Τι νιώθουν οι γονείς όταν οι έφηβοι μεγαλώνουν και φεύγουν απ' το σπίτι
Η Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc, Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια εξηγεί.
Τα συναισθήματα που συνοδεύουν την έξοδο του παιδιού από το σπίτι είναι προσωπικά και συνήθως διαφέρουν από άτομο σε άτομο. Οι γυναίκες το βιώνουν πιο επώδυνα από ότι οι άνδρες και τα συναισθήματα είναι πιο έντονα στις μαμάδες «ολικής απασχόλησης». Ένας γονέας μπορεί να αισθάνεται διαφορετικά από τον σύντροφό του. Ο ένας να γιορτάζει το νέο κεφάλαιο της ζωής τους ενώ ο άλλος να μην μπορεί να σταματήσει να κλαίει κάθε φορά που επιστρέφει σε ένα άδειο σπίτι. Μπορεί να αισθάνεται υπερβολική μοναξιά ακόμα κι αν υπάρχει σύζυγος ή αν υπάρχουν στενοί δεσμοί με φίλους και συγγενείς. Μπορεί να νοιώθει ότι έχει χάσει το νόημα της ζωής ή να μην ξέρει ποιος είναι χωρίς τα παιδιά τριγύρω. Αυτό δεν κάνει τον έναν λάθος και τον άλλον σωστό : απλά το επεξεργάζεστε διαφορετικά.
Προφανώς αυτά τα συμπτώματα δεν αποτελούν κάποια κλινική διαταραχή ή διάγνωση. Είναι μια μεταβατική περίοδος με έντονη αίσθηση μοναξιάς και απώλειας. Όσο και να ενθαρρύνουμε τα παιδιά να γίνουν ανεξάρτητοι ενήλικες, η εμπειρία είναι συχνά γλυκόπικρη ή συναισθηματικά δυσφορική. Επειδή συχνά μας ρωτούν αν χρειάζεται να απευθυνθούν σε ειδικό, μπορεί να αποτελέσει μια καλή επιλογή αν η μοναξιά, η θλίψη ή και η κατάθλιψη κάνουν τον γονέα να ασφυκτιά, κλαίει έντονα και για μεγάλες περιόδους και έχει επηρεαστεί καθοριστικά τόσο η επαγγελματική ζωή όσο και η καθημερινότητα εν γένει. . Είναι σημαντικό να αποδεχτεί και να διαχειριστεί τα συναισθήματά του, να στρέψει την προσοχή του στην κοινωνική στήριξη, και να φροντίζει τον εαυτό του με υγιή διατροφή, επαρκή ύπνο, σωματική άσκηση και ξεκούραση.
Συνήθως οι συγκρουσιακές, αποξενωμένες, ή και εχθρικές σχέσεις μεταξύ γονέων – παιδιών, κάνουν και τις δύο πλευρές να υποφέρουν περισσότερο αφού φύγουν τα παιδιά. Γι` αυτό και το ζητούμενο είναι ουσιαστικές σχέσεις και αλληλοϋποστήριξη. Οι θετικές σχέσεις δίνουν την ευκαιρία για υγιείς συναναστροφές, κάτι απαραίτητο για νέους ενήλικες που κινούνται προς την ανεξαρτησία, όπως και για γονείς που μεγαλώνουν ηλικιακά. Συχνά η ταυτότητα του γονέα χρειάζεται αναδιαμόρφωση από γονέα παιδιού σε γονέα ενήλικα παιδιού, κι αυτή η προσαρμογή θέλει χρόνο.
Πολλοί γονείς δεν γνωρίζουν πώς να διαβούν αυτή την μεταβατική περίοδο. Σαφώς και δεν υπάρχει σωστός και λάθος τρόπος και ο κάθε γονέας επεξεργάζεται διαφορετικά αυτή την περίοδο. Θα βοηθήσει όμως σίγουρα να αρχίσετε να εκφράζετε τα συναισθήματά σας. Έχουμε μάθει να μιλάμε μόνο για τα πολύ σοβαρά προβλήματα (οικονομικά, απόλυση, διαζύγιο, υγεία) και να υποτιμάμε τα υπόλοιπα συναισθήματα και εμπειρίες. Αυτή την μεταβατική περίοδο προσπαθήστε να δεθείτε με φίλους, οικογένεια και τον σύντροφό σας μέσω των συναισθημάτων σας. Αν το περνάτε πιο δύσκολα απ` ότι περιμένατε, ζητήστε βοήθεια από ειδικό για να επεξεργαστείτε τα συναισθήματά σας. Αυτό δεν σημαίνει ότι η συμβουλή του επαγγελματία ή απλά το να μιλήσετε για το συναίσθημα σας, θα τα ανατρέψει όλα και ξαφνικά θα νοιώσετε καλύτερα. Επιτρέπεται να πενθήσετε την απουσία των παιδιών σας με το δικό σας τρόπο. Μερικοί άνθρωποι θα το περάσουν γρήγορα ενώ άλλοι θα χρειαστούν περισσότερο χρόνο. Το μόνο βέβαιο είναι ότι το να κρατάτε μέσα σας τα συναισθήματά σας δεν θα βοηθήσει.
