Green Agenda: Γη και Ύδωρ από το Α έως το Ω

Σήμερα, η φαινομενική αφθονία της φύσης θεωρείται λανθασμένα δεδομένη. Με τον ανθρώπινο παράγοντα και την κλιματική αλλαγή να επιβαρύνουν, μέρα με τη μέρα, τα φαινόμενα λειψυδρίας, της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και της αποψίλωσης των δασών, η προσπάθεια μείωσης του οικολογικού αποτυπώματος του ανθρώπου κρίνεται πιο σημαντική από ποτέ, αν θέλει να συνεχίσει να απολαμβάνει με την ίδια ξεγνοιασιά… γη και ύδωρ.

Φρέσκο νερό

Το καθαρό, φρέσκο νερό, γίνεται όλο και πιο πολύτιμο, μέρα με τη μέρα, χρόνο με το χρόνο. Η φαινομενική αφθονία αυτού του φυσικού πόρου τον κάνει να θεωρείται λανθασμένα δεδομένος, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται αλόγιστα και να ρυπαίνεται από τον άνθρωπο. Στην Ελλάδα, παραδείγματος χάρη, ο αγροτικός τομέας καταναλώνει περίπου το 84% του διαθέσιμου νερού, αντλώντας το, είτε από υπόγεια νερά, είτε από επιφανειακά νερά και ακολουθούν η ύδρευση και η βιομηχανία με ποσοστά 13 και 3% αντίστοιχα.

Επιπλέον, η μεγαλύτερη άντληση των υπόγειων υδάτων, σε συνδυασμό με την κακή διαχείρισή τους, ιδίως στον κλάδο της γεωργίας, έχει ως αποτέλεσμα η ποσότητα νερού, που χρησιμοποιείται να είναι πολλαπλάσια από εκείνη που μπορεί να αναπληρωθεί από τη φύση. Επιπλέον, η μόλυνση που προκαλούν οι αγροτικές, βιομηχανικές και αστικές πηγές, υποβαθμίζουν την ποιότητα του νερού και πολλές φορές το αχρηστεύουν, την ώρα που για εκατομμύρια ανθρώπους στον πλανήτη είναι ζήτημα «ζωής ή θανάτου». Για το λόγο αυτό, η προσπάθεια αποτροπής της ρύπανσης των υδάτων και εξοικονόμησης του πολύτιμου αυτού αγαθού, θα πρέπει να εξελιχθεί σε συνειδητή καθημερινή πράξη, έχοντας στο νου, ότι κάθε σταγόνα που χάνεται από μία βρύση που γεμίζει ένα ποτήρι με καθαρό ποιοτικό νερό της ΕΥΔΑΠ στην Αθήνα, θα μπορούσε σε κάποιο άλλο σημείο του κόσμου να είχε σώσει μία ανθρώπινη ζωή.

Ατμοσφαιρική ρύπανση

Το 90% του αστικού πληθυσμού στην Ευρώπη εκτίθεται σε συγκεντρώσεις ρύπων, που υπερβαίνουν τα όρια ποιότητας του αέρα και επιβαρύνουν την ανθρώπινη υγεία. Ενδεικτικά της κατάστασης είναι και τα «σοκαριστικά» στοιχεία νέας ευρωπαϊκής μελέτης, τα οποία αποκαλύπτουν ότι περισσότεροι από 16.000 άνθρωποι στη χώρα μας χάνουν τη ζωή τους κάθε χρόνο, εξαιτίας της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, που οφείλεται σε ανθρωπογενείς δραστηριότητες. Μεταξύ αυτών, η καύση ορυκτών καυσίμων για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας, οι μεταφορές, η βιομηχανία και τα νοικοκυριά, οι βιομηχανικές διεργασίες και η χρήση διαλυτών σε εργοστάσια χημικών και ορυκτών, η γεωργία, η διαχείριση αποβλήτων και οι εκπομπές πτητικών οργανικών ενώσεων.

Μπορεί οι πηγές του «κακού» να έχουν εντοπιστεί, ωστόσο η ατμοσφαιρική ρύπανση είναι ένα πολύ πιο πολύπλοκο πρόβλημα, το οποίο δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί αποκλειστικά με στρατηγικές και δράσεις τοπικού χαρακτήρα, αλλά με την παράλληλη υιοθέτηση μιας ατομικής «πράσινης» ατζέντας, που περιλαμβάνει την αλλαγή καθημερινών συμπεριφορών: Από το «κόψιμο» του καπνίσματος και την αύξηση της χρήσης προϊόντων φιλικών προς το περιβάλλον, μέχρι τη μείωση της μετακίνησής με το ΙΧ. Σε αντίθεση με την οριακή κατάσταση της ατμοσφαιρικής ρύπανσης, όμως, αισιοδοξία προκαλεί το γεγονός της σταδιακής στροφής της Ελλάδας στην αξιοποίηση της αιολικής ενέργειας, καθώς το 2018 εγκαταστάθηκαν στη χώρας μας περισσότερες από 100 νέες ανεμογεννήτριες, οι οποίες παρέχουν συνολική «πράσινη» ισχύ 207 μεγαβάτ.

Δασικές εκτάσεις

Σε μια χώρα, που το 25% της έκτασής της καλύπτεται από δάση, η διαφύλαξη μικρών και μεγάλων «πράσινων» πνευμόνων πρέπει να γίνει προτεραιότητα για κάθε πολίτη. Είναι θέμα ποιότητας ζωής, καθώς τα δέντρα απορροφούν διοξείδιο του άνθρακα από τον αέρα και το χρησιμοποιούν ως πηγή ενέργειας, απελευθερώνοντας στην ατμόσφαιρα το απαραίτητο, για κάθε έμβιο οργανισμό, οξυγόνο. Κάθε δευτερόλεπτο, όμως, που περνάει, χάνεται στον πλανήτη δασική έκταση ίση με ένα γήπεδο ποδοσφαίρου!

Με τη συμβολή της αποψίλωσης των «πράσινων» εκτάσεων στην κλιματική αλλαγή να λαμβάνει λιγότερη προσοχή από τις εκπομπές ορυκτών καυσίμων, η προστασία των δασών και η ενίσχυση των προσπάθειών αναδάσωσης, σε τοπικό και παγκόσμιο επίπεδο, αποκτά πρωταγωνιστικό ρόλο σε μια ατομική «πράσινη» ατζέντα, που έχει ως στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξη. Παραδείγματος χάρη, η μείωση της χρήσης χαρτιού στο σπίτι και στο γραφείο και η ταυτόχρονη αντικατάστασή του από ανακυκλώσιμα προϊόντα, θα μπορούσε να σώζει περισσότερα από ένα εκατομμύρια δέντρα στην Ευρώπη. Κατά συνέπεια, η προστασία των δασικών οικοσυστημάτων από παράνομες ενέργειες βιοτικών και αβιοτικών παραγόντων, όπως οι πυρκαγιές, θα πρέπει να εστιάζει πρωτίστως στην ορθή διαχείριση, σε προληπτικά μέτρα και στην αποκατάσταση των ήδη χαμένων εκτάσεων και στη συνέχεια σε μέτρα καταστολής δυσάρεστων περιβαλλοντολογικών γεγονότων.