Νέος καύσωνας από την Πέμπτη – Στους χειρότερους των τελευταίων 30 ετών ο «Κλέων»
Η Ελλάδα στα… κάρβουνα από τον καύσωνα «Κλέων». Οι θερμοκρασίες που καταγράφονται σε όλη τη χώρα έχουν προκαλέσει «ασφυξία», με το θερμόμετρο να φτάνει, και να ξεπερνάει σε πολλές περιοχές, τους 40 βαθμούς. Σύμφωνα με τις εκτιμήσεις των μετεωρολόγων το Σάββατο (15/7) θα είναι μία από τις πιο δύσκολες ημέρες, την Κυριακή (16/7) θα υπάρξει μια πρόσκαιρη πτώση της θερμοκρασίας ενώ από τα μέσα της εβδομάδας θα καταγραφούν εκ νέου υψηλότατες θερμοκρασίες.
Το φαινόμενο «hot, dry, windy» έχει θορυβήσει τους ειδικούς αφού οι υψηλές θερμοκρασίες σε συνδυασμό με τα επίπεδα υγρασίας «κλέβουν την ανάσα μας». Πέρα από την ακραία ζέστη και την ταλαιπωρία των πολιτών, μεγάλη είναι η ανησυχία και για τις πυρκαγιές. «Ουσιαστικά έχουμε τον συνδυασμό θερμού – ξηρού καιρού μαζί με τον άνεμο. Δεν επιμένω πάρα πολύ στον άνεμο γιατί θυμηθείτε ότι το 2021 είχαμε τις μεγάλες φωτιές με ασθενείς ανέμους. Δεν είναι απαραίτητο δηλαδή να έχουμε άνεμο. Ωστόσο όταν έχουμε και τον άνεμο είναι ακόμη πιο επιβαρυμένο το πυρομετεωρολογικό περιβάλλον», ανέφερε μεταξύ άλλων στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο εντεταλμένος ερευνητής του Ινστιτούτου Ερευνών Περιβάλλοντος και Βιώσιμης Ανάπτυξης (ΙΕΠΒΑ) και μέλος της μονάδας ΜΕΤΕΟ/Εθνικό Αστεροσκοπείο Αθηνών Θοδωρής Γιάνναρος.
Η πορεία του καύσωνα τις επόμενες ώρες
Νέα 40άρια την επόμενη εβδομάδα
Ο έμπειρος προγνώστης καιρού της ΕΡΤ, Σάκης Αρναούτογλου, από την πλευρά του προειδοποιεί πως ο καύσωνας θα έχε μεγάλη διάρκεια. Αυτό γιατί σύμφωνα με ανάρτηση που έκανε στη σελίδα του στο Facebook, οι θερμοκρασίες άνω των 40 βαθμών Κελσίου θα επανέλθουν από τα μέσα της επόμενης εβδομάδας.
Μάλιστα, δημοσίευσε και το σχετικό μετεώγραμμα, συμπεριλαμβάνοντας και οδηγίες για το πώς μπορεί κανείς να υπολογίσει τη θερμοκρασία στην περιοχή του.
Η ανάρτηση του Σάκη Αρναούτογλου
«Ο χειρότερος καύσωνας των τελευταίων 30 ετών»
Ο Διευθυντής Ερευνών του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών, Κώστας Λαγουβάρδος, μίλησε στην ΕΡΤ και έκανε λόγο για έναν από τους χειρότερους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών. Ο κ. Λαγουβάρδος ανέφερε και αυτός με τη σειρά του πως θα υπάρξει νέα άνοδος της θερμοκρασίας από την Πέμπτη.
