Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας: Η επιστήμη του καιρού γιορτάζει

Στις 23 Μαρτίου 1950 τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη για τη δημιουργία του Παγκόσμιου Οργανισμού Μετεωρολογίας (WMO), ενός εξειδικευμένου οργάνου του ΟΗΕ σε θέματα κλίματος και καιρικών προβλέψεων. Σε ανάμνηση αυτού του γεγονότος, η 23η Μαρτίου ορίσθηκε ως Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας.

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), συμμετέχει στον εορτασμό της Παγκόσμιας Ημέρας Μετεωρολογίας 2021, ως εκπρόσωπος της χώρας μας στον Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό. Ωστόσο, εορταστικές εκδηλώσεις δεν θα πραγματοποιηθούν, λόγω των μέτρων πρόληψης για τον νέο κορωνοϊό.

Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας 2021
Το θέμα της φετινής Παγκόσμιας Ημέρας Μετεωρολογίας (2021) είναι: «Ο ωκεανός, το κλίμα και ο καιρός μας».

Όταν αναφερόμαστε στον καιρό και το κλίμα, οι περισσότεροι από εμάς σκεφτόμαστε μόνο τι συμβαίνει στην ατμόσφαιρα. Αν όμως αγνοήσουμε τον ωκεανό, χάνουμε ένα μεγάλο κομμάτι της εικόνας.

Καλύπτοντας περίπου το 70% της επιφάνειας της Γης, ο ωκεανός είναι σημαντικός παράγοντας για τον καιρό και το κλίμα του κόσμου. Παίζει επίσης κεντρικό ρόλο στην κλιματική αλλαγή. Ο ωκεανός είναι επίσης σημαντικός μοχλός της παγκόσμιας οικονομίας, μεταφέροντας πάνω από το 90% του παγκόσμιου εμπορίου και διατηρώντας το 40% της ανθρωπότητας που ζει σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από την ακτή. Αναγνωρίζοντας αυτό, οι Εθνικές Μετεωρολογικές και Υδρολογικές Υπηρεσίες και οι ερευνητές παρακολουθούν τακτικά τον ωκεανό και πώς αλλάζει, μοντελοποιώντας πώς επηρεάζει την ατμόσφαιρα και παρέχοντας μια ευρεία ποικιλία υπηρεσιών γύρω από τη θάλασσα και τη ναυτιλία, συμπεριλαμβανομένης της υποστήριξης της παράκτιας διαχείρισης και της Ασφάλειας της Ζωής στη Θάλασσα. Σήμερα, οι αυξανόμενες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής καθιστούν τις παρατηρήσεις των ωκεανών, την έρευνα και τις υπηρεσίες πιο κρίσιμες από ποτέ.

Το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Μετεωρολογίας - «Ο ωκεανός, το κλίμα και ο καιρός μας» - εστιάζεται στη σύνδεση του ωκεανού, του κλίματος και του καιρού μέσα στο σύστημα της Γης. Σηματοδοτεί επίσης την έναρξη της δεκαετίας των Ηνωμένων Εθνών για την επιστήμη των ωκεανών για την αειφόρο ανάπτυξη (2021-2030). Η Δεκαετία ενισχύει τις προσπάθειες συγκέντρωσης της επιστήμης των ωκεανών - μέσω καινοτόμων και μετασχηματιστικών ιδεών - ως βάση πληροφοριών για την υποστήριξη της αειφόρου ανάπτυξης. Ο WMO, ως εξειδικευμένη υπηρεσία των Ηνωμένων Εθνών για το κλίμα, τον καιρό και το νερό, προσπαθεί πάρα πολύ να υποστηρίξει την κατανόηση του αναπόσπαστου δεσμού μεταξύ ωκεανού, κλίματος και καιρού. Αυτό μας βοηθά να κατανοήσουμε τον κόσμο στον οποίο ζούμε, συμπεριλαμβανομένων των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής, και να βοηθήσει τα Μέλη να ενισχύσουν την ικανότητά τους να διατηρούν ασφαλείς τις ζωές και τις περιουσίες - μειώνοντας τον κίνδυνο καταστροφής - και να διατηρήσουν βιώσιμες οικονομίες.

