Πόλεμος Αρμενίας - Αζερμπαϊτζάν: Γιατί ξέσπασε σύρραξη στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ - Τι κρύβεται από πίσω

Η εμπόλεμη σύγκρουση μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν είναι δυστυχώς γεγονός, μετά τις νέες συγκρούσεις που σημειώθηκαν την Κυριακή (27.09) και είχαν ως αποτέλεσμα να χάσουν τη ζωή τους τουλάχιστον 23 άνθρωποι και να τραυματιστούν άλλοι 100, μεταξύ των αζέρικων δυνάμεων και εκείνων της αποσχισθείσας περιοχής του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, που στηρίζεται από το Γερεβάν.

Με τη Μόσχα να παίζει τον ρόλο του διαιτητή στην περιοχή, ο Ρώσος πρόεδρος, Βλαντίμιρ Πούτιν, ζήτησε να σταματήσουν οι συγκρούσεις, οι χειρότερες από το 2016 σε αυτήν την αμφισβητούμενη περιοχή.

Τουλάχιστον 16 στρατιώτες των αυτονομιστών σκοτώθηκαν και περισσότεροι από 100 τραυματίστηκαν στις μάχες, σύμφωνα με τις αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Αρμενία και Αζερμπαϊτζάν, που αλληλοκατηγορούνται για το ποιος φέρει την ευθύνη για την κλιμάκωση, ανακοίνωσαν επίσης θύματα μεταξύ των αμάχων: το Γερεβάν κάνει λόγο για μία γυναίκα και ένα παιδί νεκρούς, ενώ το Μπακού ανακοίνωσε ότι σκοτώθηκε μια πενταμελής οικογένεια Αζέρων.

Το υπουργείο Άμυνας του Αζερμπαϊτζάν ανακοίνωσε ότι στις μάχες σήμερα κατελήφθησαν έξι χωριά που ήταν υπό τον έλεγχο των Αρμενίων, μια πληροφορία που διαψεύστηκε από το Γερεβάν.

Το Μπακού υποστηρίζει, επίσης, ότι κατέλαβε ένα στρατηγικής σημασίας ύψωμα στο Καραμπάχ. Στο Αζερμπαϊτζάν επιβλήθηκε στρατιωτικός νόμος, καθώς και απαγόρευση της κυκλοφορίας στην πρωτεύουσα Μπακού, σε πολλές μεγάλες πόλεις και στη ζώνη κοντά στη γραμμή του μετώπου, κατά τις νυχτερινές ώρες.

Νωρίτερα, ο πρωθυπουργός της Αρμενίας, Νικόλ Πασινιάν, κήρυξε επίσης «γενική κινητοποίηση» και «στρατιωτικό νόμο» στη χώρα. Το ίδιο έπραξαν και οι αρχές του Ναγκόρνο-Καραμπάχ. «Το αυταρχικό καθεστώς (του Αζερμπαϊτζάν) κήρυξε και πάλι τον πόλεμο στον λαό της Αρμενίας» είπε ο Πασινιάν, εκτιμώντας ότι οι δύο χώρες βρίσκονται στα πρόθυρα ενός «πολέμου ευρείας κλίμακας» με «απρόβλεπτες συνέπειες». Κάλεσε, επίσης, τη διεθνή κοινότητα να εμποδίσει μια τουρκική «παρέμβαση» στη σύγκρουση αυτή, μιας και ο Ερντογάν έχει βάλει και εδώ το βαμμένο με αίμα χέρι του.

Ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, δεσμεύτηκε ότι θα βοηθήσει «με όλα τα μέσα» το Μπακού, μετά την τηλεφωνική επικοινωνία που είχε με τον Αζέρο ομόλογό του. Η Άγκυρα διατηρεί κατά παράδοση στενές, φιλικές σχέσεις με το Αζερμπαϊτζάν.

Το γειτονικό Ιράν από την πλευρά του δήλωσε έτοιμο να μεσολαβήσει για να ξεκινήσουν συνομιλίες μεταξύ των δύο χωρών.

Τον τερματισμό των εχθροπραξιών ζήτησαν επίσης η ΕΕ, η Γερμανία, το ΝΑΤΟ και η Γαλλία.

Γιατί ξέσπασε η σύρραξη

Η σύγκρουση του Ναγκόρνο-Καραμπάχ είναι μια εδαφική και εθνική σύγκρουση μεταξύ της Αρμενίας και του Αζερμπαϊτζάν για την αμφισβητούμενη περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, η οποία ελέγχεται από την δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, αλλά είναι διεθνώς αναγνωρισμένη ως μέρος του Αζερμπαϊτζάν.

Η σύγκρουση έχει τις ρίζες της στις αρχές του 20ου αιώνα, αν και η παρούσα σύγκρουση άρχισε το 1988 και κλιμακώθηκε σε πλήρους κλίμακας πόλεμο στις αρχές του 1990. Παρά την υπογραφή επίσημης κατάπαυσης πυρός το 1994, στην περιοχή συνεχίζουν να υπάρχουν σποραδικές συγκρούσεις και συνοριακές εντάσεις.

