Αυτά είναι τα ελληνικά έθιμα που σκοτώνουν

Μακάρι να μπορούσαμε να πούμε πως τα παραπάνω περιστατικά ήταν τυχαία, δυστυχώς, όμως, τα τελευταία χρόνια, έχει δημιουργηθεί ένας ιδιότυπος «φόρος αίματος» στη χώρα μας από τα -εντυπωσιακά μεν, επικίνδυνα δε- παραδοσιακά τοπικά έθιμα.

Από το 2000 μέχρι σήμερα τουλάχιστον 15 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους από κροτίδες, βεγγαλικά και πυροτεχνήματα. Με τη λίστα των τραυματιών να είναι ακόμα πιο μεγάλη.

Το Πάσχα του 2018 ένα 11χρονο κοριτσάκι τραυματίστηκε στην κοιλιακή χώρα από βεγγαλικά στον Μώλο Φθιώτιδας και ένας 24χρονος την Κρήτη παραλίγο να χάσει τα δάκτυλα των χεριών του, μετά από τραυματισμό που υπέστη όταν επιχείρησε να ανάψει φωτοβολίδες με καμινέτο και μία από αυτές εξερράγη.

Το 2017 μια 16χρονη που βρισκόταν στην περιοχή του Αγίου Μάρκου Βροντάδου στη Χίο τραυματίστηκε σοβαρά στο πρόσωπο κατά τη διάρκεια του «ρουκετοπόλεμου» το βράδυ του Μεγάλου Σαββάτου.

Με αίμα βάφτηκε και το Πάσχα του 2014, με τον 25χρονο ποδοσφαιριστή Γιώργο Γυπαράκη να σκοτώνεται, όταν το πιστόλι ενός 40χρονου που έριχνε μπαλοθιές στα Μυριοκέφαλα Ρεθύμνου Κρήτης, έπαθε εμπλοκή και στη συνέχεια εκπυρσοκρότησε.

Το 2011 ο 7χρονος Χρήστος από την Χαλκίδα έχασε τη ζωή του από φωτοβολίδα ναυτικού τύπου που καρφώθηκε στο κεφάλι του. Το μικρό παιδί έδωσε σκληρή μάχη για να κρατηθεί στη ζωή, έχοντας χάσει αρχικά το αριστερό του μάτι, ωστόσο, δεν τα κατάφερε και υπέκυψε στα τραύματα του. Την ίδια χρονιά, έχασαν τη ζωή τους δύο ακόμη άτομα στη Ρόδο.

Ποια είναι τα πλέον πιο αιματηρά έθιμα – Πότε ξεκίνησαν και τι συμβολίζουν

Ο «σαϊτοπόλεμος» στην Καλαμάτα

Διεξάγεται το βράδυ της Κυριακής του Πάσχα και η ιστορία του εθίμου μας γυρίζει πίσω στο 1821, όταν το οθωμανικό ιππικό επιχείρησε να παρελάσει από την πόλη και οι κάτοικοι τους απώθησαν με αυτοσχέδιες σαΐτες. Γέμιζαν κούφια καλάμια με μπαρούτι τα οποία άναβαν και πέταγαν αφινιάζοντας τα αλόγα.

Σήμερα, ο «σαϊτοπόλεμος» συνεχίζεται από ομάδες που σχηματίζονται σε μπουλούκια συνήθως 12 ατόμων, το καθένα έχει το δικό του όνομα και «καπετάνιο», και κάνει το δικό του μείγμα εκρηκτικής γέμισης. Χρησιμοποιούνται αυτοσχέδιοι χαρτονένιοι κάλυκες, γεμάτοι με χαρμάνι από μπαρούτι, πετρέλαιο και στάχτη και το έθιμο το χρηματοδοτούσε ο Δήμος με 10.000 €. Το κόστος του συγκεκριμένου εθίμου είναι πολύ μεγάλο, γι’ αυτό και κάθε «μπουλούκι» μπορεί να χρειασθεί να προσθέσει μέχρι και 3.000€. Κάθε σαΐτα στοιχίζει περίπου 20 ευρώ και πραγματοποιούνται πολλές δοκιμές από την περίοδο των Χριστουγέννων που ξεκινούν οι προετοιμασίες.

