Γιατί φέτος πρέπει όλοι να γιορτάσουμε την Παγκόσμια Ημέρα του Νερού;

Του Παναγιώτη Μαυραγάνη

Την ώρα, όμως, που γράφονται αυτές οι λέξεις, περισσότεροι από 869 εκατομμύρια συνάνθρωποί μας, όχι μόνο δεν μπορούν να απολαύσουν ένα ποτήρι με το φυσικό αυτό αγαθό, αλλά βλέπουν και ένα παιδί να πεθαίνει κάθε 17 δευτερόλεπτα, λόγω υδατογενών ασθενειών, που συνδέονται με την υποβάθμιση της ποιότητας του βασικού αυτού στοιχείου για τη διατήρηση της ζωής.

Γι’ αυτόν τον λόγο, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών προειδοποιεί με το μήνυμά του, για τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Νερού, «να μη μείνει κανένας πίσω» στο θέμα της πρόσβασης σε ασφαλές πόσιμο νερό και υπηρεσίες αποχέτευσης, υπενθυμίζοντας πως πρόκειται για ανθρώπινα δικαιώματα υψίστης σημασίας και βασικές προϋποθέσεις παγκόσμιας ευημερίας.

«Νερό για όλους»

Η Παγκόσμια Ημέρα για το Νερό καθιερώθηκε στη Διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον και την Ανάπτυξη, στο Ρίο Ντε Τζανέιρο, το 1992 και γιορτάστηκε για πρώτη φορά το 1993. Έκτοτε, η ημέρα αυτή λαμβάνει κάθε χρόνο ειδική θεματική, επικεντρωμένη πάντα στο νερό. Με τίτλο «Water for all: Whoever you are, wherever you are, water is your human right» για το 2019, παίρνει τη σκυτάλη από τον περσινό «Nature for water», ο οποίος είχε ως στόχο τη διερεύνηση των φυσικών λύσεων στις προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα από την έλλειψη υδάτινων πόρων τον 21ο αιώνα.

Αυτή τη χρονιά, ο διεθνής οργανισμός εστιάζει σε μία από τις 17 υποσχέσεις της Ατζέντας για τη Βιώσιμη Ανάπτυξη του 2030 – όπως αυτές υιοθετήθηκαν από 193 χώρες στο πλαίσιο της 70ης Γενικής Συνέλευσης των Ηνωμένων Εθνών στις 25 Σεπτεμβρίου 2015 – και αφορά στο «Στόχο 6 για Καθαρό Νερό και Αποχέτευση», προκειμένου να διασφαλιστεί η διαθεσιμότητα και η βιώσιμη διαχείριση του φυσικού αγαθού και των εγκαταστάσεων υγιεινής για όλους.

Με έμφαση στην επίτευξη καθολικής και ισότιμης πρόσβασης σε ασφαλές και προσιτό πόσιμο νερό, καθώς και σε συστήματα υγιεινής, το μήνυμα «Water for all» θέλει να αναδείξει όλες εκείνες τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες σε διάφορες περιοχές του πλανήτη, που στερούνται αυτό το θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα και παράλληλα να υπενθυμίσει σε όλους τους πολίτες το πόσο σημαντικό είναι να μπορεί κάποιος να έχει ως «δεδομένο» ένα καθαρό ποτήρι νερό, οπουδήποτε και οποιαδήποτε στιγμή θελήσει.

Οι αριθμοί των εκτεθειμένων πληθυσμών «μιλούν» από μόνοι τους:

- 68,5 εκατομμύρια πρόσφυγες δεν έχουν πρόσβαση σε νερό και συστήματα υγιεινής.

- Μαθητές σε 1 στα 4 σχολεία παγκοσμίως δεν έχουν ασφαλείς εγκαταστάσεις ύδρευσης.

- 2,1 δισεκατομμύρια συμπολίτες μας δεν διαθέτουν καθαρό νερό στην καθημερινότητά τους.

- Περισσότερα από 700 παιδιά ηλικίας κάτω των 5 ετών πεθαίνουν κάθε μέρα, εξαιτίας της έλλειψης καθαρού νερού και των κακών συνθηκών υγιεινής.

- Συνολικά 200.000.000 ώρες αφιερώνουν γυναίκες σε όλο τον κόσμο, κουβαλώντας σε καθημερινή βάση βαριά φορτία νερού, προκειμένου να εξασφαλίσουν το φυσικό αυτό αγαθό στις οικογένειές τους.

Ποιοτικό νερό βρύσης… για λίγους στην Ευρώπη

Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Πρόγραμμα Αξιολόγησης των Υδάτων (WWAP), στην Ευρωπαϊκή Ένωση εξακολουθούν να υπάρχουν περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι που δεν έχουν πρόσβαση σε ασφαλές και καθαρό πόσιμο νερό, ενώ σχεδόν το 2% του πληθυσμού δεν έχει πρόσβαση σε υπηρεσίες αποχέτευσης. Μπορεί, αυτή τη στιγμή, καμία χώρα της Ευρώπης να μην αντιμετωπίζει σημαντικό πρόβλημα με το νερό, ωστόσο αυτή η συνθήκη είναι ευμετάβλητη, εάν κάποιος λάβει υπόψη του την ανισοκατανομή των φυσικών πηγών ύδατος και των βροχοπτώσεων, λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Η Ελλάδα παρότι κρίνεται ως ευνοημένη καθώς είναι πλούσια σε υδατικούς πόρους, παραμένει ευάλωτη τόσο στις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής όσο και σε ανθρωπογενείς παράγοντες, που επηρεάζουν το διαθέσιμο καθαρό νερό. Σύμφωνα, μάλιστα, με τα στοιχεία πρόσφατης επιστημονικής μελέτης του Κοινού Κέντρου Ερευνών (JRC) της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, προβλέπονται σημαντικές μειώσεις στην αναπλήρωση του υδροφόρου ορίζοντα στην Ελλάδα, με την ετήσια απώλεια να αγγίζει τα 810 εκατομμύρια κυβικά μέτρα νερού.

Συγκεκριμένα για την Αθήνα, που δεν αντιμετωπίζονται προβλήματα υδροδότησης χάριν της ΕΥΔΑΠ, διατίθεται ένα από τα υψηλότερης ποιότητας νερά βρύσης στην Ευρώπη.

Για τον λόγο αυτό, οι πολίτες της πρωτεύουσας θα πρέπει να αποκτήσουν ακόμα μεγαλύτερη εμπιστοσύνη στο νερό βρύσης, καθώς αυτό θα συμβάλλει επίσης στη μείωση των πλαστικών αποβλήτων, που συνδέονται με τα εμφιαλωμένα νερά και τα θαλάσσια απορρίμματα, ειδικά τους θερινούς μήνες, διότι αποτελούν τα συνηθέστερα πλαστικά αντικείμενα μιας χρήσης, που συναντώνται στις ευρωπαϊκές ακτές.