Όσο για την απάντηση σε μια συζήτηση που θα έθετε θέμα σύγκρισης της ελληνικής με άλλες Πολεμικές Αεροπορίες, ίσως και με μεγέθη κορυφαία παγκοσμίως, ο κ.Κοντσές μίλησε για μεγέθη μη συγκρίσιμα που όμως δεν αποτελούν εμπόδιο όταν βασικός παρανομαστής είναι ο επαγγελματισμός και η απαιτητική εκπαίδευση: «Αυτό που θα πρέπει να βλέπουμε όμως είναι αν η πολεμική μας αεροπορία μπορεί να επιτελέσει το ρόλο της, τον σκοπό της για τον οποίο υπάρχει, στην ουσία είναι η κυριαρχία στους ελληνικούς αιθέρες, η αποτροπή και αν απαιτηθεί να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τον ελληνικό εναέριο χώρο. Και εκτιμώ πως αυτό το καταφέρνουν κάθε ημέρα στον καλύτερο βαθμό, δεν θα μπορούσε ίσως κανείς να το καταφέρει καλύτερα», κατέληξε, ενώ στο παρασκήνιο της επικοινωνίας ακούγονταν τις απογειώσεις των ελληνικών μαχητικών σε για ακόμη ημέρα δραστηριότητας στον ελληνικό ουρανό.
Ακολουθεί το πλήρες κείμενο της συνέντευξης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και τον Σωτήρη Κυριακίδη:
ΕΡ. Αυτό που φαντάζει ως μια δουλειά ονείρου για ένα κομμάτι του πληθυσμού, εξελίσσεται ποτέ σε ρουτίνα για έναν Ιπτάμενο; Με απλά λόγια, βαριέται κανείς σας ποτέ την πτήση;
Στην ουσία είναι μια δουλειά, ένα επάγγελμα, που πρέπει να το φέρουμε εις πέρας, μία απαίτηση. Νομίζω, όμως πως όχι και δεν κρίνω εξ ιδίων, κρίνω βλέποντας όλους τους συναδέλφους. Δεν σε κουράζει, είναι κάτι που για να το κάνεις πρέπει να το αγαπάς ιδιαίτερα επειδή έχει αρκετές απαιτήσεις, αρκετές δυσκολίες, βρίσκεσαι σε μια συνεχή εγρήγορση, σε μια διαρκή αξιολόγηση. Για να μπορέσεις να το κάνεις, πρέπει να το αγαπάς και εφόσον το αγαπάς είναι κάτι που δεν σε κουράζει. Όχι, λοιπόν, γιατί κάθε μέρα είναι διαφορετική από την προηγούμενη. Κάθε μέρα αντιμετωπίζεις νέες καταστάσεις, νέες προκλήσεις. Ναι, σαφώς υπάρχουν διαδικασίες, παρόλα αυτά επειδή είναι δυναμικό το περιβάλλον δεν υπάρχει μια ρουτίνα. Η κάθε μέρα είναι ξεχωριστή.
ΕΡ. Η 331 Μοίρα Παντός Καιρού της 114 Πτέρυγας Μάχης της Ελληνικής Πολεμικής Αεροπορίας, της οποίας είσαστε διοικητής, μόλις έκλεισε τα τριάντα χρόνια. Δεν είναι και λίγα για μια Μοίρα Πολεμικής Αεροπορίας και σε παγκόσμιο επίπεδο. Πόσες χιλιάδες πτήσεις μετρά στους ελληνικούς ουρανούς;
Η Μοίρα μετράει πάρα πολλές χιλιάδες, πλέον μετράμε σε χιλιάδες ώρες τις πτήσεις και όλες αυτές είναι ταυτόχρονα και εκπαιδευτικές και επιχειρησιακές. Η παρουσία της Μοίρας σε όλα αυτά τα 30 χρόνια έχει σκιαγραφηθεί σε όλα τα μεγάλα γεγονότα που πέρασε η χώρα μας, αν αναλογιστούμε την κρίση των Ιμίων, τους Ολυμπιακούς Αγώνες κατά τους οποίους συμμετείχαμε στην προστασία των ελληνικών αιθέρων, αν σκεφτούμε τις καθημερινές πτήσεις που βάζουμε προφυλάσσοντας τα εθνικά δίκαια, την κυριαρχία στον εθνικό μας ουρανό, η Μοίρα μετράει πάρα πολλές ώρες πτήσεις και στην εκπαίδευση και στις επιχειρήσεις.