Τα «χαλκούνια» στο Αγρίνιο

Το εντυπωσιακό έθιμο που διεξάγεται το βράδυ της περιφοράς του Επιταφίου μας γυρίζει πίσω στα χρόνια της Τουρκοκρατίας. Οι Αγρινιώτες άναβαν τα «χαλκούνια» κατά την περιφορά για να απομακρύνουν τους αλλόθρησκους φοβίζοντας τους.

Σήμερα, την Μεγάλη Παρασκευή μετά τον Επιτάφιο, οι «χαλκουνάδες» μαζεύονται στην κεντρική πλατεία για να ξεκινήσουν «χαλκουνοπόλεμο» από δύο βασικές «ομάδες». Τα «χαλκούνια» είναι αυτοσχέδιες εκρηκτικές κατασκευές και αποτελούνται από ένα μεγάλο κύλινδρο γεμάτο με μείγμα μπαρουτιού και ένα φυτίλι στο άκρο.

Ο «ρουκετοπόλεμος» στη Χίο

Το βράδυ της Ανάστασης οι ενορίες του Αγίου Μάρκου και της Παναγίας της Εριθιανής, που βρίσκονται αντικριστά στην κορυφή δύο λόφων, ανταλλάσσουν χιλιάδες ρουκέτες που εκτοξεύονται από τις «αντίπαλες» πλευρές.

Το έθιμο προέρχεται από την εποχή της Τουρκοκρατίας, όταν οι ορθόδοξοι κάτοικοι στο Βροντάδο Χίου, ήθελαν να γιορτάσουν φαντασμαγορικά την Ανάσταση και έστηναν έναν «ψεύτικο πόλεμο» αρχικά με κανόνια που κατασχέθηκαν από τους Τούρκους και αργότερα με ρουκέτες.

Οι προετοιμασίες ξεκινούν τουλάχιστον έξι μήνες πριν και η αναβίωση του εθίμου χρηματοδοτείται αποκλειστικά από τους εμπλεκόμενους. Σχηματίζονται ομάδες πέντε ατόμων, κυρίως νεαρής ηλικίας μαζί με έναν «παλιό». Το κόστος κάθε ρουκέτας είναι 30 λεπτά, και με πολύ προσωπική εργασία, κατασκευάζουν ένα χάρτινο ρολό και το γεμίζουν με αυτοσχέδιο μπαρούτι.

Οι «δυναμίτες» στην Κάλυμνο

Σύμφωνα με την παράδοση, κατά τη διάρκεια της Τουρκοκρατίας ήταν η εκτόνωση του λαού απέναντι στους κοτζαμπάσηδες που «έπιαναν» τα βουνά και για μέρα ημέρα αισθάνονταν «ελεύθεροι».

Το βράδυ της Ανάστασης και την Κυριακή του Πάσχα, τα βουνά της Καλύμνου κοντά στον Άγιο Σάββα φωτίζονται με διαδοχικές εκρήξεις δυναμιτών. Στην αναβίωση του εθίμου το νησί χωρίζεται σε δύο ομάδες και συναγωνίζονται. Οι κάτοικοι του νησιού μαζεύουν χρήματα από τις ενορίες για την πραγματοποίηση του και το θέαμα είναι ιδιαίτερα εντυπωσιακό. Οι εκρήξεις μάλιστα ακούγονται μέχρι τα χωριά της Κω.

Τα «τουφέκια» στη Σάμο

Την Κυριακή του Πάσχα οι «μπουρλοτιέρηδες» ξεσηκώνουν το νησί με εκρήξεις και ομοβροντίες, γεμίζοντας την ατμόσφαιρα με μπαρούτι. Τα «τουφέκια» είναι κανονάκια φτιαγμένα από χαρτόνι, συνήθως μέσα στα κελύφη οβίδων του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Ανοίγουν τρύπα στην βάση τους, το γεμίζουν μπαρούτι και το ταπώνουν. Στο έθιμο συναγωνίζονται πέντε ενορίες με 1600-2000 «τουφέκια» η καθεμία, τα οποία ετοιμάζονται σχεδόν έναν χρόνο πριν.

Η ιστορία του εθίμου μας γυρίζει πάλι πίσω στο 1821, που οι ναυτικοί του Μαραθόκαμπου τρόμαξαν τους Τούρκους με αυτοσχέδιες κανονιές.

Την επταετία της Χούντας, το έθιμο απαγορεύθηκε, αλλά οι κάτοικοι μεταμφιέζονταν σε γυναίκες και έψαχναν για άσκαστες οβίδες του στρατού που τις αξιοποιούσαν κρυφά για το έθιμο.