«Έχουμε μια μικρή κάμψη των πολύ υψηλών θερμοκρασιών το επόμενο τετραήμερο αν και σήμερα Σάββατο έχουμε αρκετή ζέστη σε πολλές περιοχές. Ήδη έχουμε θερμοκρασίες που πλησιάζουν τα 38 βαθμούς 9 η ώρα το πρωί σε περιοχές της νότιας Κρήτης και των Δωδεκανήσων. Μέσα στο λεκανοπέδιο οι πρώτες πρωινές θερμοκρασίες οι ελάχιστες ήταν στην Αττική περίπου στους 28 με 29 βαθμούς, πολύ υψηλές» είπε και συνέχισε: «Περιμένουμε και σήμερα και στην Αττική να έχουμε 40 βαθμούς. Εκτιμούμε όμως ότι δεν θα έχουμε τις θερμοκρασίες των 43 βαθμών που είδαμε χθες σε αρκετές περιοχές της ηπειρωτικής χώρας, κυρίως στη Βοιωτία, Φθιώτιδα και Λάρισα. Θα είναι όμως ζέστη μέχρι και την Τρίτη – Τετάρτη με θερμοκρασίες που θα είναι μέγιστες κοντά στους 39 με 40 βαθμούς σε αρκετές περιοχές με θερμοκρασίες καύσωνα, σε συνδυασμό μάλιστα και με πολύ ενισχυμένο μελτέμι κυρίως από την Κυριακή. Κυριακή και Δευτέρα θα έχουμε πολύ ισχυρό μελτέμι στο Αιγαίο και επομένως και στα ανατολικά τμήματα της χώρας. Και αυτό ανεβάζει πάρα πολύ τον κίνδυνο πυρκαγιάς το επόμενο τριήμερο, δεδομένου ότι έχουν ξεραθεί και τα πάντα στα δάση από τις πολύ υψηλές θερμοκρασίες που έχουμε τις τελευταίες ημέρες».
«Φαίνεται από την Πέμπτη και μετά θα έχουμε εκ νέου άνοδο θερμοκρασίας. Είναι λίγο νωρίς για αυτό λέω μεγάλη πιθανότητα αλλά να το τονίσω ότι από την Πέμπτη και μετά και μέχρι την επόμενη Δευτέρα θα έχουμε εκ νέου πολύ υψηλές θερμοκρασίες, δηλαδή θα ξαναδούμε θερμοκρασίες πάνω από 42 43 βαθμούς. Αν αυτό επιβεβαιωθεί που έχει μεγάλη πιθανότητα να επιβεβαιωθεί, μιλάμε για έναν πολύ μεγάλης διάρκειας καύσωνα, έχει ξεκινήσει από την Τετάρτη που μας πέρασε και είναι πιθανό να αγγίξει με διάρκεια που θα ξεπεράσει 13 ημέρες με δύο πολύ θερμά επεισόδια αυτό που ζούμε τώρα και πιθανότατα αυτό που θα έχουμε από την επόμενη Πέμπτη και μετά. Επομένως μιλάμε μια κατάσταση πολύ δύσκολη», επεσήμανε.
Σύμφωνα με τον κ. Λαγουβάρδο, ο καύσωνας «Κλέων» «θα είναι από τους μεγάλους καύσωνες των τελευταίων δεκαετιών, δεν θα είναι χειρότερος. Αλλά εκτιμώ ότι θα είναι μέσα στους 7 – 8 μεγάλους καύσωνες που έχουμε βιώσει τα τελευταία 30 χρόνια στη χώρα μας. Να υπενθυμίσουμε ότι το 2021 ήταν η χειρότερη χρονιά γιατί είχαμε δύο καύσωνες μεγάλης διάρκειας. Αν δει κανείς τη διάρκεια των θερμών ωρών μέσα σε ολόκληρο το καλοκαίρι του 2021 μέχρι τώρα, είναι αυτό το οποίο ξεπερνάει όλα τα προηγούμενα. Πιθανόν να συμβεί και κάτι φέτος. Δεν ξέρουμε τι θα γίνει μέσα στον Αύγουστο. Αυτό είναι αδύνατο να το προβλέψουμε από τώρα».