Το μήνυμα του γ.γ. του WMO Πέτερι Τάαλας

Η Παγκόσμια Ημέρα Μετεωρολογίας το 2021 είναι αφιερωμένη στο θέμα «ο ωκεανός, το κλίμα και ο καιρός μας». Γιορτάζει την εστίαση του WMO στη σύνδεση του ωκεανού, του κλίματος και του καιρού μέσα στο σύστημα της Γης.

Το μεταβαλλόμενο κλίμα μας θερμαίνει τον ωκεανό, έχοντας μια βαθιά επίδραση στον καιρό μας. Η ετήσια έκθεση του WMO για την κατάσταση του παγκόσμιου κλίματος, δείχνει ότι το 2020 ήταν ένα από τα τρία θερμότερα χρόνια που έχουν καταγραφεί, παρά τη ψύξη λόγω της La Nina στον Ειρηνικό Ωκεανό. Η τελευταία δεκαετία από το 2011-2020 ήταν η πιο ζεστή δεκαετία ιστορικά.

Η θερμότητα του ωκεανού βρίσκεται σε επίπεδα ρεκόρ, η οξύνιση (acidification) των ωκεανών συνεχίζεται. Ο θαλάσσιος πάγος λιώνει. Ο ρυθμός ανόδου της στάθμης της θάλασσας έχει επιταχυνθεί.

Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, έχουμε δει παρατεταμένες ξηρασίες που επέκτειναν τις εποχές πυρκαγιάς σε όλο τον κόσμο. Οι καταστροφικές πυρκαγιές στην Αυστραλία, για παράδειγμα, συνδέθηκαν με τις θερμοκρασίες των ωκεανών που επηρεάζουν τα ξηρότερα εποχιακά μοτίβα του κλίματος.

Οι υψηλότερες θερμοκρασίες των ωκεανών βοήθησαν να τροφοδοτήσουν μια σεζόν ρεκόρ του Ατλαντικού τυφώνα, και ασυνήθιστα έντονους τροπικούς κυκλώνες στους ωκεανούς της Ινδίας και του Νότιου Ειρηνικού. Οι ζημιές από τις θύελλες στις περιοχές αυτές έδειξαν τη δύναμη του ωκεανού και τον καταστροφικό αντίκτυπό του στις παράκτιες κοινότητες.

Οι μη τροπικές καταιγίδες των ωκεανών συνέχισαν να πλήττουν τα πλοία, με επιπλέον απώλειες ζωών και φορτίων στη θάλασσα.

Το 2020, το ετήσιο ελάχιστο του πάγου της Αρκτικής ήταν από τα χαμηλότερα που έχουν καταγραφεί. Οι πολικές κοινότητες υπέστησαν ασυνήθιστες παράκτιες πλημμύρες και κινδύνους λόγω του θαλάσσιου πάγου ως αποτέλεσμα της τήξης του πάγου.

Ενόψει αυτού, η κοινότητα του WMO έχει σημαντικό ρόλο στην υποστήριξη της έρευνας, των παρατηρήσεων, των προβλέψεων και των υπηρεσιών για τον ωκεανό όσο και για την ατμόσφαιρα, τη γη και την κρυόσφαιρα.