ΕΡ. Θα θέλαμε να «ζήσουμε», έστω σε μικρό βαθμό, την καθημερινότητα σας. Πώς ξεκινάτε την ημέρα; Πώς "ξυπνάει" μια Μοίρα;
Θα μιλήσουμε για την καθημερινότητα ενός ιπτάμενου. Από τις 7 το πρωινό της Μοίρας ξεκινά με ενημέρωση, στην οποία οι Ιπτάμενοι ενημερώνονται για τρέχοντα ζητήματα πληροφοριών και υπάρχει μια ανάλυση σε διαδικασίες, ζητήματα ατυχημάτων, το πώς πρέπει να κινηθούμε για να προστατεύσουμε τους εαυτούς μας από οποιεσδήποτε βλάβες ενώ ταυτόχρονα τίθενται όλοι οι αντικειμενικοί σκοποί, που θέλουμε να πετύχουμε για τη συγκεκριμένη Μοίρα.
Κατόπιν για κάθε σχηματισμό που είναι να πετάξει, τα στελέχη κάνουν την κατ' ιδίαν ενημέρωση, στην οποία θα θέσουν επιμέρους αντικειμενικούς σκοπούς. Θα δουν την αποστολή που θα εκτελέσουν και πώς θα επιτύχουν σκοπούς εκπαίδευσης που θα έχουν θέσει. Αφού γίνει και αυτή η ενημέρωση, πηγαίνουν στα αεροσκάφη, τα οποία εκκινούν, τροχοδρομούν, απογειώνονται, πηγαίνουν στην ενδεδειγμένη περιοχή πτήσεων. Εκτελούν την άσκηση τους, επιστρέφουν, εκτελούν απενημέρωση, βλέπουν τι πέτυχαν από αντικειμενικούς σκοπούς και αν κάτι δεν έχει πετύχει προσπαθούν να βρουν το γιατί και να το πετύχουν στις επόμενες πτήσεις. Ταυτόχρονα, η Μοίρα έχει πάντα και κάποιες ετοιμότητες.
Είναι δηλαδή άνθρωποι που δεν εμπλέκονται με εκπαιδευτικό κομμάτι της Μοίρας τη συγκεκριμένη μέρα. Κάποιες ετοιμότητες οι οποίες είναι της τάξης των πέντε, δεκαπέντε λεπτών... της μίας ώρας, των πέντε λεπτών από τη στιγμή που θα χτυπήσει το τηλέφωνο και θα μας πουν την εντολή "scramble" (σ.σ εντολή για άμεση απογείωση). Εμείς σε πέντε λεπτά θα πρέπει να είμαστε μέσα στο αεροπλάνο, να έχουμε βάλει μπροστά και να βρισκόμαστε στον αέρα...
Η μέρα τελειώνει το μεσημέρι αλλά ουσιαστικά δεν τελειώνει ποτέ. Συνεχίζουμε και για νυχτερινές πτήσεις, υπάρχει πάντα η μελέτη στο σπίτι -κάθε Ιπτάμενος πρέπει να μελετάει - υπάρχει η προετοιμασία για την επόμενη μέρα, οπότε μια μέρα ενός Ιπταμένου είναι αρκετά εκτεταμένη, αρκετά μεγάλη. Πολλές φορές δεν υπάρχουν ούτε Σαββατοκύριακα, ούτε γιορτές. Αυτά σε πολύ γενικές γραμμές. Είναι ένα απαιτητικό πρόγραμμα...
ΕΡ. Όπως το περιγράφετε κύριε Διοικητά, θα μπορούσαμε να πούμε πως όλα πρέπει να λειτουργούν με την ακρίβεια και την «ψυχρότητα» ενός ελβετικού ρολογιού. Υπάρχει χώρος για πάθος στη δουλειά σας;
Ισχύει αυτό. Πράγματι ισχύει. Και πρέπει να ξέρετε ότι, σε ένα βαθμό, όλα τα γρανάζια πρέπει να δουλεύουν με τον ίδιο ρυθμό, για να μπορέσει να «βγει» αυτό το έργο, πρέπει να λειτουργούν τα φαινόμενα της συνέργειας σε όλα τα επίπεδα. Υπάρχει πάθος σε αυτά που σας είπα, για να μπορέσουν να χωρέσουν όλα αυτά που σας είπα, αλλά και να κινηθούν με αυτούς τους ρυθμούς, και με αυτές τις απαιτήσεις...
