Ισραήλ-Ιράν : Στο «κόκκινο» οι σχέσεις τους - «Τρομοκρατική ενέργεια» το πυρηνικό ατύχημα στη Νατάνζ

Οι πυρηνικές εγκαταστάσεις της Νατάνζ, νότια της Τεχεράνης, χτυπήθηκαν από «τρομοκρατική ενέργεια», σύμφωνα με τον επικεφαλής της υπηρεσίας ατομικής ενέργειας του Ιράν, Αλί Ακμπάρ Σαλεχί, ο οποίος δεν επέρριψε ωστόσο ευθύνες σε συγκεκριμένους δράστες. Σύμφωνα πάντως με ισραηλινά μέσα ενημέρωσης, το ατύχημα που σημειώθηκε το πρωί της Κυριακής είναι αποτέλεσμα ισραηλινής κυβερνοεπίθεσης.

Το «ατύχημα», που αποδόθηκε σε πρόβλημα του ηλεκτρικού δικτύου, σημειώθηκε λίγες ώρες μετά την εγκαινίαση προηγμένων συσκευών φυγοκέντρησης του πυρηνικού εργοστασίου της Νατάνζ, ενέργεια που απαγορεύεται από την συμφωνία για το πυρηνικό πρόγραμμα του Ιράν του 2015.
Η ιρανική κρατική τηλεόραση μετέδωσε ότι το πρόβλημα που δημιουργήθηκε στις συσκευές φυγοκέντρησης οφείλεται σε «τρομοκρατική ενέργεια» και κάλεσε τη διεθνή κοινότητα και τη Διεθνή Υπηρεσία Ατομικής Ενέργειας (IAEA) να ασχοληθούν με την πυρηνική τρομοκρατία. Πρόσθεσε δε ότι το Ιράν διατηρεί το δικαίωμα να αναλάβει δράση εναντίον των δραστών.

«Η ενέργεια εναντίον των εγκαταστάσεων της Νατάνζ δείχνει την αποτυχία της εναντίωσης στη βιομηχανική και πολιτική πρόοδο του Ιράν να εμποδίσει τη σημαντική ανάπτυξη της πυρηνικής βιομηχανίας του Ιράν», είπε ο Σαλεχί. «Για να αντικρούσει τους σκοπούς εκείνων που διέταξαν αυτήν την τρομοκρατική ενέργεια... το Ιράν θα συνεχίσει να βελτιώνει την πυρηνική τεχνολογία του και παράλληλα να αίρει τις καταπιεστικές κυρώσεις των ΗΠΑ», πρόσθεσε.

Ο εκπρόσωπος της ιρανικής Υπηρεσίας Ατομικής Ενέργειας, Μπεχρούζ Καμαλβαντί, διαβεβαίωσε μέσω του πρακτορείου ειδήσεων Fars ότι «δεν προκλήθηκαν τραυματισμοί ούτε μόλυνση», ωστόσο είχε διευκρινίσει πως «διεξάγεται έρευνα για τα αίτια του ατυχήματος».

Το "χτύπημα" ήταν αποτέλεσμα ισραηλινής κυβερνο-επίθεσης λένε ισραηλινά μέσα

Σύμφωνα με τη δημόσια ραδιοφωνία του Ισραήλ, Kan, η οποία επικαλείται πηγές υπηρεσιών πληροφοριών, η ισραηλινή κατασκοπευτική υπηρεσία Μοσάντ πραγματοποίησε κυβερνο-επίθεση στις πυρηνικές εγκαταστάσεις του Ιράν. Το Kan Radio, επικαλούμενο πηγές υπηρεσιών πληροφοριών, ανέφερε πως η ζημιά που έχει προκληθεί στη Νατάνζ είναι περισσότερο εκτεταμένη απ' ό,τι υποστηρίζει το Ιράν.

Το Ισραήλ από την πλευρά του δεν έχει σχολιάσει επίσημα το περιστατικό, τις τελευταίες ημέρες ωστόσο έχει ανεβάσει τους τόνους απέναντι στο Ιράν, αυξάνοντας τις προειδοποιήσεις για το πυρηνικό πρόγραμμα της χώρας.

Το τελευταίο περιστατικό σημειώνεται καθώς συνεχίζονται εκ νέου αυτές τις μέρες οι διπλωματικές προσπάθειες για την αναβίωση της πυρηνικής συμφωνίας του 2015 – από την οποία είχαν αποχωρήσει οι ΗΠΑ επί προεδρίας Τραμπ το 2018.