Τα μεγάλα κενά στα δεδομένα πάνω από τον ωκεανό περιορίζουν την ικανότητά μας να προβλέπουμε με ακρίβεια τον καιρό σε εκτεταμένες χρονικές κλίμακες και, κυρίως, σε υπο-εποχιακό έως εποχιακό επίπεδο. Η Διάσκεψη για τα Δεδομένα του WMO (WMO Data Conference) τον Νοέμβριο του 2020 αναγνώρισε σημαντικά κενά στα δεδομένα, ιδίως στον ωκεανό. Τόνισε την ανάγκη για ελεύθερη και ανοιχτή πρόσβαση στα δεδομένα του Πλανητικού Συστήματος (Earth System), για τη μεγιστοποίηση του συνολικού οικονομικού αντίκτυπου αυτών των δεδομένων.

O WMO διαθέτει μεγάλο αριθμό συνεργασιών, συμπεριλαμβανομένης της Διακυβερνητικής Ωκεανογραφικής Επιτροπής της UNESCO, για την καλύτερη κατανόηση, παρατήρηση και πρόβλεψη του ωκεανού ως μέρος του Γήινου Συστήματος μας.

Με περισσότερο από το 40% του παγκόσμιου πληθυσμού να ζει σε απόσταση 100 χιλιομέτρων από τις ακτές, υπάρχει επείγουσα ανάγκη να διατηρηθούν οι κοινότητες ασφαλείς από τις επιπτώσεις των παράκτιων κινδύνων. Ο WMO και τα Μέλη του εργάζονται για να υποστηρίξουν τη διαχείριση και την ανθεκτικότητα των παράκτιων περιοχών και να ενισχύσουν τα Συστήματα Έγκαιρης Προειδοποίησης Πολλαπλών Κινδύνων (Multi-Hazard Early Warning Systems – MHEWS).

Σχεδόν το 90% του παγκόσμιου εμπορίου μεταφέρεται δια μέσω της θάλασσας και εκτίθεται στους κινδύνους ακραίων θαλάσσιων καιρικών συνθηκών. Η WMO συνεργάζεται με τον Διεθνή Ναυτιλιακό Οργανισμό (International Maritime Organization – IMO) και τον Διεθνή Υδρογραφικό Οργανισμό (International Hydrographic Organization – IHO) για την παροχή τυποποιημένων πληροφοριών, προβλέψεων και προειδοποιήσεων για τη διασφάλιση της ασφάλειας ζωής και περιουσίας στη θάλασσα.

Η προσεχής δεκαετία θα είναι κρίσιμη για την αντιμετώπιση τρόπων προσαρμογής και μετριασμού των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής. O WMO βοηθά σε αυτήν την προσπάθεια, ως καθορισμένος υποψήφιος για το Earth Shot Prize (2021 έως 2030), αναζητώντας λύσεις για επείγουσες περιβαλλοντικές προκλήσεις, συμπεριλαμβανομένων του ωκεανού και του κλίματος.

Φέτος είναι επίσης σημαντικό για τον WMO να σηματοδοτήσει την έναρξη της Δεκαετίας των Ηνωμένων Εθνών για την Επιστήμη του Ωκεανού για την Αειφόρο Ανάπτυξη 2021-2030 (United Nations Decade of Ocean Science for Sustainable Development 2021-2030). O WMO έχει δεσμευτεί να συνεισφέρει με μεγάλο μέρος του έργου ως αναπόσπαστο για τους στόχους του «ασφαλούς ωκεανού», του «προβλεπόμενου ωκεανού» και του «διαφανούς ωκεανού» της δεκαετίας.

Μαζί με τους συνεργάτες του, ο WMO προσπαθεί να ενισχύσει τις υπηρεσίες που συνδέονται με τις επιστήμες της Γης (Earth Sciences).

Για να κατανοήσουμε τον καιρό και το κλίμα μας, πρέπει να καταλάβουμε τον ωκεανό μας. Θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε προς αυτήν την κατεύθυνση, για την προστασία ευάλωτων κοινοτήτων και για την υποστήριξη του Πλαισίου Sendai για τη μείωση του κινδύνου καταστροφών, των Στόχων Αειφόρου Ανάπτυξης των Ηνωμένων Εθνών (SDGs), της Συμφωνίας για την Αλλαγή του Κλίματος του Παρισιού και του SAMOA Pathway.

