Μικροί μαθητές σε ρόλο μηχανικού στο βιωματικό εκπαιδευτικό πρόγραμμα «Το μετρό στο Γαλάτσι» (vid)

Μέσω του προγράμματος που εντάσσεται στο πλαίσιο της κατασκευής της Γραμμής 4 (Τμήμα 'Αλσος Βεΐκου-Γουδή) και πραγματοποιείται σε ειδικά διαμορφωμένες αίθουσες στο χώρο των Ολυμπιακών Ακινήτων Γαλατσίου (ΠΑΛΑΙ), οι μαθητές και οι μαθήτριες διατρέχουν όλες τις διαδικασίες κατασκευής και λειτουργίας του μετρό, βιωματικά, με τον παιδαγωγικό όρο όπως χρησιμοποιείται ‘Hands On'.

Οι μαθητές Δημοτικού και Γυμνασίου, μέσα από εκπαιδευτικές διαδραστικές δραστηριότητες γνωρίζουν το μετρό και τη διαδικασία της κατασκευής του, επιλέγουν τη σωστή χάραξη της Γραμμής 4 μέσα στην πόλη του Γαλατσίου, το οποίο θα φιλοξενήσει τρεις από τους 15 συνολικά σταθμούς της νέας γραμμής, κατασκευάζουν τους σταθμούς και τις σήραγγες και μαθαίνουν πώς λειτουργούν τα ηλεκτρονικά συστήματα του μετρό. Με την ολοκλήρωση του εκπαιδευτικού προγράμματος οι μαθητές παραλαμβάνουν αναμνηστικό δίπλωμα «Μηχανικού» με το όνομά τους.

Η Μάνια Μπενίση γεωλόγος και μηχανικός της διεύθυνσης μελετών της Ελληνικό Μετρό και υπεύθυνη για τα εκπαιδευτικά προγράμματα της εταιρείας μίλησε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ και εξηγεί πώς ξεκίνησε η ιδέα για το συγκεκριμένο πρόγραμμα: «Ο κόσμος της κατασκευής ενός έργου μετρό μέσα σε μια πόλη, είναι πολύ συναρπαστικός, καθώς από εκεί βγαίνουν τα ‘σπλάχνα' της πόλης στην επιφάνεια, ενώ εμπλέκονται πολλές ειδικότητες που είναι πολύ διαφορετικές, σε ό,τι αφορά την αντίληψη των πραγμάτων, τη χρονική αντίληψη, την κοινωνική και ούτω καθεξής. Από επιστημονικής πλευράς λοιπόν, θα έλεγα ότι είναι ‘challenging'. Αισθανθήκαμε ότι είναι κρίμα για τα παιδιά, μέσα από την καθημερινή πορεία τους, από και προς το σχολείο τους, να βλέπουν ένα θαύμα να συμβαίνει μπροστά στα μάτια τους, έξω από το σχολικό τους κτήριο και να μην ξέρουν περί τίνος πρόκειται.

Αντιλαμβανόμενοι τον μεγάλο ενθουσιασμό των παιδιών για τους μετροπόντικες και τη σύγχρονη τεχνολογία και την τεχνολογία κυκλοφορίας των συρμών της Γραμμής 4 (τμήμα Α), οι οποίοι λειτουργούν χωρίς οδηγό (driveless), δημιουργήσαμε ένα εκπαιδευτικό πρόγραμμα πιο τεχνικό, στο οποίο όμως θελήσαμε να εμπλέξουμε τα παιδιά, βιωματικά, δηλαδή να μπουν και μόνα τους, να κατασκευάσουν, να φτιάξουν, να χαλάσουν, να εμποδιστούν, να αντιληφθούν τι ακριβώς συμβαίνει όταν πάει κανείς κάτω από την πόλη να φτιάξει έναν καινούριο τεχνικό κόσμο.»

