Διώρυγα του Σουέζ: Γιατί το μπλοκάρισμα του πλοίου-μαμούθ «δείχνει» τι θα συμβεί σε νέο Ψυχρό Πόλεμο

Σε καθημερινή βάση υπολογίζεται οτι διακινούνται αγαθά αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων μέσω της Διώρυγας του Σουέζ, που τώρα αναμένουν φορτωμένα σε δεκάδες πλοία στον βορρά, τον νότο και στα μέσα της διώρυγας.

Το Ever Given με μήκος τεσσάρων γηπέδων ποδοσφαίρου, είναι ένα από τα μεγαλύτερα πλοία μεταφοράς εμπορευματοκιβωτίων στον κόσμο. Το πλοίο των 200.000 τόνων μπορεί να μεταφέρει 20.000 εμπορευματοκιβώτια.

Σύμφωνα με τις Αρχές της διώρυγας, για την αποκόλλησή του θα χρειαστεί η απομάκρυνση έως 20.000 τετραγωνικών μέτρων άμμου, προκειμένου οι βυθοκόροι να φτάσουν σε βάθος 12 με 16 μέτρων, γεγονός που θα επιτρέψει στο πλοίο να συνεχίσει το ταξίδι του.

Πλέον «υπάρχουν αναφορές οτι οι ναυτιλιακές εταιρείες αρχίζουν να εκτρέπουν τα πλοία τους γύρω από το νότιο άκρο της Αφρικής, το ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, το οποίο προσθέτει περίπου 3.500 μίλια στο ταξίδι και περίπου 12 ημέρες» δήλωσε στο BBC ο Γκι Πλάτεν, γενικός γραμματέας του Διεθνούς Ναυτιλιακού Επιμελητηρίου.

Το κανάλι, που ενώνει τη Μεσόγειο με την Ερυθρά θάλασσα, είναι μια από τις πιο πολυσύχναστες θαλάσσιες διαδρομές στον κόσμο. Το 12% του παγκόσμιου εμπορίου περνάει από τη διώρυγα αυτή. Σύμφωνα με τα δεδομένα παρακολούθησης του Lloyd's List, υπάρχουν περισσότερα από 160 σκάφη που περιμένουν σε κάθε άκρο του καναλιού. Σε αυτά περιλαμβάνονται 41 πλοία μεταφοράς φορτίου χύδην και 24 δεξαμενόπλοια αργού. Εκτός από πετρέλαιο από τη διώρυγα του Σουέζ «περνάνε» καταναλωτικά προϊόντα όπως ρούχα, έπιπλα, κατασκευαστικά εξαρτήματα και ανταλλακτικά αυτοκινήτων.

«Γεύση» Ψυχρού Πολέμου δίνει το ατύχημα επικών διαστάσεων

Η απόφραξη κομβικών σημείων για την παγκόσμια ναυτιλία αποτελούσε παραδοσιακά μοχλό πίεσης και πεδίο ανταγωνισμού και επίδειξης ισχύος ανάμεσα σε αντιμαχόμενες πλευρές, γράφει το Bloomberg. Η πανδημία έκανε τις θαλάσσιες διαδρομές ακόμη πιο σημαντικές για το παγκόσμιο εμπόριο.

Περίπου τα δύο τρίτα του διεθνούς εμπορίου αργού πετρελαίου παγκοσμίως και το 80% των προϊόντων πετρελαίου μετακινούνται δια θαλάσσης. Σχεδόν το 10% του συνολικού θαλάσσιου πετρελαίου, το 8% του παγκόσμιου LNG και το 20% του όγκου των εμπορευματοκιβωτίων διέρχεται μόνο από το Σουέζ, σύμφωνα με στοιχεία από την Αμερικανική Υπηρεσία Πληροφοριών Ενέργειας και την S&P Global Intelligence.

Αυτή τη στιγμή η ναυτιλία είναι ένας από τους βασικούς παράγοντες αυξανόμενης έντασης μεταξύ της Ουάσιγκτον και του Πεκίνου, που οδηγεί τα πάντα από την πρωτοβουλία «Μία Ζώνη Ένας Δρόμος» της Κίνας και την υποστήριξή της στο πραξικόπημα της Μιανμάρ, μέχρι τη συγκέντρωση ενός στολίσκου στα ανοικτά των Φιλιππίνων και τις εντάσεις γύρω από την Ταϊβάν.

Η ροή εμπορευμάτων δια θαλάσσης αντιπροσωπεύει το 70% του συνολικού διεθνούς εμπορίου και τα σημεία ελέγχου σε αυτό το δίκτυο έχουν προκαλέσει διεθνείς εδώ και χιλιετίες.

Από τους Περσικούς Πολέμους στις...επεκτατικες κινήσεις του Πεκίνου

Οι Περσικοί Πόλεμοι του 5ου αιώνα π.Χ., μεταξύ των Ελλήνων και των Περσών διεξήχθησαν τουλάχιστον εν μέρει, για τον έλεγχο των εμπορικών οδών προς τα σιτηρά της Μαύρης Θάλασσας. Οι ακτές των κρατών της Κεράλα και του Ταμίλ Ναντού στην Ινδία υπήρξαν κόμβοι της παγκόσμιας οικονομίας από την αρχαιότητα, λόγω του ρόλου τους ως σημεία διέλευσης για τις εμπορικές οδούς που έφερναν κινεζικό μετάξι στην αρχαία Ρώμη και αφρικανική ξυλεία στον Περσικό Κόλπο.

