Στα φακοχώραφα της Εγκλουβής
Tα τελευταία χρόνια - μαζί με το περίφημο σαλάμι αέρος- έγινε "διάσημη" και για την φακή Εγκλουβής.
Οι ογδόντα κάτοικοι της Εγκλουβής, του ορεινότερου χωριού της Λευκάδας, καλλιεργούν στα χωράφια τους, στο οροπέδιο Βουνί στα 1000μ υψόμετρο, ένα βιολογικό προϊόν.
Την ξακουστή φακή Εγκλουβής, που θεωρείται η καλύτερη φακή στον κόσμο.
Στο οροπέδιο Βουνί υπάρχει ένας οικισμός πανάρχαιος και μοναδικός στον κόσμο, ο οικισμός των Βόλτων, ο οποίος απαρτίζεται από πέτρινα κτίσματα με αλώνια.
Η ξακουστή φακή της Εγκλουβής καλλιεργείται στο οροπέδιο της Εγκλουβής του νομού Λευκάδας, σε υψόμετρο 950μ. Είναι ένα προϊόν με θαυμάσια χαρακτηριστικά ως προς τη γεύση και το βρασμό. Οι Εγκλουβισάνοι καλλιεργητές ποτέ δεν δέχθηκαν να εφαρμόσουν παρεμβάσεις ζιζανιοκτονίας με φυτοφάρμακα. Η εξόντωση των ζιζανίων γίνεται με το χέρι γεγονός που κάνει επίπονη την καλλιέργεια της φακής, συγχρόνως όμως την καθιστά και άκρως βιολογική.
Συγκομίζεται περί τα μέσα Ιουνίου και οι 20-30 τόνοι ετήσιας παραγωγής απορροφώνται εντός 20 ημερών, κατά το πλείστον με διαδικασία χέρι – χέρι (από τον παραγωγό στον καταναλωτή)! Η τιμή της κυμαίνεται μεταξύ 10-12 ευρώ το κιλό.
Η φακή της Εγκλουβής φυλάσσεται με άλλους σπόρους, σε ειδικές συνθήκες, στο Διεθνές Κέντρο Αγροτικής Έρευνας για τις Ξηρές Περιοχές (ICARDA) στη Συρία και στον Οργανισμό για τα Τρόφιμα και την Γεωργία (FAO) των Ηνωμένων Εθνών. Φέρει δε τον κωδικό ονομασίας ILL293.
Οι Εγκλουβισάνες, φορώντας την τοπική φορεσιά τους, σπέρνουν τη φακή μετά την Πρωτοχρονιά - με τα «παγανά», και την αφήνουν να «κοιμηθεί» κάτω από το χιόνι.
Την άνοιξη, τη βοτανίζουν με γνώση και επιδεξιότητα από τα ζιζάνιά της. Το καλοκαίρι όταν ωριμάσει, τη ξεριζώνουν με τα χέρια και την πάνε στο αλώνι. Κρατούν το σπόρο για την επόμενη χρονιά.
Ας ξεναγηθούμε, όμως, από τον γεωπόνο Νωντα Γαζή στην Εγκλουβή, στους βόλτους και στην περίφημη φακή:
Όπως παρατηρεί ο Νώντας Γαζής, στο κέντρο ακριβώς του νησιού της Λευκάδας όπου προεξέχουν οι κορυφές των Σταυρωτών, του Μέγα Όρους, του Αη Λιά και της Ελάτης, βρίσκεται ένα από τα σημαντικότερα χωριά της Λευκάδας, η Εγκλουβή, το ψηλότερο και πιο ορεινό χωριό του νησιού .Η ονομασία υποδηλώνει την τοποθεσία του χωριού, που είναι εγκλωβισμένο ολόγυρά του από βουνά. Έχει διατηρήσει τον παραδοσιακό του χαρακτήρα, με τα περισσότερα σπίτια να είναι πέτρινα. Το έδαφος είναι βραχώδες και γεμάτο χαράδρες. Μια άγρια ομορφιά που ξαφνιάζει ευχάριστα τον επισκέπτη.
Η τοπική συνταγή.
Η Ελεονώρα Φιώρου, Λευκαδίτισσα κι η ίδια, στο λεύκωμά της «Εγκλουβή Λευκάδας -Ένα χωριό, μια ιστορία» δίνει την αυθεντική συνταγή για τις φακές, όπως τις μαγειρεύουν οι ντόπιες νοικοκυρές: «Βάζουμε τη φακή να βράσει στην κατσαρόλα με λίγο κρύο νερό. Μόλις «κυλήσει», δηλαδή μόλις βράσει δυο τρεις φορές, ρίχνουμε λίγο κρύο νερό για να «κάτσει» και τη σουρώνουμε. Ξαναβάζουμε τη φακή στην κατσαρόλα με λίγο κρύο νερό –μέχρι να σκεπαστεί. Ρίχνουμε και 3-4 σκελίδες σκόρδου. Την ανακατεύουμε μόνο με ξύλινη κουτάλα. Αφού βράσει και έχει πιει το νερό της τη «γιαχνίζουμε», προσθέτουμε δηλαδή ντόπιο λάδι και χοντρό αλάτι και την τσιγαρίζουμε, ενώ παράλληλα την τρίβουμε με την κουτάλα στο πλάι της κατσαρόλας. «Γιαχνίζουμε» για 10-15 λεπτά σε πολύ σιγανή φωτιά, ανακατεύοντας διαρκώς για να μην πιάσει. Ύστερα ρίχνουμε σιγά σιγά όσο νερό θέλουμε και ξαναφήνουμε τη φακή να βράσει. Δέκα λεπτά πριν τελειώσει το βράσιμό της, προσθέτουμε ένα ματσάκι ρίγανη, που το αφαιρούμε όταν την κατεβάσουμε από τη φωτιά, για να μην πικρίσει το φαγητό. Όταν κρυώσει η φακή «κόβεται σαν κρέμα με το μαχαίρι».