Εκλογές ΗΠΑ 2020: Πώς εκλέγεται ο πρόεδρος - Γιατί είναι πολύπλοκο το σύστημα με τους εκλέκτορες

Το σύστημα διακυβέρνησης στις ΗΠΑ είναι ίδιο και απαράλλακτο με ελάχιστες τροποποιήσεις εδώ και 200 χρόνια αποδεικνύοντας πως είναι ισχυρό και δεν κάμπτεται από τις όποιες κοινωνικές αναταράξεις.

Αντίστοιχα, στις ΗΠΑ δεν έχουν ζήσει πραξικοπήματα και κάθε είδους δημοκρατική εκτροπή.

Η βασική διαφορά των αμερικανικών εκλογών σε σχέση με τις περισσότερες χώρες –μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα- είναι ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ δεν εκλέγεται απευθείας από τον λαό, αλλά μέσω αντιπροσώπων του, οι οποίοι συνιστούν το «Κολέγιο των Εκλεκτόρων».

Τι είναι το Κολέγιο των Εκλεκτόρων

Συνολικά υπάρχουν 538 εκλέκτορες. Δηλαδή όσοι οι 100 Γερουσιαστές και οι 435 Βουλευτές του Κογκρέσου, συν οι τρεις που αντιστοιχούν στην Ουάσιγκτον που αν και δεν είναι Πολιτεία δεν παύει να είναι η αμερικανική πρωτεύουσα, οπότε συμμετέχει στην διαδικασία ανάδειξης Προέδρου.

Κάθε μια από τις 50 πολιτείες, δικαιούται να έχει τόσους εκλέκτορες όσους και Βουλευτές και Γερουσιαστές διαθέτει στο Κογκρέσο. Ο αριθμός των Βουλευτών καθορίζεται αυστηρά από τον πληθυσμό κάθε πολιτείας, ενώ ο αριθμός των Γερουσιαστών είναι σταθερά δύο, ανεξαρτήτως πληθυσμού ή μεγέθους.

Το μεγαλύτερο μειονέκτημα αυτής της έμμεσης διαδικασίας είναι η δυνατότητα που δίνεται στον ηττημένο της λαϊκής ψήφου, να εκλεγεί τελικά Πρόεδρος. Αυτό δεν είναι ούτε θεωρητικό, ούτε υποθετικό σενάριο.

Έχει ήδη συμβεί τέσσερις φορές, με πιο πρόσφατες τις εκλογές του 2000, οπότε ο Αλ Γκορ παρόλο που έλαβε το 48,38% των ψήφων έχασε την μάχη των εκλεκτόρων από τον Τζορτζ Μπους, που έλαβε το 47,87% των ψήφων. Το ίδιο συνέβη και με τον Ντόναλντ Τραμπ, όταν η Κλίντον συγκέντρωσε κοντά δύο εκατομμύρια περισσότερες ψήφους από τον Τραμπ, αλλά ο Τραμπ έγινε πρόεδρος γιατί πήρε τους εκλέκτορες.

Σε περίπτωση ισοψηφίας, δηλαδή 269-269 εκλεκτόρων, η διαδικασία ανάδειξης Προέδρου περνά αυτομάτως στην Βουλή των Αντιπροσώπων, η οποία όμως ψηφίζει στην βάση μια πολιτεία ισούται με μια ψήφο. Κάτι τέτοιο έχει συμβεί μόλις δύο φορές στα 210 του θεσμού, στις εκλογές του 1800 και του 1824.

Οι εκλέκτορες σχεδόν πάντα ψηφίζουν τον υποψήφιο που κερδίζει τις περισσότερες ψήφους στην πολιτεία τους.

Εάν ένας εκλέκτορας καταψηφίσει την προεδρική επιλογή, ονομάζεται «προδότης». Το 2016, επτά ψήφοι των σωμάτων εκλεκτόρων επιλέχθηκαν με αυτόν τον τρόπο, αλλά κανένα αποτέλεσμα δεν άλλαξε από «προδότες» εκλέκτορες.

Οι... άλλες εκλογές

Επίσης εκτός από Πρόεδρο, οι ψηφοφόροι, θα ψηφίσουν και για τους 435 βουλευτές της Βουλής των Αντιπροσώπων και για το 1/3 των 100 Γερουσιαστών, δηλαδή για 35.

Γιατί υπάρχει το Κολέγιο των Εκλεκτόρων

Το σύστημα αυτό επιβιώνει κυρίως λόγω της ιστορικότητας του και επειδή θεωρείται πως αντικατοπτρίζει τη λαϊκή βούληση ενώ έχει επίτηδες σχεδιαστεί να μοιάζει δαιδαλώδες προκειμένου να αποφεύγεται η συγκέντρωση εξουσιών σε ένα μόνο πρόσωπο ή θεσμό.

Ο στόχος ήταν να διατηρηθεί η εξουσία των ανεξάρτητων πολιτειών σε μια εθνική κυβέρνηση. Ωστόσο η διαδικασία συνδέεται επίσης με το καθεστώς δουλείας.

Οι κάτοχοι σκλάβων στις νότιες πολιτείες δεν ήθελαν με κανέναν τρόπο να υπερισχύει η πλειοψηφία -ιδίως σε πολιτείες όπου οι υποδουλωμένοι αποτελούσαν την πλειοψηφία του πληθυσμού- μέσω της άμεσης ψήφου για τον πρόεδρο.

Το πλεονέκτημα είναι πως προβλέπεται ειδικό βάρος στις μικρότερες Πολιτείες, κάτι που αποτελεί βασική αξία για το αμερικανικό Σύνταγμα.

Ποιος μπορεί να γίνει πρόεδρος

Οι αμερικανικές προεδρικές εκλογές διεξάγονται την Τρίτη που ακολουθεί την πρώτη Δευτέρα του Νοεμβρίου, σύμφωνα με νόμο του 1845. Δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα έχει κάθε ένας που έχει γεννηθεί Αμερικανός πολίτης και είναι τουλάχιστον 35 ετών και κατοικεί στη χώρα επί 14 χρόνια.

Τα δύο μεγάλα κόμματα εκλέγουν τον υποψήφιο πρόεδρό τους μέσα από τη διαδικασία των προκριματικών εκλογών, όπου πολλοί υποψήφιοι διεκδικούν την ψήφο της εκλογικής βάσης. Το συνέδριο των δύο κομμάτων κατοχυρώνει συνήθως τον υποψήφιο που έχει κερδίσει την πλειοψηφία.

Ο Αμερικανός πρόεδρος έχει δικαίωμα να θέσει υποψηφιότητα για δύο μόνο θητείες. Ο νέος πρόεδρος ορκίζεται στις 20/1. Μέχρι τότε παραμένει πρόεδρος αυτός που ολοκληρώνει την θητεία του.

Δείτε όλες τις τελευταίες Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Εκλογές ΗΠΑ 2020 Αποτελέσματα: Δείτε ποιος θα κόψει πρώτος το… νήμα - Τραμπ ή Μπάιντεν;