Ελληνοτουρκικό «μπρα ντε φερ» στη Λιβύη: Η διπλωματική «μάχη» στο τρίγωνο Αθήνας- Άγκυρας- Τρίπολης

Η Άγκυρα, από πλευράς της, να επιχειρεί να διασφαλίσει πως θα συνεχίσει να παίζει καθοριστικό ρόλο στα τεκταινόμενα στη βορειοαφρικανική χώρα και να «διασώσει» το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο για την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών.

Οι ελληνικές κινήσεις

Ο Έλληνας υπουργός Εξωτερικών, Νίκος Δένδιας, σε συνάντησή του με τον αναπληρωτή πρωθυπουργό της Λιβύης τη Δευτέρα, στο πλαίσιο της επίσκεψής του στη Βεγγάζη για την επαναλειτουργία του ελληνικού προξενείου, κατέστησε ξεκάθαρη τη θέση της Αθήνας για το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο αλλά και την πρόθεση της χώρας να υπογράψει συμφωνία για τις θαλάσσιες ζώνες με την Τρίπολη αλλά και συμβάλει στην ανοικοδόμηση με επενδύσεις.

Ο κ. Δένδιας χαρακτήρισε το ταξίδι του συνέχεια του πρόσφατου ταξιδιού του πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη, στη χώρα.

Μετά τη συνάντησή του με τον Χουσεΐν Ατίγια Αμπντούλ Χαφίζ Αλ-Κατράνι, ο κ. Δένδιας υποστήριξε πως η Αθήνα δέχθηκε με ικανοποίηση την πρόθεση της μεταβατικής κυβέρνησης να ακυρώσει το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο.

«Θα ήθελα να σας ευχαριστήσω, κύριε αναπληρωτή πρωθυπουργέ, για την ευθεία τοποθέτησή σας για το παράνομο "μνημόνιο" που υπεγράφη από τη Διοίκηση του GNA και την Τουρκία για τις θαλάσσιες ζώνες. Και να σας ευχαριστήσω που μου θυμίσατε αυτό που μας είναι ήδη γνωστό, την απόφαση της Βουλής των Αντιπροσώπων να μην κυρώσει αυτό το παράνομο "μνημόνιο"» είπε χαρακτηριστικά ο υπουργός Εξωτερικών.

Επίσης, υπογράμμισε την ετοιμότητα της Ελλάδας να συνάψει νέες συμφωνίες με τη Λιβύη τόσο για το θέμα των θαλάσσιων ζωνών μεταξύ των δυο χωρών, όσο και για την ανοικοδόμηση της χώρας μέσω των επενδύσεων που μπορούν να γίνουν.

Από πλευράς του, ο κ. Μητσοτάκης, στην προ ημερών επίσκεψη και συνάντησή του με τον μεταβατικό πρωθυπουργό της χώρας, Αμπντέλ Χαμίντ Ντμπεϊμπά- ο οποίος οδηγεί τη χώρα στις εκλογές της 24ης Δεκεμβρίου- στην Τρίπολη έκανε λόγο για επανεκκίνηση των διμερών σχέσεων είχε διαβεβαιώσει πως η Ελλάδα θα σταθεί δίπλα στη Λιβύη στον δρόμο για ελεύθερες εκλογές, μακριά από ξένα στρατεύματα.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο Έλληνας πρωθυπουργός (η επίσκεψη του οποίου ολοκληρώθηκε με την τελετή επίσημης επαναλειτουργίας της ελληνικής πρεσβείας) διαμήνυσε πως «προϋπόθεση κάθε προόδου είναι η άμεση και πλήρης αποχώρηση ξένων στρατευμάτων από το έδαφος σας και για εμάς είναι πολύ σημαντικό η ακύρωση παράνομων εγγράφων που κάποιοι εμφανίζουν ως διεθνείς συμφωνίες, αλλά για εμάς δεν έχουν καμία νομική ισχύ».

Σημειώνεται πως, όπως μετέδωσε ο ΣΚΑΪ τη Δευτέρα, επικαλούμενος διπλωματικές πηγές, το ελληνικό μήνυμα προς τη λιβυκή πλευρά είναι να μην προχωρήσει σε κάτι «ανεπανόρθωτο», όπως μια κύρωση του παράνομου τουρκολιβυκού συμφώνου από τη λιβυκή Βουλή.