Τέλος, υποστήριξε πως «οι θερμοκρασίες των επιφανειών ανεβαίνουν πάρα πολύ και μπορεί να φτάσουν και 80 και 90 βαθμούς, εξαρτάται από το τι είναι η επιφάνεια την οποία η οποία εκτίθεται στην ηλιακή ακτινοβολία. Αλλά αυτό είναι γνωστό και δεν μας ανησυχεί. Αυτό που πρέπει να μας ανησυχεί είναι οι πολύ υψηλές θερμοκρασίες του αέρα. Και φυσικά επειδή βλέπετε πολύ υψηλές θερμοκρασίες σε κάποιες επιφάνειες, ας προσπαθήσουμε τουλάχιστον να κρατήσουμε όσο πιο σκιερό μπορούμε το σπίτι μας με τις τέντες».
Επικαιροποίησε το Έκτακτο Δελτίο η ΕΜΥ
Σύμφωνα με το επικαιροποιημένο Έκτακτο Δελτίο Επικίνδυνων Καιρικών Φαινομένων (ΕΔΕΚΦ) που εκδόθηκε σήμερα Σάββατο 15 Ιουλίου 2023 από την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία (ΕΜΥ), επισημαίνεται ότι από την Κυριακή (16-07-2023) έως και την Τετάρτη (19-07-2023) θα περιοριστούν σε γεωγραφική έκταση οι περιοχές που θα επηρεάζονται από υψηλές θερμοκρασίες και θα μειωθεί η ένταση της ζέστης. Παράλληλα προβλέπεται πτώση της θερμοκρασίας κατά 2 με 4 βαθμούς Κελσίου κυρίως στα ανατολικά και τα βόρεια. Οι Ετησίες άνεμοι (μελτέμια) θα φτάνουν τα 6 με 7 μποφόρ στο Αιγαίο, που σημαίνει ότι υπάρχει αυξημένος κίνδυνος εκδήλωσης πυρκαγιάς.
Την Πέμπτη (20-7-2023) οι άνεμοι θα εξασθενήσουν, η θερμοκρασία θα αρχίσει να ανεβαίνει και νέα θερμική έξαρση θα γίνει αισθητή στις περισσότερες περιοχές της χώρας. Το φαινόμενο παρακολουθείται στενά και σε καθημερινή βάση θα γίνεται τοπική και χρονική επικαιροποίηση των θερμοκρασιών που θα επικρατήσουν καθώς και των περιοχών που θα επηρεαστούν.
Μετρήσεις θερμοκρασίας με drone στην αστική θερμική νησίδα της Αθήνας
Πτήση με drone και θερμική κάμερα πραγματοποίησε η ομάδα UpStories πάνω από την πόλη της Αθήνας την Παρασκευή 14 Ιουλίου 2023. Η θερμοκρασία του άερα σύμφωνα με τους μετεωρολογικούς σταθμούς του Εθνικού Αστεροσκοπείου Αθηνών/meteo.gr ξεπέρασε τους 40 °C σε πολλές περιοχές της Αθήνας, ενώ στο έδαφος και σε κτίρια η θερμική κάμερα έδειξε τιμές θερμοκρασίας άνω των 60 °C και τοπικά άνω των 80 °C. Η αστική θερμική νησίδα είναι πεδίο μελέτης δύο εθνικών ερευνητικών προγραμμάτων που βρίσκονται σε εξέλιξη, του CLIMPACT-2 και του HEAT-ALARM.
Τι είναι η αστική θερμική νησίδα
Σύμφωνα με το meteo, η αστική θερμική νησίδα αναφέρεται στο φαινόμενο όπου οι αστικές περιοχές παρουσιάζουν υψηλότερες θερμοκρασίες σε σύγκριση με τις γύρω μη δομημένες περιοχές. Προκαλείται κυρίως από τις ανθρώπινες δραστηριότητες και το δομημένο περιβάλλον στις αστικές περιοχές.
Οι βασικοί παράγοντες που συμβάλλουν στο σχηματισμό μιας αστικής θερμικής νησίδας είναι:
- Αστικοποίηση και υποδομή: Η κατασκευή κτιρίων, δρόμων και άλλων υλικών υποδομής, όπως σκυρόδεμα και άσφαλτος, μπορεί να απορροφήσει και να διατηρήσει τη θερμότητα. Αυτά τα υλικά έχουν υψηλότερες θερμικές ικανότητες από τις φυσικές επιφάνειες, όπως η βλάστηση και το έδαφος, με αποτέλεσμα τη συσσώρευση θερμότητας κατά τη διάρκεια της ημέρας και την απελευθέρωση θερμότητας τη νύχτα.
