ΑΦΙΕΡΩΜΑ
Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου και το πρώτο fake news της Ιστορίας
Σε μία εποχή ταχείας εξέλιξης των ΜΜΕ, το ραδιόφωνο κρατάει μία ειδική θέση σε κάθε κοινωνία ως μία προσιτή και ζωτικής σημασίας πηγή ειδήσεων και πληροφοριών.
Αρχικά, η πρόταση των Ισπανών ήταν να τιμάται η Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου στις 30 Οκτωβρίου, σε ανάμνηση της περίφημης εκπομπής του Όρσον Γουέλς το 1938, που έμεινε στην ιστορία ως ο «Πόλεμος των Κόσμων». Η UNESCO, όμως, αποφάσισε διαφορετικά και πρόκρινε τη 13η Φεβρουαρίου, ημερομηνία κατά την οποία το 1946 πρωτολειτούργησε το ραδιόφωνο του ΟΗΕ.
Σκοπός της Παγκόσμιας Ημέρας Ραδιοφώνου είναι ο εορτασμός του ραδιοφώνου ως Μέσου Μαζικής Επικοινωνίας, η βελτίωση της διεθνούς συνεργασίας μεταξύ των ραδιοφωνικών οργανισμών και η ενθάρρυνση των μεγάλων διεθνών δικτύων, όσο και των τοπικών ραδιοφώνων, να προωθήσουν την πρόσβαση στην πληροφόρηση και την ελευθερία της έκφρασης στα ερτζιανά.
Σε αυτή την Παγκόσμια Ημέρα Ραδιοφώνου, ας αναγνωρίσουμε τη σταθερή δύναμη του ραδιοφώνου για την προώθηση της ποικιλομορφίας και τη συμβολή του στην οικοδόμηση ενός πιο ειρηνικού και ανοιχτού κόσμου.
Το πρώτο fake news της Ιστορίας
Ο 23χρονος Όρσον Ουέλες, δημιούργησε ένα θεατρικό για το ραδιόφωνο βασισμένο στο μυθιστόρημα «Ο Πόλεμος των Κόσμων», του Χέρμπερτ Τζορτζ Γουέλς το οποίο και μεταδόθηκε από το CBS. Ήταν μία αφήγηση η οποία περιελάμβανε ηχητικά εφέ, προσομοίωση δελτίου ειδήσεων, δήθεν μαρτυρίες πολιτών και δραματικό λόγο. Όλα αυτά παρά το γεγονός πως στην αρχή του προγράμματος έγινε αναφορά πως πρόκειται για θεατρικό έργο και όχι για πραγματικά γεγονότα δημιούργησαν σύγχυση στους Αμερικανούς οι οποίοι δεν έτυχε να ακούσουν την αρχή της αφήγησης.
Στο Νιου Τζέρσεϊ σημειώθηκε μποτιλιάρισμα στους δρόμους από έντρομους κατοίκους, που έσπευδαν να εγκαταλείψουν την περιοχή για να μην πέσουν στα χέρια των εξωγήινων εισβολέων. Πολίτες ζητούσαν μάσκες οξυγόνου από την αστυνομία για να σωθούν από τα τοξικά αέρια που υποτίθεται ότι εκτόξευαν οι Αρειανοί, ενώ άλλοι ζητούσαν από την ηλεκτρική εταιρεία να τους διακόψει την παροχή ρεύματος για να μην εντοπιστούν από τους εισβολείς. Μία γυναίκα έντρομη μπήκε σε μια εκκλησία της Ινδιανάπολης, όπου γινόταν βραδινή λειτουργία και άρχισε να κραυγάζει: «Η Νέα Υόρκη καταστράφηκε. Είναι το τέλος του κόσμου. Πηγαίνετε στα σπίτια σας και ετοιμαστείτε να πεθάνετε!». Οι πληροφορίες ότι υπήρξαν αυτοκτονίες δεν επιβεβαιώθηκαν.
Το επόμενο πρωί οι New York Times με πρωτοσέλιδο δημοσίευμά τους αναφέρουν ότι «ένα τεράστιο κύμα μαζικής υστερίας κατακυρίευσε χιλιάδες ακροατές του ραδιοφώνου… κάνοντας τους να πιστέψουν ότι ξεκίνησε μία διαπλανητική διαμάχη με την εισβολή των Αρειανών να σπέρνει τον θάνατο και την καταστροφή στο New Jersey και τη Νέα Υόρκη».
Παρότι ο Ουέλες είχε σημαντική προϋπηρεσία στο μέσο, ούτε ο ίδιος δεν φαντάστηκε τον αντίκτυπο που θα είχε η παράστασή του εκείνο το κυριακάτικο βράδυ της 30ης Οκτωβρίου 1938, παραμονή της γιορτής του Χάλογουιν. Την επόμενη μέρα οι εφημερίδες απ άκρη σ’ άκρη στην Αμερική, κυκλοφόρησαν με τρομολαγνικά εξώφυλλα κατακεραυνώνοντας το ραδιόφωνο που είχε συμβάλλει στο να προκληθεί πανικός και να χάσουν την ζωή τους πολλοί άνθρωποι.
Λίγο αργότερα ο ίδιος ο Γουέλες αναγκάστηκε να δώσει συνέντευξη Τύπου στην οποία μπορεί να ζήτησε εμμέσως συγγνώμη, αλλά βλέποντας το πρόσωπό του φαίνεται πως ο ίδιος ήξερε πως είχε πλέον δημιουργήσει κάτι μεγάλο. Και όντως, αν και όπως ο ίδιος είπε κάποια στιγμή της ζωής του, τότε είχε φοβηθεί πως θα καταστραφεί η καριέρα του, η πορεία έδειξε το ακριβώς αντίθετο. Η δημοσιότητα τον βοήθησε να εξασφαλίσει δουλειά στο Χόλιγουντ και το 1941 να γυρίσει την περίφημη ταινία «Ο Πολίτης Καίην», που θεωρείται μία από τις κορυφαίες δημιουργίες στην ιστορία του κινηματογράφου.
Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr
Διαβάστε επίσης:
Μικρή Βαλεντίν: Γυναίκα ισχυρίζεται πως είναι η μητέρα της