Μιλώντας για το πρόγραμμα, η κ. Μπενίση εξηγεί: «Στην αρχή αφού παρακολουθήσουν μια πολύ σύντομη παρουσίαση, τα παιδιά γίνονται συγκοινωνιολόγοι μηχανικοί και σχεδιάζουν τα ίδια επί χάρτου σε ένα επιδαπέδιο παιχνίδι στρατηγικής, διάφορες χαράξεις μετρό, όπου αντιμετωπίζουν εμποδισμούς, δυσκολίες ή κίνητρα, για να πάει κανείς από τις συγκεκριμένες διαδρομές. Μετά με βάση υπέρ και κατά κριτήρια, αποφασίζουν ποια είναι η βέλτιστη διαδρομή και ποια είναι η βέλτιστη τοποθέτηση ενός εργοταξίου για την κατασκευή ενός σταθμού, λαμβάνοντας υπόψιν πραγματικά, επιστημονικά και τεχνικά κριτήρια με βάση τα οποία σχεδιάζονται οι σταθμοί του μετρό. Στη συνέχεια τα παιδιά μπαίνουν σε μια ειδικά διαμορφωμένη αίθουσα όπου υπάρχει μια μακέτα υπό κλίμακα, όπου σκάβουν ένα βαθύ όρυγμα μέσα στην ίδια την πόλη με προσομοιώσεις εδάφους ή βράχου χρησιμοποιώντας με τα χέρια τους φτυάρια, γερανούς, φορτηγά.»

Σύμφωνα με τη μηχανικό της διεύθυνσης μελετών της Ελληνικό Μετρό: «Τα παιδιά αντιλαμβάνονται ποιες είναι οι δυσκολίες, ποιες είναι οι χρονικές προεκτάσεις του ζητήματος, του να απομακρύνεις δηλαδή μέσα σ΄ένα αστικό ιστό όλα αυτά τα υλικά και με συντελεστές ασφαλείας και με κατάλληλες μεθόδους, να μπορέσεις να πας βαθιά στην πόλη, και στη συνέχεια χτίζουν από τον πυθμένα προς την επιφάνεια τα επίπεδα ενός σταθμού (διακίνηση επιβατών ή το επίπεδο της πόλης), αναδιαμορφώνουν την επιφάνεια, κάνουν αρχιτεκτονικές εργασίες, αναπλάσεις του δημόσιου χώρου, των πλατειών, μεταφυτεύσεις δέντρων, τοποθετήσεις έργων τέχνης, αγαλμάτων, μνημείων και άλλων συμβόλων.»

Όπως ανέφερε συγκεκριμένα στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η γεωλόγος, «στη συνέχεια προσέρχονται σε νέα αίθουσα όπου σε έναν ηλεκτρομηχανολογικό πίνακα προσομοιώνονται τα συστήματα ελέγχου και λειτουργίας μιας γραμμής μετρό, δηλαδή παρακολουθούν την κίνηση των συρμών στις διάφορες κατευθύνσεις από και προς ένα αμαξοστάσιο, στο οποίο μαθαίνουν ποιες είναι οι βασικές διαδικασίες για την στάθμευση των συρμών, για τις επισκευές των πιθανών βλαβών που μπορεί να έχουν, για τη συντήρησή τους, το πλύσιμο και την καθαριότητα κτλ. Μετά το πέρασμα από όλες αυτές τις ειδικότητες, τα παιδιά αισθάνονται από μόνα τους πως έχουν γίνει μικροί μηχανικοί, οπότε παραλαμβάνουν και ένα σχετικό δίπλωμα.»

Για τη σημασία του προγράμματος και τι αποκομίζουν τα παιδιά, η Μάνια Μπενίση τονίζει: «Με τη φαντασία τους πλάθουν νέες διαδικασίες, νέες προοπτικές, νέους τρόπους για να σκεφτεί κανείς πώς να αξιοποιήσει τον υπόγειο χώρο μιας πόλης και γίνεται μια πολύ ενδιαφέρουσα αλληλεπίδραση, που έχει, όχι μόνο τεχνικές και επιστημονικές προεκτάσεις αλλά και κοινωνικοπολιτικές, γιατί τα παιδιά βιώνουν το έργο της κατασκευής του μετρό μέσα στην ίδια τους την πόλη και επομένως το να συμμετέχουν βιωματικά τους δίνει τη δυνατότητα όλες αυτές τις απορίες που έχουν, να τις εκφράσουν, να τις συζητήσουν με ζωντανό διάλογο και να δώσουν τη δική τους πνοή στα όνειρά τους για την πόλη», καταλήγει με νόημα η υπεύθυνη του προγράμματος.