- Μειωμένη βλάστηση και χώροι πρασίνου: Οι αστικές περιοχές έχουν συχνά λιγότερα δέντρα και χώρους πρασίνου σε σύγκριση με τις αγροτικές περιοχές. Τα δέντρα παρέχουν σκιά, ψύξη με εξάτμιση μέσω της διαπνοής και μπορούν να μειώσουν τις επιφανειακές θερμοκρασίες. Η απουσία βλάστησης οδηγεί σε αυξημένη απορρόφηση θερμότητας και μειωμένα αποτελέσματα ψύξης, συμβάλλοντας σε υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες.
- Ανθρώπινες δραστηριότητες και χρήση ενέργειας: Δραστηριότητες όπως οι βιομηχανικές διεργασίες, η παραγωγή ενέργειας και τα μέσα μεταφοράς σε αστικές περιοχές απελευθερώνουν θερμότητα, αυξάνοντας περαιτέρω τις θερμοκρασίες. Η χρήση κλιματισμού και άλλων συστημάτων ψύξης στα κτίρια παράγει επίσης υπερβολική θερμότητα που απελευθερώνεται στο περιβάλλον, συμβάλλοντας στο συνολικό φαινόμενο της θερμικής νησίδας.
- Χαμηλή ανακλαστικότητα: Οι αστικές επιφάνειες, όπως το σκυρόδεμα και η άσφαλτος, έχουν χαμηλότερη ανακλαστικότητα σε σύγκριση με τις φυσικές επιφάνειες. Αυτό σημαίνει ότι απορροφούν περισσότερο ηλιακό φως αντί να το αντανακλούν πίσω στο διάστημα. Η απορροφούμενη ηλιακή ακτινοβολία αυξάνει τις επιφανειακές θερμοκρασίες και συμβάλλει στο φαινόμενο.
Οι επιπτώσεις της αστικής θερμικής νησίδας:
- Αυξημένη κατανάλωση ενέργειας: Οι υψηλότερες αστικές θερμοκρασίες απαιτούν μεγαλύτερη χρήση συστημάτων κλιματισμού και ψύξης, με αποτέλεσμα αυξημένες ενεργειακές απαιτήσεις και κόστος.
- Επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία: Οι αυξημένες θερμοκρασίες στις αστικές περιοχές μπορεί να έχουν δυσμενείς επιπτώσεις στην ανθρώπινη υγεία, συμπεριλαμβανομένων ασθενειών που σχετίζονται με τη ζέστη, θερμικού στρες, και αυξημένων ποσοστών θνησιμότητας κατά τη διάρκεια ενός καύσωνα.
- Επιπτώσεις στα αστικά οικοσυστήματα: Οι υψηλότερες θερμοκρασίες μπορούν να διαταράξουν τα αστικά οικοσυστήματα, επηρεάζοντας τα φυτικά και ζωικά είδη, μειώνοντας τη βιοποικιλότητα και αλλάζοντας τις οικολογικές διαδικασίες.
- Ζητήματα ποιότητας του αέρα: Η αστική θερμική νησίδα επιδεινώνει τα προβλήματα ατμοσφαιρικής ρύπανσης αυξάνοντας τον σχηματισμό ρύπων, οδηγώντας σε χαμηλή ποιότητα του αέρα και σε συναφείς κινδύνους για την υγεία.
Η αντιμετώπιση των επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησίδων απαιτεί διάφορες στρατηγικές, όπως η αύξηση των χώρων πρασίνου και της βλάστησης, η εφαρμογή τεχνολογιών ψυχρής στέγης και οδοστρώματος, η ενίσχυση των πρακτικών αστικού σχεδιασμού και σχεδιασμού και η προώθηση της βιώσιμης αστικής ανάπτυξης για τον μετριασμό των αρνητικών επιπτώσεων των αστικών θερμικών νησιών και τη δημιουργία πιο βιώσιμων πόλεων.