ΕΡ. Εκεί, ψηλά τις στιγμές της πτήσης, σε αποστολή, φαντάζει πολύ δύσκολο να μπορεί βρεθεί ένας άνθρωπος σε μια κατάσταση τέτοια και να διακρίνεται από τόση ψυχραιμία. Πώς το καταφέρνετε αυτό;
«Εκπαίδευση» είναι η λέξη που μπορεί να τα περικλείει όλα αυτά. Ο κάθε Ιπτάμενος περνά από μια μακρά εκπαίδευση από τα 18 του χρόνια που μπαίνει στη σχολή Ικάρων μέχρι την ώρα που θα μπορέσει να χαρακτηριστεί ετοιμοπόλεμος και θα μπορέσει να πάρει το αεροπλάνο του με τον συνσχηματιζόμενο του, να κινηθούν στον αέρα και να πάνε να κάνουν αυτή τη δουλειά, αυτή την αναχαίτιση. Σαφώς εμείς δεν κάνουμε, δεν εκτελούμε εξωτερική πολιτική, είμαστε το εργαλείο της ηγεσίας μας, ακολουθούμε αυστηρά εντολές ηγεσίας, οπότε δεν μας επιτρέπεται να μην είμαστε ψύχραιμοι. Είναι νομίζω αυτό ένας μονόδρομος και γι'αυτό εκπαιδευόμαστε.
ΕΡ. Ας πάμε όμως και στην Ισπανία και τη φετινή σας συνεκπαίδευση. Δεν είναι βέβαια το μόνο γεγονός που συνδυάστηκε με μια μεγάλη διάκριση αλλά είναι το πιο πρόσφατο. Συμμετείχατε στην 3η Εκπαιδευτική Σειρά Αέρος για το 2018 του Tactical Leadership Programme (TLP), στην Αεροπορική Βάση Los Llanos, στο Albacete της Ισπανίας και πήγατε εξαιρετικά. Είχατε να «αναμετρηθείτε» με την ελίτ του ΝΑΤΟ και πρωτεύσατε τόσο σε συλλογικό όσο και προσωπικό επίπεδο μεταξύ των πληρωμάτων των χωρών που συμμετείχαν σε αυτήν. Πως βρεθήκατε τόσο ψηλά και τι συντέλεσε σε αυτό;
Συνεργαστήκαμε με την ελίτ των ΝΑΤΟϊκών χωρών και μέσα από αυτή τη συνεργασία φάνηκε ότι η Μοίρα είναι από εκείνες που ο καθένας θα ήθελε να πετάξει μαζί της, που ο καθένας θα ένιωθε ασφαλής να κάνει επιχειρήσεις μαζί της. Αυτό βέβαια δεν γίνεται από τη μία μέρα στην άλλη, αυτό χτίστηκε όλα αυτά τα 30 χρόνια μέρα με τη μέρα, μήνα με το μήνα, χρόνο με το χρόνο, με πολύ ιδρώτα με πολύ μεράκι ακόμα και με αίμα, είχαμε και απώλειες σε όλη αυτή τη διάρκεια.
Η Μοίρα όμως κατάφερε όλα αυτά τα χρόνια με τη παρουσία της να έχει μια πολύ αξιοπρεπή παρουσία, να πρωτεύσει, δεν είναι βέβαια η πρώτη φορά που πρώτευσε σε αυτή την άσκηση συνέβη και το 2013 κάτι αντίστοιχο, και οι χειριστές μας είναι από αυτούς που ο καθένας σε αυτό το περιβάλλον θα ήθελε να είναι μαζί αλλά και να πετάει μαζί τους. Νομίζω ότι είναι κάτι και τιμητικό αφενός για εμάς αλλά μπορεί να χαρακτηριστεί και ως εργαλείο αποτροπής. Αν δείχνουμε αυτή την εικόνα προς τα έξω καταλαβαίνουμε έτσι όλοι ότι η Πολεμική μας Αεροπορία λειτουργεί πάρα πολύ καλά σαν ένα εργαλείο αποτροπής.