Ο WMO ηγείται αρκετών σημαντικών παγκόσμιων πρωτοβουλιών κατά το επόμενο έτος για την αντιμετώπιση των προτεραιοτήτων των μελών μας:

Η σημασία της ενίσχυσης του παγκόσμιου βασικού δικτύου παρατήρησης και της δημιουργίας μιας καινοτόμου χρηματοδοτικής διευκόλυνσης SOFF για τη διασφάλιση συστηματικών καιρικών και κλιματικών παρατηρήσεων ειδικά για τις Λιγότερο Αναπτυγμένες Χώρες - ΛΑΧ (Least Developing Countries-LDCs) και τις Μικρές Νησιωτικές Χώρες – ΜΝΧ (Small Island Countries). Δεύτερον, δημιουργούμε έναν συνασπισμό νερού και κλίματος για την επιτάχυνση της δράσης για τον Στόχο 6 (Sustainable Development Goal 6), που σχετίζεται με το νερό. Και τρίτον, θα θέλαμε να διασφαλίσουμε την ενίσχυση του συστήματος έγκαιρης προειδοποίησης πολλαπλών κινδύνων και των υπηρεσιών όλων των Xωρών Mελών μας.

Η ιστορία του WMO

Η ιδέα για ένα διακυβερνητικό Παγκόσμιο Μετεωρολογικό Οργανισμό (World Meteorological Organization, WMO) που είχε διαμορφωθεί στις παραμονές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, αποτυπώθηκε, μεταπολεμικά στο κείμενο της Σύμβασης του WMO, που υπεγράφη στην Ουάσιγκτον των ΗΠΑ (11/10/1947) από 31 αντιπροσώπους κρατών.

Την χώρα μας αντιπροσώπευσαν, μετά από απόφαση Υπουργικού Συμβουλίου, ο τότε Υποδιευθυντής της ΕΜΥ Αντισμήναρχος Ευάγγελος Βουρλάκης και ο μόνιμος υπάλληλος της ΕΜΥ με βαθμό Διευθυντή Β’ Δρ Θεόκλητος Φιντικλής (διδάκτωρ φυσικών Επιστημών). Και οι δύο έχουν τιμηθεί από την Ελληνική πολιτεία για την συμβολή τους στην αναδιοργάνωση και αναβάθμιση του έργου της Εθνικής μετεωρολογικής Υπηρεσίας στις κρίσιμες στιγμές της διαδρομής της.

Η Ελλάδα με το νόμο 1047/1949, επικυρώνει τη σύμβαση και καταθέτει τα επικυρωτικά έγγραφα στην κυβέρνηση των ΗΠΑ. Η χώρα μας κατατάσσεται μεταξύ των 30 ιδρυτικών κρατών. Τον Φεβρουάριο του 1950, περατώθησαν οι διαδικασίες επικύρωσης της σύμβασης από όλα τα κράτη μέλη και η οποία τέθηκε σε ισχύ στις 23 Μαρτίου του 1950.

Το πρώτο συνέδριο του WMO, πραγματοποιήθηκε τον Μάρτιο του 1951 στο Παρίσι και εντός του ιδίου έτους με απόφαση του ΟΗΕ εντάσσεται στους εξειδικευμένους οργανισμούς του για την Μετεωρολογία με έδρα την Γενεύη της Ελβετίας.

Η Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία, μέσω των συστημάτων παρατήρησης, συλλογής δεδομένων και πρόγνωσης, συμβάλλει τα μέγιστα στην προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού αλλά και του ευρύτερου κοινωνικού συνόλου, αποτελώντας σημαντικό παράγοντα στην προσπάθεια ελαχιστοποίησης των επιπτώσεων των έντονων καιρικών φαινομένων.

Πηγή: SanSimera.gr