«Πράσινο φως» από το ΣτΕ για την εμβληματική επένδυση στο Ελληνικό
Με δύο αποφάσεις της (1305 και 1306/2019) η Ολομέλεια απέρριψε όλες τις αιτήσεις ακύρωσης που «μπλόκαραν» τα έργα που πρόκειται να κατασκευαστούν, στο λεγόμενο μητροπολιτικό πάρκο Ελληνικού-Αγίου Κοσμά, ύψους 6 δις. ευρώ από επενδυτικό σχήμα υπό την εταιρεία Lamda Development, συμφερόντων του Ομίλου Λάτση.
Στο ΣτΕ είχαν προσφύγει 550 κάτοικοι της περιοχής του Ελληνικού (Κάτω και Άνω Ελληνικό, Άγιος Κοσμάς, Αργυρούπολης και όμοροι Δήμοι), όπως και νομικά πρόσωπα (Πανελλήνιο Δίκτυο Οικολογικών Οργανώσεων, Οικολογική Συνεργασία, Πανελλήνια Ένωση Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση WWF Ελλάς, Δικηγορικός Σύλλογος Θεσσαλονίκης) κ.λπ. και ζητούσαν να ακυρωθεί το από 28.2.2018 Προεδρικό διάταγμα για την «Έγκριση του σχεδίου ολοκληρωμένης ανάπτυξης (ΣΟΑ) του Μητροπολιτικού Πόλου Ελληνικού – Αγίου Κοσμά», συνολικής εκτάσεως 6.008.076 τ.μ.
Επίσης, με το ίδιο Προεδρικό Διάταγμα εγκρίθηκαν οι κατευθύνσεις και οι όροι για την προστασία του περιβάλλοντος και όροι για την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, επικυρώθηκαν δε οι οριογραμμές των διαρρεόντων την περιοχή ρεμάτων.
Υπενθυμίζεται, ότι παρέμβαση υπέρ του επίμαχου Προεδρικού Διατάγματος έκαναν το ΤΑΙΠΕΔ, οι εταιρείες Ελληνικό Α.Ε., Helliniko global, κ.λπ.
Η Ολομέλεια του ΣτΕ με πρόεδρο την Αικατερίνη Σακελλαροπούλου και εισηγητή τον σύμβουλο Επικρατείας Χρήστο Ντουχάνη απέρριψαν τις αιτήσεις ακυρώσεως.
Στο πλαίσιο του Συντάγματος οι ουρανοξύστες
Με τις αιτήσεις ακύρωσης οι κάτοικοι κ.λπ. ζητούσαν, μεταξύ των άλλων, να ακυρωθεί του επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα κατά το σκέλος εκείνο που προβλέπει την τοποθέτηση 6 υψηλών κτιρίων, ειδικής αρχιτεκτονικής σχεδίασης, μέγιστου ύψους 200 μέτρων, που γίνονται αντιληπτά ως τοπόσημα (landmarks). Το ΣτΕ, ερμηνεύοντας τις σχετικές διατάξεις του ν. 4062/2012 έκρινε, αφενός ότι ο αριθμός των 6 ειδικών κτιρίων είναι εύλογος προκειμένου αυτά να επιτελέσουν την αρχιτεκτονική τους λειτουργία ως τοποσήμων και, αφετέρου, ότι από τις συνοδευτικές του σχεδίου αρχιτεκτονικές μελέτες θα εξαρτηθεί αν θα εξαντληθεί το μέγιστο προβλεπόμενο ύψος των 200 μ.
Περαιτέρω κρίθηκε ότι καμία από τις νομοθετικές διατάξεις με τις οποίες κυρώθηκε η Ευρωπαϊκή Σύμβαση της Φλωρεντίας για το τοπίο, και το άρθρο 22 του ν. 4277/2014 (ν. ΡΣΑ), δεν υπάγει στην αρμοδιότητα της αρχαιολογικής αρχής την έγκριση χωρικού σχεδίου για λόγους προστασίας του τοπίου.
Συνεπώς, αποφάνθηκαν οι σύμβουλοι Επικρατείας, «είναι απορριπτέοι οι λόγοι ακυρώσεως, σύμφωνα με τους οποίους η πρόβλεψη των συγκεκριμένων υψών κτιρίων είναι αντίθετη με τη συνταγματική επιταγή (άρθρο 24 παρ. 1 Συντ.) της προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος, μέρος του οποίου αποτελεί το τοπίο και, εν προκειμένω, το αττικό, καθώς και ο λόγος ότι μη νομίμως εκδόθηκε το διάταγμα χωρίς την έγκριση της ΥΠΠΟ», ενώ ως προς το ζήτημα αυτό διατυπώθηκε μειοψηφούσα άποψη από εννέα συμβούλους Επικρατείας. Ακόμη, έκρινε η Ολομέλεια του ΣτΕ ότι το επίμαχο Προεδρικό Διάταγμα δεν παραβιάζονται οι συνταγματικές επιταγές του άρθρου 24 για το φυσικό και πολιτιστικό περιβάλλον που έχει αναχθεί σε συνταγματικά προστατευόμενη αξία.
Τέλος, απορρίπτονται οι ισχυρισμοί των προσφευγόντων ότι το σχέδιο επιφέρει υποβάθμιση του περιβάλλοντος και επιδείνωση των συνθηκών διαβίωσης στις όμορες περιοχές. Ως προς το τελευταίο διατυπώθηκε μειοψηφία 10 συμβούλων Επικρατείας ειδικά ως προς το παράκτιο μέτωπο της επίμαχης έκτασης.