Διώρυγα του Σουέζ: Aπό τη διάνοιξη στο «μποτιλιάρισμα» - Δείτε το Infographic του Newsbomb.gr

Tο πρωτοφανές «μποτιλιάρισμα» στη διώρυγα του Σουέζ επανάφερε στην επικαιρότητα τη διάνοιξη του καναλιού που άλλαξε τα δεδομένα στην παγκόσμια ναυσιπλοϊα και τo εμπόριο. Το έργο-θαύμα του 19ου αιώνα μείωσε σημαντικά το χρόνο των θαλάσσιων ταξιδιών, καθώς «προ Σουέζ» τα πλοία έπρεπε να κάνουν τον διάπλου της αφρικανικής ηπείρου.

Λόγω του κομβικού της ρόλου, από την ημέρα κιόλας των εγκαινίων της στις 17 Νοέμβρη του 1869, η τεχνητή πλωτή οδός υπήρξε σημείο ανάφλεξης για γεωπολιτικές συγκρούσεις ανάμεσα σε αντιμαχόμενες δυνάμεις.

Η "διώρυγα των ρεκόρ" βρίσκεται στην Αίγυπτο και συνδέει το Πορτ Σαϊντ στη Μεσόγειο Θάλασσα με τον Ινδικό Ωκεανό μέσω τoυ Σουέζ στα βορειοανατολικά της Αιγύπτου . Μειώνει την απόσταση μεταξύ Ευρώπης και Ασίας και εξυπηρετεί καθημερινά περισσότερα από 50 πλοία.

Σύμφωνα με την Αρχή του καναλιού του Σουέζ, την αιγυπτιακή κυβερνητική υπηρεσία που διαχειρίζεται την πλωτή οδό, 20.000 εργάτες δούλεψαν σκληρά επί 10 μήνες για να βοηθήσουν στην αποπεράτωση του έργου συχνά σε δύσκολες συνθήκες και με πενιχρή αμοιβή. Πολλοί από αυτούς πέθαναν από χολέρα και άλλες ασθένειες.
Η πολιτική αναταραχή στην Αίγυπτο ενάντια στις αποικιακές δυνάμεις της Βρετανίας και της Γαλλίας επιβράδυνε τις εργασίες, και το τελικό κόστος κατασκευής του ήταν περίπου διπλάσιο από τα 50 εκατομμύρια δολάρια που προβλέπονταν αρχικά.

Οι...Έλληνες της Διώρυγας

Το 1854 ο Γάλλος διπλωμάτης και μηχανικός Φερντινάν ντε Λεσσέψ έπεισε τον Αντιβασιλέα της Αιγύπτου Σαΐντ Πασά να ξεκινήσει το έργο διάνοιξης και το 1858 η κατασκευαστική εταιρεία που ανέλαβε το έργο, υπέγραψε το σχετικό συμβόλαιο. Στις 21 Μαρτίου 1859 τα συνεργεία έπιασαν δουλειά. Το έργο ήταν τιτάνιο για τα δεδομένα της εποχής αλλά τελικά παραδόθηκε στις 17 Νοεμβρίου 1869.

Στην κατασκευή της διώρυγας συμμετείχαν και Έλληνες, κυρίως από την Κάσο και το Καστελόριζο την Αστυπάλαια, την Πάτμο και τη Ρόδο ενώ στις πόλεις- λιμάνια στις όχθες του καναλιού, αναπτύχθηκαν σημαντικές ελληνικές παροικίες που άνθισαν επί σειρά ετών. Εκεί εργάστηκαν και ρίζωσαν παρά τις δύσκολες συνθήκες με την έλλειψη νερού, τον καύσωνα, τα έλη και τις επιδημίες χολέρας και τύφου.

«Ο Λεσέψ χρειάστηκε προσωπικό και πολλοί αναζήτησαν καλά μεροκάματα. Βέβαια οι συνθήκες ήταν δύσκολες, έσκαβαν... με τα νύχια και αρκετοί άνθρωποι σκοτώθηκαν» εξηγεί ο κ. Χρήστος Καβαλής, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας στο Κάϊρο.