Το Σάββατο, ο Ιρανός πρόεδρος Χασάν Ρουχάνι εγκαινίασε νέες συσκευές φυγοκέντρησης στη Νατάνζ, σε μια τελετή που μεταδόθηκε ζωντανά στην τηλεόραση. Οι συσκευές αυτές απαιτούνται για την παραγωγή εμπλουτισμένου ουρανίου, το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή καυσίμου αντιδραστήρα καθώς και για πυρηνικά όπλα.
Τα «εγκαίνια» αυτά ήταν μια ακόμη παραβίαση των δεσμεύσεων της χώρας στους όρους της συμφωνίας του 2015, η οποία επιτρέπει στο Ιράν μόνο να παράγει και να αποθηκεύει περιορισμένες ποσότητες εμπλουτισμένου ουρανίου για χρήση για την παραγωγή καυσίμων για εμπορικούς σταθμούς παραγωγής ενέργειας.

Η πυρηνική κρίση του Ιράν

Η διεθνής κοινότητα δεν εμπιστεύεται την Τεχεράνη. Ορισμένες χώρες υποπτεύονται ότι το Ιράν σκοπεύει να αποκτήσει πυρηνικό όπλο – κάτι που η χώρα αρνείται κατηγορηματικά. Το 2015 μετά από πυρετώδεις διαπραγματεύσεις το Ιράν και έξι ακόμη χώρες κατέληξαν σε μια συμφωνία-σταθμό που είχε σκοπό τον περιορισμό του πυρηνικού προγράμματος της Τεχεράνης με αντάλλαγμα την άρση πολλών διεθνών κυρώσεων σε βάρος της.

Επί των ημερών Τραμπ οι Ηνωμένες Πολιτείες αποχώρησαν από την πυρηνική συμφωνία της Βιέννης τον Μάιο του 2018 και επέβαλαν νέες κυρώσεις στην Τεχεράνη, η οποία στη συνέχεια αύξησε μαζικά το πυρηνικό τη πρόγραμμα.

Στις αρχές του μήνα ξεκίνησαν στη Βιέννη έμμεσες διαπραγματεύσεις για τη διάσωση της Διεθνούς Συμφωνίας του 2015 για το Πυρηνικό Πρόγραμμα του Ιράν.
Κορυφαίοι διπλωμάτες από τους εταίρους της Συμφωνίας (ΗΠΑ, Ρωσία, Κίνα, Γαλλία, Βρετανία, τη Γερμανία και το Ιράν) άρχισαν να μεσολαβούν μεταξύ του Ιράν και των ΗΠΑ. Ο νέος Αμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν έχει δηλώσει πως θέλει να επιστρέψει στη συμφωνία, οι δύο χώρες ωστόσο περιμένουν από την άλλη την πρώτη κίνηση.

Πώς εμπλέκεται το Ισραήλ;

Ισραηλινά μέσα ανέφεραν ότι το «πυρηνικό ατύχημα» στη Νατάνζ είναι αποτέλεσμα κυβερνο-επίθεσης με την υπογραφή του Ισραήλ. Αναλυτές στην ιστοσελίδα Ynet λένε ότι το Ιράν προχωρά το πυρηνικό του πρόγραμμα και «είναι λογικό να υποθέσουμε ότι το πρόβλημα ... μπορεί να μην προκλήθηκε από ατύχημα, αλλά από σαμποτάζ με σκοπό να επιβραδυνθεί η πρόοδος που επιταχύνθηκε από τις διαπραγματεύσεις για την άρση των κυρώσεων».

Ο Ισραηλινός πρωθυπουργός Μπέντζαμιν Νετανιάχου είπε ότι «ο αγώνας ενάντια στο Ιράν και τους συμμάχους του και τις εξοπλιστικές προσπάθειες του Ιράν είναι μια τεράστια αποστολή».Τα πράγματα αλλάζουν, πρόσθεσε, χωρίς να αναφερθεί άμεσα στο περιστατικό του Ιράν.

Τόσο η κυβέρνηση Μπάιντεν όσο και το ιρανικό καθεστώς ελπίζουν να αναβιώσουν την πυρηνική συμφωνία του 2015 πριν από τις προεδρικές εκλογές του Ιράν τον Ιούνιο. Αυτή η περίοδος επαναδιαπραγμάτευσης θα αναζωπυρώσει πιθανότατα τις εντάσεις μεταξύ του Ιράν και του Ισραήλ.