Την ώρα που παράγοντες όπως ο κορονοϊός, ο καιρός και η ξαφνική τεράστια ζήτηση διαταρράσουν την εφοδιαστική αλυσίδα -δημιουργώντας ελλείψεις σε όλες τις βιομηχανίες, αυξάνεται η σημασία των θαλάσσιων περασμάτων όπως δείχνει το ατύχημα του Σουέζ.

Η Διώρυγα του Σουέζ παραμένει μια από τις πιο κρίσιμες εμπορικές οδούς, ειδικά για την Ασία και την Ευρώπη. Το 2019, σχεδόν 19.000 πλοία πέρασαν από το κανάλι - ή σχεδόν 1,25 δισεκατομμύρια τόνοι φορτίου. Εκατοντάδες χιλιάδες εμπορευματοκιβώτια σε πλοία που μεταφέρουν μηχανήματα, ηλεκτρονικά είδη, άλλα ενδιάμεσα αγαθά και πρώτες ύλες διασχίζουν το κανάλι κάθε εβδομάδα από την Ασία στην Ευρώπη και πάλι πίσω.

Τα πλοία γίνονται ολοένα και μεγαλύτεα. Το Ever Given, μία από τις μεγαλύτερα πλοία του κόσμου, είναι τόσο μεγάλο που μετά βίας περνάει από τα στενά της Μαλάκκα στη χερσόνησο της Μαλαισίας.

Το λιώσιμο των πάγων δημιούργησε νέα θαλάσσια περάσματα

Οι ναυτιλιακές έχουν αναζητήσει εναλλακτικές διαδρομές μεταξύ της Ασίας και της Ευρώπης, όπως το μακρύτερο και ακριβότερο ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας ή τα ταχύτερα θαλάσσια δρομολόγια στην Αρκτική. Η υπερθέρμανση του πλανήτη και το λιώσιμο των πάγων επέτρεψαν την ευκολότερη πρόσβαση στις θάλασσες βόρεια της Σιβηρίας, σε αυτή την κατεύθυνση όμως παραμένουν ρυθμιστικά και γεωπολιτικά εμπόδια. Όπως και το ζήτημα της εμπορικής βιωσιμότητας: Οι θάλασσες είναι πολύ ρηχές για να επιτρέψουν τη διέλευση γιγαντιαίων πλοίων εμπορευματοκιβωτίων με το μέγεθος του Ever Given.

Αυτή είναι και η «αχίλλειος πτέρνα» της Κίνας. Σε αντίθεση με τις ΗΠΑ, που είναι καθαρός εξαγωγέας αργού πετρελαίου, η Κίνα εισάγει σχεδόν τα τρία τέταρτα του πετρελαίου που καταναλώνει, καθώς και περίπου τα τέσσερα πέμπτα του σιδηρομεταλλεύματος που χρησιμοποιεί για να τροφοδοτήσει τον ξέφρενο ρυθμό δημιουργίας υποδομών. Το πλαίσιο αυτό καθιστά το Πεκίνο ιδιαίτερα ευάλωτο σε θαλάσσιους αποκλεισμούς. Η γεωγραφία της Ανατολικής Ασίας σημαίνει ότι τα στενά της Μάλακκας και της Σιγκαπούρης, καθώς και τα οιονεί στενά που διασχίζουν τα πλεύσιμα τμήματα της Θάλασσας της Νότιας Κίνας και εκείνα που χωρίζουν την Ταϊβάν από τις Φιλιππίνες, τα νησιά της Οκινάουα της Ιαπωνίας και την ηπειρωτική Κίνα, είναι όλα πολύ ευάλωτα σε απαγορεύσεις σε περίπτωση σύγκρουσης.

Μεγάλο μέρος της εξωτερικής πολιτικής της Κίνας την τελευταία δεκαετία μπορεί να εξηγηθεί αν έχει κάποιος κατά νου αυτά τα τρωτά σημεία . Οι κινεζικές εταιρείες κατέχουν μερίδιο σε ποσοστό που φθάνει το 65% στα πιο πολυσύχναστα λιμάνια του κόσμου.

Ένας διάδρομος υποδομής μέσω του Πακιστάν, οι αγωγοί πετρελαίου μέσω της Μιανμάρ και η σιδηροδρομική γραμμή στη χερσόνησο της Μαλαισίας - όλα τα βασικά στοιχεία της πρωτοβουλίας Μία Ζώνη Ενας Δρόμος του Προέδρου Σι Τζινπίνγκ έχουν στόχο τη μείωση της εξάρτησης της Κίνας από τα στενά της Μάλακας και της Σιγκαπούρης.

Αυτός είναι ένας καλός λόγος για να λάβουμε σοβαρά υπόψη το ατύχημα του Σουέζ, ακόμα κι αν οι διαταραχές στις αλυσίδες εφοδιασμού του κόσμου εξαφανιστούν μετά από μερικές ημέρες. Αν η ιστορία επαναληφθεί, ας ελπίσουμε ότι το «μποτιλιάρισμα» στο Σουέζ που μοιάζει με φάρσα δε θα αποτελέσει δεν πρόβα τζενεράλε για μία ακόμη πιο δραματική συνέχεια, σημειώνει το Bloomberg.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Lockdown: Το «κλειδί» για την άρση – Οι ημερομηνίες-ορόσημο για εστίαση, σχολεία, λιανεμπόριο