ΕΡ. Στον χώρο σας πάντα υπάρχουν και γενικές αντιλήψεις που έχουν εγκαθιδρυθεί, επί παραδείγματι πως μια Πολεμική Αεροπορία (Π.Α) όπως των ΗΠΑ είναι, ως ένα όπλο Υπερδύναμης, ανώτερη όλων των άλλων. Στη συγκεκριμένη άσκηση είχατε και να αντιμετωπίσετε με επιτυχία έναν τέτοιο υψηλό «ανταγωνισμό». Υπάρχει κάποιο επίπεδο που δεν μπορεί να φτάσει η ελληνική ΠΑ συγκρινόμενη;
Η παρουσία μας είναι αξιοθαύμαστη και όλες οι χώρες έχουν να το πουν αυτό. Όλοι θέλουν να πετάνε με την Ελληνική Πολεμική Αεροπορία, εξάλλου το βλέπουμε αυτό και με την άσκηση «Ηνίοχος» που τρέχουμε κάθε χρόνο τα τελευταία χρόνια, το πόσο πολύ έχει γίνει γνωστή και το πόσες συμμετοχές από ξένες παρουσίες έχουμε. Τα μεγέθη είναι μη συγκρίσιμα, σε ότι αφορά την αμερικανική και την ελληνική Π.Α, αυτό που θα πρέπει να βλέπουμε όμως είναι αν η πολεμική μας αεροπορία μπορεί να επιτελέσει το ρόλο της, τον σκοπό για τον οποίο υπάρχει, στην ουσία είναι η κυριαρχία στους ελληνικούς αιθέρες, η αποτροπή και αν απαιτηθεί να μπορέσουμε να προστατεύσουμε τον ελληνικό εναέριο χώρο. Και εκτιμώ πως αυτό το καταφέρνουν κάθε ημέρα στον καλύτερο βαθμό, δεν θα μπορούσε ίσως κανείς να το καταφέρει καλύτερα.
ΕΡ. Όταν τα στελέχη της Μοίρας επιστρέφουν από μια τέτοια επιτυχημένη παρουσία είτε αυτή συνδυάζεται με μια πρωτιά είτε με πολύ καλή παρουσία, ένα τέτοιο αποτέλεσμα είναι κίνητρο, «καύσιμο», για τη συνέχεια; Ή ο ψυχρός επαγγελματισμός κυριαρχεί πλέον και δεν αφήνει χώρο για συναίσθημα;
Σαφώς δίνει μια ώθηση όλο αυτό το κομμάτι, είναι ένα κίνητρο. Πρώτα από όλα, είναι μια αποζημίωση των προσπαθειών που κάνει το προσωπικό της Μοίρας, είτε μιλάμε για Ιπταμένους, είτε μιλάμε για Τεχνικό Προσωπικό. Αυτό είναι κάτι που δεν πρέπει να ξεχνάμε, πως για να μπορέσει να πετάξει ένα αεροπλάνο χρειάζεται μια συλλογική προσπάθεια. Αυτή λοιπόν η αναγνώριση, ένα κίνητρο έτσι ώστε να μπορέσουμε να συνεχίσουμε παραπέρα, να γίνουμε καλύτεροι. Αυτό είναι άλλωστε ο μεγαλύτερος εχθρός του καλού, το καλύτερο οπότε και εμείς πάντα αναζητούμε το καλύτερο. Και αυτή η αναγνωρισιμότητα μας βοηθάει να προχωρήσουμε. Όπως επίσης μέσα από αυτή την αναγνώριση έρχεται και η αναγνώριση από τον κόσμο που μας δείχνει κάθε ημέρα και με κάθε τρόπο την αγάπη του, την αποδοχή του, την εκτίμηση του σε αυτό το που κάνουμε. Είναι ίσως το σημαντικότερο κίνητρο, η σημαντικότερη ώθηση που μπορεί να μας δοθεί για να συνεχίσουμε να κάνουμε αυτή τη δουλειά με τον τρόπο που την κάνουμε...
ΕΡ. Δεν είναι μια απλή «δουλειά» όμως αυτό που κάνετε. Προσωπική ζωή και οικογένεια, πως μπορούν να συνδυαστούν;
Σαφώς χρειάζεται μια μεγάλη βοήθεια από την οικογένεια, χρειάζεται πολλή υπομονή, να ξέρεις πως είναι πολλές είναι οι ώρες μακριά από μια οικογένεια, είναι κάτι που θεωρώ πως πρέπει να αποδεχτεί η οικογένεια, κυρίως η σύζυγος και στη συνέχεια τα παιδιά, ώστε να μπορεί και ο Ιπτάμενος να είναι με ήσυχο το νου, καθαρό το μυαλό, να μην έχει καμία ανησυχία ώστε να μπορεί να κάνει αυτό το έργο, να πετάξει.
Πηγή φωτογραφιών: Γενικό Επιτελείο Αεροπορίας