Ακόμα, παρατηρούμε ότι για τους περισσότερους γονείς, το μεγάλωμα των παιδιών με όσα συμπεριλαμβάνει, δεν αφήνει χρόνο για δικά τους ενδιαφέροντα. Χρησιμοποιήστε αυτό το φρεσκοαποκτηθέν χρόνο για να μάθετε νέα πράγματα και να φροντίσετε παλιές αγάπες. Για να επενδύσετε στον εαυτό σας. Μπορεί πάντα να θέλατε να μάθετε μια ξένη γλώσσα ή άλλοτε να ζωγραφίζατε. Ξαναβρείτε τα πινέλα και τα μολύβια σας και ανατρέξτε στο διαδίκτυο για καθηγητή ή ακόμα και Online εκμάθηση. Παρόμοια περίοδο προσαρμογής στη νέα ζωή διανύουν και τα παιδιά σας, κι όχι μόνο εσείς. Όταν βλέπουν εσάς να επενδύετε με υγιείς τρόπους στον εαυτό σας, παραδειγματίζονται μια πολύ ωφέλιμη συμπεριφορά. Μαθαίνουν την σημασία της συνεχούς εξέλιξης ωθώντας τον εαυτό τους εκτός όποιας ζώνης ασφάλειας αλλά και ότι οι γονείς τους όχι μόνο θα επιβιώσουν μετά την έξοδό τους αλλά και θα εξελιχθούν. Μην ξεχνάτε ότι αρκετά παιδιά ανησυχούν για τους γονείς τους και νοιώθουν ότι τους εγκαταλείπουν.
Όσον αφορά το κλίμα στο σπίτι, συχνά οι γονείς δυσκολεύονται στην θέαση του άδειου δωματίου του παιδιού καθώς είναι άλλη μία υπενθύμιση της απουσίας του. Δεν υπάρχει όμως κανένας λόγος να παραμένει άδειο. Βοηθάει να αλλάξετε τη διακόσμηση, φροντίζοντας το χώρο αλλά και η μετατροπή του σε χώρο που θα χρησιμοποιείτε, χωρίς να σημαίνει ότι καταλαμβάνετε το χώρο σε περίπτωση που το χρειαστεί το παιδί σας. Τολμήστε να το κάνετε ό,τι επιθυμεί η καρδιά σας και θα δείτε ότι όταν έρθει το παιδί σας, θα χαρεί που μαζί με εκείνο και εσάς, έχει «εξελιχθεί» και το παιδικό του δωμάτιο.
Επίσης είναι μια καλή ευκαιρία για να ωριμάσει και η σχέση σας με το παιδί σας. Μπορεί να μην τρέχουν πια στο διάδρομο τα πρωινό καθώς ετοιμάζεστε εσείς για τη δουλειά κι εκείνα για το σχολείο, αλλά βρίσκονται μόνο ένα τηλεφώνημα ή ένα μήνυμα μακριά σας. Μην μένετε στην υπόθεση ότι θα ενοχλήσετε με ένα τηλεφώνημα. Απλά κάντε το ! Αν ήδη ανησυχείτε ότι ενοχλείτε, κάντε μαζί τους μια ειλικρινή συζήτηση και ρωτήστε τί είδους επαφή θα ήθελαν να έχετε. Πολύ συχνά οι γονείς συμπεραίνουν ότι τα παιδιά τους είναι πολύ απασχολημένα για εκείνους, όταν στην πραγματικότητα καμία πλευρά δεν έχει θέσει μια νέα συνήθεια στην επικοινωνία τους.
Αν τα παιδιά έχουν μεταφερθεί κάπου στην ίδια πόλη, θα μπορούσατε να ορίσετε μια βραδιά κάθε εβδομάδα για οικογενειακό φαγητό, χωρίς απαραίτητα να είστε πάντα εσείς ο οικοδεσπότης. Μπορεί αυτό να αλλάζει κάθε εβδομάδα ή και κάθε μήνα. Επίσης σημαντικό να ανακαλύψετε κοινά σας ενδιαφέροντα. Πολλές μαμάδες συνδυάζουν το μανικιούρ τους με την κόρη τους και κλείνουν κοινά ραντεβού. Υπάρχουν πολλά να ανακαλύψετε όσο και δύσκολο αρχικά να σας φαίνεται το πώς θα εξελιχθεί η σχέση σας τώρα που ενηλικιώθηκε και ξεκινάει τη δική του ζωή. Δεν χρειάζεται όμως να δυσφορείτε. Αν θεωρείτε ότι δεν έχετε μια ευκαιρία από μέρους τους ώστε να είστε παρόντες στη ζωή τους, πείτε το.
Ένα κεφάλαιο της ζωής σας κλείνει αλλά ένα άλλο ξεκινάει. Μπορεί να συνοδεύεται από συναισθήματα χαράς, υπερηφάνειας αλλά και μοναξιάς και απώλειας. Κάνοντας υγιείς επιλογές με γνώμονα την ενίσχυση της σχέσης σας με τα παιδιά σας – ακόμα κι αν μοιάζει διαφορετική σε αυτό το στάδιο – οι πιθανότητες λένε ότι θα ανακαλύψετε μια νέα περίοδο της ζωής σας, κατά την οποία θα εξελιχθείτε και εσείς.
Ιωάννα Θεοδωρακόπουλου, PsyD, MSc
Συμβουλευτικός ψυχολόγος - ψυχοθεραπεύτρια
Σύμβουλος υπογονιμότητας
Επικεφαλής επιστημονικών υπηρεσιών του www.feelwelltoday.com
e-mail: ioanna.thps@gmail.com / itheodorakopoulou@feelwelltoday.com