Σε αυτό το πλαίσιο, αξίζει να αναφερθεί πως, αν και δεν φαίνεται να υπάρχει στο λιβυκό κοινοβούλιο πλειοψηφία που να στηρίζει κάτι τέτοιο, η Τουρκία εξακολουθεί να έχει ισχυρό αποτύπωμα στη χώρα.

Υπενθυμίζεται πως ήταν η τουρκική στρατιωτική επέμβαση, με προσωπικό και εξοπλισμούς, η οποία διέσωσε την προηγούμενη κυβέρνηση της Τρίπολης (την κυβέρνηση εθνικής ενότητας του Φαγέζ αλ Σάρατζ, την οποία διαδέχτηκε η κυβέρνηση Ντμπεϊμπά) από την επίθεση των δυνάμεων του LNA (Λιβυκού Εθνικού Στρατού) της ανατολικής Λιβύης, του στρατάρχη Χαλίφα Χαφτάρ.

Οι τουρκικές ενέργειες έχουν προκαλέσει την αντίδραση και αποδοκιμασία της διεθνούς κοινότητας, και πολλοί έχουν κατηγορήσει την Τουρκία για παραβίαση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη.

Σημειώνεται πως η Αθήνα υποδέχεται την Τετάρτη τον μεταβατικό πρόεδρο της Λιβύης- την ίδια ημέρα είναι προγραμματισμένη η επίσκεψη του Νίκου Δένδια στην Άγκυρα μετά την πρόσκληση του Τούρκου ομολόγου του, Μεβλούτ Τσαβούσογλου.

Το τουρκικό «παιχνίδι»

Επιχειρώντας να διασφαλίσει τον ισχυρό της ρόλο στη Λιβύη και να διασώσει το παράνομο μνημόνιο που είχε υπογράψει με την κυβέρνηση Σάρατζ, η Άγκυρα επιδιώκει να κρατήσει κοντά της την κυβέρνηση Ντμπεϊμπά.

Ο Λίβυος πρωθυπουργός, συνοδευόμενος από υπουργούς, πραγματοποίησε επίσκεψη στην Τουρκία τη Δευτέρα, (παράλληλα με την επίσκεψη Δένδια στη Λιβύη) με τον Τούρκο πρόεδρο Ερντογάν να διαβεβαιώνει πως η Άγκυρα θα συνεχίσει να δίνει την πλήρη στήριξή της στη λιβυκή κυβέρνηση εθνικής ενότητας, όπως και στην προηγούμενη κυβέρνηση.

Παράλληλα, τόνισε πως Τουρκία και Λιβύη παραμένουν δεσμευμένες στο σύμφωνο οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών στην ανατολική Μεσόγειο, που προκάλεσε την έντονη αντίδραση της Ελλάδας, καθώς παραβιάζονταν ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα.

Ο Τούρκος πρόεδρος πρόσθεσε πως αυτοί που υποστήριξαν τους «πραξικοπηματίες» στη Λιβύη αντί για την κυβέρνηση εθνικής ενότητας είναι «σύμμαχοι στις σφαγές», ενώ είπε επίσης ότι έχουν γίνει βήματα για την επιτάχυνση της επιστροφής του τουρκικού ιδιωτικού τομέα στη Λιβύη. Ακόμη, υποσχέθηκε αποστολή 150.000 δόσεων εμβολίων για τον κορονοϊό στη χώρα (αν και δεν διευκρίνισε ποιο εμβόλιο θα είναι).

Ο Ντμπεϊμπά, από την πλευρά του, δήλωσε πως η χώρα του αναγνωρίζει τη σημασία του ρόλου της Τουρκίας ως προς την τήρηση της κατάπαυσης του πυρός και της συνεργασίας ως προς τις μεταρρυθμίσεις στην ασφάλεια και χαρακτήρισε «πολύ σημαντική» τη συνάντηση της Δευτέρας.

«Αναφορικά με τα σύμφωνα που υπογράφηκαν μεταξύ των χωρών μας, ιδίως το σύμφωνο οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, επιβεβαιώνουμε ότι αυτά βασίζονται σε έγκυρες βάσεις και εξυπηρετούν τα συμφέροντα των δύο χωρών μας», δήλωσε σχετικά με το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο. Ωστόσο, υπογράμμισε τη σημασία του διαλόγου στο θέμα που θα είναι προς το συμφέρον όλων, περιλαμβανομένων των χωρών που εμπλέκονται.

