Οι μπαμπουίνοι σέβονται τη δημοκρατία

Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι όταν οι μπαμπουίνοι αντιμετωπίζουν δίλημμα για το ποιά κατεύθυνση θα ακολουθήσουν, συνήθως επικρατεί αυτό που θέλουν οι περισσότεροι.

Οι ερευνητές, με επικεφαλής την Μάργκαρετ Κρόφουτ, επίκουρη καθηγήτρια ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια-Ντέιβις, που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό "Science", δήλωσαν ξαφνιασμένοι από την ανακάλυψή τους, καθώς στις ιεραρχικές κοινωνίες, όπως των μπαμπουίνων, τον πρώτο λόγο στην τροφή και στο σεξ έχουν τα μεγαλόσωμα και πιο ισχυρά αρσενικά.

Όμως, όταν ανοίγονται δύο δρόμοι στο δάσος και εκ των πραγμάτων τίθεται το ζήτημα προς τα πού θα πάει όλη η ομάδα των μπαμπουίνων, τότε τα πράγματα γίνονται πιο περίπλοκα - και πιο δημοκρατικά.

Οι επιστήμονες παρακολούθησαν για πρώτη φορά εξονυχιστικά τις διαδικασίες λήψης αποφάσεων, έχοντας τοποθετήσει κολάρα με GPS σε 25 άγριους μπαμπουίνους στην Κένυα. Τα κολάρα κατέγραφαν κάθε κίνηση των ζώων κάθε δευτερόλεπτο επί δύο εβδομάδες.

H παρακολούθηση αποκάλυψε ότι ορισμένοι μπαμπουίνοι -όχι κατ' ανάγκη τα ισχυρά αρσενικά- ξεχώριζαν κατά καιρούς και έπαιρναν πρωτοβουλίες. Αν έστω άλλος ένας τους ακολουθούσε, τότε ήταν πιθανό ότι και άλλοι θα έκαναν το ίδιο, ώσπου όλη η ομάδα εκινείτο προς μια κατεύθυνση. Αν κανείς δεν ακολουθούσε τον «πρωτοπόρο», η ομάδα παρέμενε στατική και ο πρωτοπόρος γυρνούσε πίσω μαζί με τους υπόλοιπους.

Σε ορισμένες περιπτώσεις, εμφανίζονταν περισσότεροι του ενός πρωτοπόροι, που μπορεί να ήταν και γένους θηλυκού, οι οποίοι όμως έπαιρναν εντελώς αντίθετες κατευθύνσεις (αριστερά ή δεξιά), οπότε όλοι οι άλλοι έπρεπε να αποφασίσουν ποιόν από τους δύο θα ακολουθούσαν - ή κανέναν από τους δύο. Στην πράξη, αυτό που συμβαίνει, είναι ότι οι υπόλοιποι μπαμπουίνοι πηγαίνουν προς τα εκεί που πάνε οι περισσότεροι, αρχικά οι πρωτοπόροι και μετά όσοι σταδιακά τους ακολουθούν.

Με άλλα λόγια, όταν σχηματίζεται εξ αρχής μια πλειοψηφική τάση, αυτή ενισχύεται στην πορεία περαιτέρω και κυριαρχεί. Κάτι σχετικό έχει παρατηρηθεί επίσης στα κοπάδια των ψαριών, καθώς και στα σμήνη των πουλιών και των εντόμων.

Οι ανθρωπολόγοι έβγαλαν το συμπέρασμα ότι, ακόμη και σε κοινωνίες διαστρωματωμένες ιεραρχικά, υπάρχει εξελικτικό όφελος να λύνονται οι διαφορές όχι με... ξύλο, αλλά με τον εξισωτικό νόμο της πλειοψηφίας, χωρίς να επικρατεί έτσι ο νόμος του πιο δυνατού.

Σημειωτέον ότι όταν οι πρωτοβουλίες των πρωτοπόρων δεν διαφέρουν τελείως, όταν π.χ. τα διαφορετικά μονοπάτια που ακολουθούν, διαφέρουν μεταξύ τους λιγότερο από 90 μοίρες, τότε η υπόλοιπη ομάδα τείνει να ακολουθήσει μια «συναινετική» ενδιάμεση πορεία.

Μόνο όταν η απόκλιση ανάμεσα στους προτοπόρους είναι πολύ μεγάλη (90 έως 180 μοίρες), τότε εγκαταλείπεται η «λογική» της συναίνεσης και της μεσοβέζικης λύσης και το πλήθος ακολουθεί την μία ή την άλλη κατεύθυνση, ανάλογα με το πώς διαμορφώνεται η πλειοψηφία.

Δεν μπορεί να μην μπει κανείς στον πειρασμό να αναζητήσει αναλογίες με τον τρόπο που παίζεται το πολιτικό -και όχι μόνο- «παιγνίδι» στις ανθρώπινες κοινωνίες.