Η μάχη της Νις: Η μοναδική (επίσημα) αερομαχία μεταξύ Αμερικανών και Σοβιετικών
ΗΠΑ και Σοβιετική Ένωση αποτέλεσαν τους δύο μεγάλους αντιπάλους του Ψυχρού Πολέμου, ο οποίος ευτυχώς δεν έγινε ποτέ «θερμός». Παρόλα αυτά, οι δύο υπερδυνάμεις ήρθαν αντιμέτωπες «ανεπίσημα»σε διάφορες περιπτώσεις συγκρούσεων «δι’αντιπροσώπων» (όπως πχ στον Πόλεμο της Κορέας, όπου Σοβιετικοί πιλότοι πετούσαν μαχητικά με βορειοκορεατικά διακριτικά).
Πέρα από αυτές τις «σκιώδεις» συγκρούσεις του Ψυχρού Πολέμου όμως, σε μια περίπτωση αμερικανικές και σοβιετικές αεροπορικές δυνάμεις ήρθαν αντιμέτωπες και «επίσημα»- και ήταν κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, πάνω από τη Νις της Σερβίας, με τις δύο πλευρές να θεωρούν πως είχαν απέναντί τους γερμανικές δυνάμεις.
Το εν λόγω περιστατικό έλαβε χώρα στις 7 Νοεμβρίου 1944: Σύμφωνα με τις αναφορές για το περιστατικό, αμερικανικά μαχητικά τύπου P-38 επιτέθηκαν εναντίον χερσαίων δυνάμεων που εντοπίστηκαν κοντά στη Νις, θεωρώντας ότι επρόκειτο για γερμανικά στρατεύματα. Ωστόσο στην πραγματικότητα ήταν σοβιετικές δυνάμεις- και οι Σοβιετικοί απάντησαν απογειώνοντας δικά τους μαχητικά Yak, με αποτέλεσμα να ακολουθήσει μια αερομαχία 15 λεπτών μεταξύ των δύο συμμάχων.
Οι αριθμοί της εν λόγω αναμέτρησης δεν έχουν γίνει γνωστοί (πόσα αεροσκάφη συμμετείχαν ακριβώς, ποιες ήταν οι απώλειες της κάθε πλευράς)- όπως επίσης δεν έχει γίνει γνωστό πότε και αν έγινε αντιληπτό το λάθος, καθώς η σύγκρουση κράτησε πολύ και ήταν ιδιαίτερα έντονη.
Όσον αφορά στους λόγους που έλαβε χώρα το περιστατικό αυτό, οι αναφορές ποικίλλουν: Σύμφωνα με κάποιες ερμηνείες, τα αμερικανικά αεροσκάφη παρέκκλιναν της πορείας τους κατά περίπου 400 χλμ, με αποτέλεσμα να δουν σοβιετικές δυνάμεις και να τις περάσουν για γερμανικές, που θα αναμενόταν να βρεθούν στη συγκεκριμένη περιοχή.
Άλλες πηγές λένε ότι οι Αμερικανοί ήταν να παρέχουν αεροπορική υποστήριξη σε σοβιετικές δυνάμεις, ωστόσο οι Σοβιετικοί προχώρησαν ταχύτερα του αναμενομένου, με αποτέλεσμα να βρεθούν 100 χλμ πιο μπροστά από ό,τι είχε προγραμματιστεί- με τα εν λόγω αποτελέσματα.
Ανεξαρτήτως του τι ακριβώς συνέβη, και οι δύο χώρες κράτησαν κλειστά τα αρχεία τους σχετικά με το συμβάν, οπότε μέχρι και σήμερα οι ακριβείς λεπτομέρειες της σύγκρουσης στη Νις παραμένουν άγνωστες.
Άξιον απορίας είναι το πώς συνεχίστηκε για τόσο πολύ μια τέτοια σύγκρουση, καθώς θα περίμενε κανείς πως, ακόμα και στον πυρετό της μάχης, από ένα σημείο και μετά οι πιλότοι των δύο πλευρών θα είχαν αντιληφθεί πως δεν είχαν απέναντί τους γερμανικά μαχητικά. Ωστόσο η μάχη συνεχίστηκε για 15 λεπτά- αρκετά μεγάλο χρονικό διάστημα, κάτι που προκαλεί ερωτηματικά.
Οι αναφορές περί απωλειών είναι ανεπιβεβαίωτες, ωστόσο υπάρχουν κάποιες εκτιμήσεις για περίπου 30 νεκρούς Σοβιετικούς, μα και καταρρίψεις αμερικανικών μαχητικών. Επίσης, υπάρχουν αναφορές πως τα αμερικανικά μαχητικά επιτέθηκαν σε αεροδρόμια κοντά στη Νις- ωστόσο, όπως προαναφέρθηκε, τίποτα δεν μπορεί να ειπωθεί με βεβαιότητα εφόσον και οι δύο πλευρές έχουν κρατήσει κλειστά τα αρχεία (αν και το ίδιο το συμβάν έχει πλέον επιβεβαιωθεί).
Σε κάθε περίπτωση, η αερομαχία πάνω από τη Νις έχει μείνει στην ιστορία ως μια από τις πιο γνωστές της ιστορίας- παρά το «πέπλο μυστικότητας» που την καλύπτει και την έλλειψη στοιχείων για τους αριθμούς.
με πληροφορίες από Norwich University, History is Now Magazine, We Are The Mighty
Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.