Ο πόλεμος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ κράτησε από τα τέλη της δεκαετίας του 1980 μέχρι τον Μάιο του 1994 στο περίκλειστο έδαφος του Ναγκόρνο-Καραμπάχ μεταξύ των Αρμένιων, υποστηριζόμενοι από τη Δημοκρατία της Αρμενίας, και τη Δημοκρατία του Αζερμπαϊτζάν. Καθώς προχωρούσε ο πόλεμος, η Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν, και οι δύο πρώην σοβιετικές δημοκρατίες, είχαν εμπλακεί σε έναν παρατεταμένο, αδήλωτο πολέμου στα ορεινά ύψη του Καραμπάχ, ενώ το Αζερμπαϊτζάν προσπαθούσε να περιορίσει την αποσχιστική κίνηση στο Ναγκόρνο-Καραμπάχ. Το κοινοβούλιο του περίκλειστου εδάφους είχε ψηφίσει υπέρ της ένωσης του εαυτού της με την Αρμενία, και ένα δημοψήφισμα το οποίο μποϊκόταρε ο Αζερικός πληθυσμός του Ναγκόρνο-Καραμπάχ, πραγματοποιήθηκε, σύμφωνα με ότι οι περισσότεροι από τους ψηφοφόρους ψήφισαν υπέρ της ανεξαρτησίας. Η ζήτηση για την ενοποίηση με την Αρμενία, η οποία ξεκίνησε εκ νέου το 1988, ξεκίνησε σε σχετικά ειρηνικό τρόπο. Ωστόσο, τους επόμενους μήνες, καθώς η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης πλησίαζε, σταδιακά εξελίχθηκε σε όλο και πιο βίαιες συγκρούσεις μεταξύ εθνοτικών Αρμενίων και των εθνοτικών Αζέρων, με αποτέλεσμα στις αξιώσεις της εθνοκάθαρσης και από τις δύο πλευρές.

Διαδημοκρατικές συγκρούσεις μεταξύ των δύο ξέσπασαν λίγο μετά το ψήφισμα του κοινοβουλίου της Αυτόνομης Περιφέρειας του Ναγκόρνο-Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν για την ενοποίηση της περιοχής με την Αρμενία στις 20 Φεβρουαρίου του 1988. Η δήλωση απόσχισης από το Αζερμπαϊτζάν ήταν το τελικό αποτέλεσμα μιας εδαφικής σύγκρουσης σχετικά με το έδαφος. Καθώς το Αζερμπαϊτζάν διακήρυξε την ανεξαρτησία του από τη Σοβιετική Ένωση και απομάκρυνε τις εξουσίες της κυβέρνησης του εγκλωβισμού, η αρμενική πλειοψηφία ψήφισε υπέρ της αποχώρησης από το Αζερμπαϊτζάν και στη διαδικασία κήρυξε τη μη αναγνωρισμένη Δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ.

Οι μεγάλης κλίμακας μάχες ξέσπασαν στα τέλη του χειμώνα του 1992. Η διεθνής διαμεσολάβηση από διάφορες ομάδες, συμπεριλαμβανομένου του Οργανισμού για την Ασφάλεια και τη Συνεργασία στην Ευρώπη (ΟΑΣΕ), δεν επέφερε ένα τελικό ψήφισμα με το οποίο θα μπορούσαν να συνεργαστούν και οι δύο πλευρές. Την άνοιξη του 1993, αρμενικές δυνάμεις κατέλαβαν περιοχές εκτός του ίδιου του θύλακα, απειλώντας τη συμμετοχή άλλων χωρών στην περιοχή. Μέχρι το τέλος του πολέμου το 1994, οι Αρμένιοι είχαν τον πλήρη έλεγχο του εδάφους (με εξαίρεση την περιφέρεια Σαουμιάν) εκτός από τις γύρω περιοχές του Αζερμπαϊτζάν, κυρίως τον διάδρομο Λάτσιν, ένα ορεινό πέρασμα που συνδέει το Ναγκόρνο-Καραμπάχ με την ηπειρωτική Αρμενία. Μια παράνομη κατάπαυση της Ρωσίας υπογράφηκε τον Μάιο του 1994, αλλά οι τακτικές ειρηνευτικές συνομιλίες μεταξύ Αρμενίας και Αζερμπαϊτζάν με τη μεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ δεν κατάφεραν να οδηγήσουν σε ειρηνευτική συνθήκη. Αυτό έχει αφήσει την περιοχή του Ναγκόρνο-Καραμπάχ σε κατάσταση νομικής έλλειψης, ενώ η δημοκρατία του Ναγκόρνο-Καραμπάχ παραμένει de facto ανεξάρτητη, αλλά διεθνώς μη αναγνωρισμένη, ενώ οι αρμενικές δυνάμεις ελέγχουν σήμερα 9% περίπου του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν έξω από τον έδαφος. Ως αποτέλεσμα της σύγκρουσης, έχουν εκτοπιστεί 230.000 Αρμένιοι από το Αζερμπαϊτζάν και 800.000 Αζέροι από την Αρμενία.

Μια εκεχειρία υπογράφηκε το Μάιο του 1994 μαζί με ειρηνευτικές συνομιλίες, με τη μεσολάβηση της Ομάδας Μινσκ του ΟΑΣΕ, είχαν πραγματοποιηθεί έκτοτε από την Αρμενία και το Αζερμπαϊτζάν. Ωστόσο, οι ένοπλες συγκρούσεις είναι πολύ συχνές πλέον, με τους Τούρκος να παίζουν και εδώ «βρώμικο» ρόλο.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr

Διαβάστε επίσης:

Πολεμική Αεροπορία: Η αγορά του… αιώνα! Μετά τα Rafale η Ελλάδα παίρνει και F-35