Τέσσερις λόγοι που οι άνθρωποι λένε ψέματα

Αν μας πεις πως δεν έχεις πει ποτέ ψέματα στη ζωή σου, συγνώμη αλλά δεν θα σε πιστέψουμε. Όλοι το έχουμε κάνει μία φορά, ίσως και περισσότερες και πολλές φορές έχει γίνει για να αποτρέψουμε κάποια άσχημη κατάσταση και όχι απλά για να σώσουμε τον εαυτό μας από αυτή. Δεν λέμε πως το να λες ψέματα είναι ότι καλύτερο μπορείς να κάνεις στη ζωή σου, αλλά σε όλους έχει τύχει κάποια στιγμή.

Γιατί όμως οι άνθρωποι λένε ψέματα σύμφωνα με τους ειδικούς; Ο Robert Feldman, PhD, καθηγητής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο της Μασαχουσέτης Amherst, μελετά την «λεκτική εξαπάτηση». Λέει ότι ο μεγαλύτερος λόγος για τον οποίο οι άνθρωποι είναι ανέντιμοι είναι ότι «το ψέμα είναι μια πολύ αποτελεσματική κοινωνική τακτική». Προσθέτει, «Οι άνθρωποι δεν περιμένουν να πουν ψέματα · η προσδοκία είναι ότι ακούνε την αλήθεια από άλλους, και έτσι επιτρέπουν σε άτομα που ψεύδονται να ξεφεύγουν συχνά από αυτό».

Παρακάτω ο Feldman εξηγεί 4 λόγους για τους οποίους οι άνθρωποι περιστρέφουν την αλήθεια - με το να λένε λευκά ψέματα έως υποχρεωτικά ψέματα.

#1. Για να γοητεύσουν τους ανθρώπους

Ο Feldman λέει ότι η κολακεία είναι μια από τις πιο κοινές μορφές εξαπάτησης, η οποία δεν φαίνεται πολύ εκπληκτική. Πόσες φορές λένε οι άνθρωποι «Να είσαι ειλικρινής» όταν τους πεις ότι σου αρέσει το νέο τους κούρεμα; Οι άνθρωποι είναι σκεπτικοί για την κολακεία επειδή ξέρουν ότι δεν είναι πάντα ειλικρινής. Κάποιος μπορεί να σου δώσει μια ψεύτικη φιλοφρόνηση για να σε κάνει φίλη, να αποφύγει την αμηχανία, να σε πείσει να του κάνεις μια χάρη, να σε κάνει να τον εμπιστευτείς και πολλά άλλα.

#2. Για να αποφύγουν την αμηχανία

Αυτό είναι πολύ συνηθισμένο. Μπορεί να μην έχεις κανένα πρόβλημα να πεις στις κολλητές σου ότι θα προτιμούσες να μείνεις σπίτι με τις πιτζάμες σου από το να βγεις σε ένα μπαρ την Παρασκευή το βράδυ, αλλά όταν πρόκειται για άτομα με τα οποία δεν είσαι τόσο άνετη, θα πας με τον παλιό πατροπαράδοτο τρόπο και θα πεις ψέματα.

#3. Για να επηρεάσουν τους άλλους

«Οι άνθρωποι ψεύδονται για να κάνουν τους άλλους να κάνουν αυτό που θέλουν να κάνουν», λέει ο Feldman. Χρησιμοποιεί το παράδειγμα ενός πωλητή. «Για τους σκοπούς μας, ας πούμε ότι ο πωλητής πωλεί ένα καθαριστικό προσώπου. Θα μπορούσαν να γοητεύσουν το καθαριστικό, λέγοντας ότι είχαν ακμή όλη τους τη ζωή, και τίποτα δεν λειτούργησε για να απαλλαγούν μέχρι να βρουν αυτό το προϊόν, το ιερό δισκοπότηρο των καθαριστικών προσώπου. Άλλαξε τη ζωή τους. Και μπορεί να αλλάξει τη δική σας. Είναι αλήθεια? Πιθανώς όχι. Είναι μια αποτελεσματική τακτική; Συχνά ναι».

#4. Για να διατηρήσουν ένα προηγούμενο ψέμα

«Τα ψέματα είναι σαν τη χιονοστιβάδα», λέει ο Feldman. «Αν πεις ψέματα για κάτι μικρό αρχικά, για να διατηρήσεις αυτό το ψέμα, μερικές φορές πρέπει να πεις περισσότερα και μεγαλύτερα». Αυτό είναι κάτι που έχεις δει να συμβαίνει σε τηλεοπτικές εκπομπές, ταινίες, βιβλία, ακόμη και στην πραγματική ζωή. Κανένα ψέμα δεν είναι πολύ μικρό για να σε «πιάσει», γι' αυτό η ειλικρίνεια, όπως λένε, είναι η καλύτερη πολιτική.