«Επίσης χρειάστηκαν Ελληνες που ήταν καλοί ναυτικοί για να πιλοτάρουν μέσα στη διώρυγα και με αυτό τον τρόπο άνθησε η παροικία κατά μήκος του Σούεζ. Σήμερα ένα μεγάλο κομμάτι της παροικίας προέρχεται από τις κοινότητες που δημιουργήθηκαν εκείνα τα χρόνια στο Πόρτ Σαιντ και την Ισμαηλία. Αρχικά είχαν έρθει τουλάχιστον 4.000 Ελληνες και πολλοί είχαν ρίζες από την Κάσο».

Τη συμβολή των Ελλήνων στο έργο είχε αναγνωρίσει και ο Λεσέψ, λέγοντας στους Κασίους ότι ήθελε να ικανοποιήσει κάποιο αίτημά τους. Εκείνοι ζήτησαν να ονομαστεί η νέα πόλη που επρόκειτο να κτιστεί, «Νέα Κάσος». Ομως είχε ήδη αποφασιστεί ότι θα έφερε το όνομα του Χεβίδ Σάιντ πασά και ονομάστηκε Πορτ Σάιντ… Παρ’ όλα αυτά η πόλη απέκτησε ελληνικό χρώμα, όπως και η Ισμαηλία με κοινότητες, εκκλησία, καταστήματα, σχολεία.

Η Κρίση του Σουέζ

Το καλοκαίρι του 1956 ξέσπασε παγκόσμια κρίση, αμέσως μετά την απόσυρση των Βρετανών και την εθνικοποίηση της διώρυγας του Σουέζ από την Αίγυπτο.
Δύο ισχυρές αποικιοκρατικές δυνάμεις της Ευρώπης, η Βρετανία και η Γαλλία, σε συνεργασία με το Ισραήλ, επενέβησαν στρατιωτικά στην Αίγυπτο με σκοπό να ανατρέψουν τον τότε πρόεδρο της χώρας, Τζαμάλ Αμπντ αλ Νάσερ.

Το κανάλι έκλεισε προσωρινά ενώ η κρίση που συνεχίστηκε το φθινόπωρο του ίδιου έτους με κίνδυνο να γενικευθεί η πολεμική σύγκρουση, έληξε στις αρχές του 1957 βάσει συμφωνίας υπό την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών που έστειλαν την πρώτη τους ειρηνευτική δύναμη στην περιοχή. Υπό την πίεση ΗΠΑ και Σοβιετικής Ένωσης οι εισβολείς αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν το εγχείρημά τους και να αποσυρθούν βαθιά ταπεινωμένοι. Ο τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας Άντονι Ίντεν παραιτήθηκε, ενώ αντίθετα ο πρόεδρος Νάσερ μετατράπηκε σε πολιτικό ίνδαλμα όλου του αραβικού κόσμου.

Έχει ξανακλείσει έκτοτε το κανάλι;

Η Αίγυπτος έκλεισε το κανάλι για σχεδόν μια δεκαετία μετά τον αραβο-ισραηλινό πόλεμο του 1967, ή Τρίτο Αραβοϊσραηλινό Πόλεμο- και το Ισραήλ κατέλαβε την χερσόνησο του Σινά.

Ως αντίποινα, η Αίγυπτος προσπάθησε να παραλύσει την οικονομία του Ισραήλ μπλοκάροντας την διώρυγα του Σουέζ βυθίζοντας πλοία, νάρκες και συντρίμμια. Έτσι όμως, εγκλωβίστηκαν 14 ξένα φορτηγά πλοία -τα οποία έγιναν γνωστά ως «Κίτρινος Στόλος»- για οκτώ ολόκληρα χρόνια. Μέχρι να ανοίξει ξανά δηλαδή η διώρυγα από τον διάδοχο του Νάσερ, Ανουάρ ελ-Σαντάτ.

Λίγα σποραδικά ατυχήματα έκλεισαν το κανάλι έκτοτε. Το πιο αξιοσημείωτο μεχρι την προσάραξη του Ever Given ήταν ένα τριήμερο «μπλόκο», από ένα ρωσικό πετρελαιοφόρο το 2004.

Δείτε το infographic του Newsbomb.gr

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Μετακίνηση εκτός νομού το Πάσχα: Έτσι θα πάμε στα χωριά μας - Τα κριτήρια που θα κρίνουν την «έξοδο»