Μετά την ίδρυση της Ισλαμικής Δημοκρατίας το 1979, το Ισραήλ έγινε ένας από τους κύριους εχθρούς του καθεστώτος. Οι δύο χώρες «μάχονται» έμμεσα εδώ και δεκαετίες, με υβριδικούς πολέμους, ασύμμετρες απειλές και κυβερνοεπιθέσεις , για τις οποίες συχνά αρνούνται να αναλάβουν ανοιχτά την ευθύνη.

Το θεοκρατικό κατεστημένο χρησιμοποίησε κυρίως αντιπροσώπους όπως η Χεζμπολάχ για να επιτεθεί στο Ισραήλ. Το Τελ Αβίβ, από την άλλη πλευρά, προκάλεσε σημαντική ζημιά στο ιρανικό πυρηνικό πρόγραμμα μέσω διαφόρων μεθόδων, όπως είναι ο ιός Stuxnet – και στοχοποιώντας Ιρανούς πυρηνικούς επιστήμονες.

Οι εντάσεις κορυφώθηκαν όταν ανέλαβε την προεδρία των ΗΠΑ ο Μπαράκ Ομπάμα. Πριν ορκιστεί πρόεδρος, ένα από τα βασικά προβλήματα που αντιμετώπιζε κάθε αμερικανική κυβέρνηση με το Ιράν ήταν η εχθρότητα του απέναντι στο Ισραήλ, τον ένθερμο σύμμαχο της Ουάσιγκτον στη Μέση Ανατολή. Το Ισραήλ ένιωθε πάντα πως είχε την υποστήριξη των ΗΠΑ απέναντι στο ιρανικό καθεστώς.

Ο Ομπάμα ωστόσο εγκατέλειψε την παράδοση. Συνέβαλε στην άρση όλων των κυρώσεων εναντίον της Τεχεράνης, προωθώντας το Κοινό Συνολικό Σχέδιο Δράσης (JCPOA). Αυτή η συμφωνία έδωσε στο Ιράν παγκόσμια νομιμότητα, ενίσχυσε το καθεστώς οικονομικά, καθώς δισεκατομμύρια δολάρια έφτασαν στο ταμείο του και ενδυνάμωσε τις πολιτοφυλακές και τις τρομοκρατικές ομάδες του Ιράν.

Προς το τέλος της δεύτερης θητείας Ομπάμα, η Τεχεράνη εξασφάλισε επίσης την επιβίωση του προέδρου της Συρίας Μπασάρ Άσαντ, αύξησε την επιρροή της στη Συρία και άρχισε να δημιουργεί στρατιωτικές βάσεις εκεί, δημιουργώντας σημαντική απειλή για την εθνική ασφάλεια του Ισραήλ. Οι Ισραηλινοί ηγέτες σταμάτησαν να υπολογίζουν στην άνευ όρων υποστήριξη της Ουάσινγκτον.

Ακολούθησε η προεδρία Τραμπ, κατά την οποια η επικρατούσα αφήγηση στο πολιτικό κατεστημένο του Ιράν ήταν ότι, τις τελευταίες εβδομάδες της θητείας του το Ισραήλ προσπαθούσε να σύρει την Τεχεράνη σε έναν πόλεμο και ότι το καθεστώς δεν πρέπει να πέσει σε αυτήν την παγίδα.

Ένας τίτλος στην ελεγχόμενη από το κράτος εφημερίδα Arman-e Melli έγραφε «Παγίδα έντασης: Δολοφονία και άλλου πυρηνικού επιστήμονα». Η εφημερίδα εξηγούσε ότι το Ιράν πρέπει να είναι προσεκτικό και υπομονετικό πριν από την αποχώρηση του Τραμπ από τον Λευκό Οίκο και ότι πρέπει να εξουδετερώσει τις εντάσεις με το Ισραήλ και τις ΗΠΑ.

Η κυβέρνηση Μπάιντεν είναι διατεθειμένη να άρει τις κυρώσεις κατά του Ιράν για να επιστρέψει στην πυρηνική συμφωνία. Η διεθνής συμφωνία δεν θα εμποδίσει το Ιράν να αποκτήσει πυρηνικά όπλα, θεωρούν οι Ισραηλινοί. Μέσα στο πλαίσιο αυτό και με ένα νέο Αμερικανό πρόεδρο που δεν έχει ξεδιπλώσει ακόμη πλήρως την εξωτερική του πολιτική, είναι δεδομένο ότι οι εντάσεις Ιράν-Ισραήλ θα φθάσουν σε νέα επικίνδυνα επίπεδα.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Δολοφονία Καραϊβάζ: Λίστες από αεροδρόμια και σύνορα ψάχνει η ΕΛ.ΑΣ - Πού επικεντρώνονται οι έρευνες