Οι δύο ηγέτες υπέγραψαν επίσης σειρά συμφωνιών που έχουν στόχο την ενίσχυση της συνεργασίας, ιδίως της οικονομικής, μεταξύ των δύο χωρών.

«Θέλουμε να ενισχύσουμε την αλληλεγγύη μας και τη συνεργασία μας (...) Θα υποστηρίξουμε την κυβέρνηση εθνικής ενότητας με τον ίδιο τρόπο που υποστηρίξαμε την προηγούμενη νόμιμη κυβέρνηση (της Τρίπολης)», υπογράμμισε ο Τούρκος πρόεδρος.

Τουρκικές εταιρείες θα διαδραματίσουν «σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της Λιβύης», δήλωσε ο πρωθυπουργός της Λιβύης, ο οποίος πρόκειται να συναντηθεί αύριο, Τρίτη, με Τούρκους επιχειρηματίες.

Ο Ερντογάν ανακοίνωσε επίσης ότι η χώρα του θα παράσχει 150.000 δόσεις εμβολίου κατά της Covid-19 στη Λιβύη, που έχει πληγεί έντονα από την πανδημία.

Άφησε επίσης να εννοηθεί ότι η Τουρκία θα ανοίξει ξανά το προξενείο της στη Βεγγάζη, στην ανατολική Λιβύη, «μόλις το επιτρέψουν οι συνθήκες».

Παράλληλα ο Τούρκος υπουργός Ενέργειας Φατίχ Ντονμέζ αναφερόταν μέσω Twitter στη συνάντηση με τον Λίβυο ομόλογό του και τις αποφάσεις για την συνεργασία στον ενεργειακό τομέα.

Σε δικές του δηλώσεις, ο Τούρκος υπουργός Άμυνας, Χουλουσί Ακάρ, είχε επαναλάβει την αποφασιστικότητα της Τουρκίας να υποστηρίξει την εδαφική ακεραιότητα της Λιβύης, προσθέτοντας πως η Άγκυρα θα συνέχιζε να βοηθά με στρατιωτική εκπαίδευση/εκπαίδευση σε θέματα ασφαλείας και με συμβούλους για μια «σταθερή, ανεξάρτητη και κυρίαρχη Λιβύη».

Οι υπόλοιποι «παίκτες»

Όσον αφορά στους υπόλοιπους παράγοντες της περιοχής, η Αίγυπτος εξακολουθεί να έχει ιδιαίτερα ψυχρές σχέσεις με την Τουρκία, δεδομένων των σχέσεων της Άγκυρας με τους Αδελφούς Μουσουλμάνους, μα και την εξαιρετικά ενοχλητική για το Κάιρο τουρκική παρουσία στη Λιβύη.

Όσον αφορά στην Ιταλία, η οποία παραδοσιακά αποτελεί «παίκτη» ως προς τα δρώμενα στη Λιβύη, δεν φαίνεται να αντιμετωπίζει θετικά την τουρκική παρουσία στη χώρα. Υπενθυμίζεται πως πρόσφατα οι σχέσεις των δύο χωρών δοκιμάστηκαν στον απόηχο του αποκαλούμενου «Sofagate», με τον Ιταλό πρωθυπουργό, Μάριο Ντράγκι (ο οποίος επισκέφθηκε και αυτός πρόσφατα τη Λιβύη), να χαρακτηρίζει τον Ερντογάν δικτάτορα και τον Τούρκο πρόεδρο να απαντά σε αντίστοιχα υψηλούς τόνους.

Οι γαλλοτουρκικές σχέσεις, ως γνωστόν, δεν διανύουν την καλύτερη περίοδό τους, ενώ, ως προς τον παράγοντα Ρωσία (η οποία, παρά την προσέγγισή της με την Άγκυρα, στη Λιβύη ήταν στην άλλη πλευρά, υποστηρίζοντας τις δυνάμεις του Χαλίφα Χαφτάρ με όπλα και μισθοφόρους) αξίζει να σημειωθεί πως φαίνεται να υπάρχει ένα επίπεδο αναταραχής μεταξύ Άγκυρας και Μόσχας, δεδομένων των υποσχέσεων υποστήριξης από τον Ερντογάν προς τον Ουκρανό ομόλογό του, Βολοντιμίρ Ζελένσκι- οι οποίες εξόργισαν τη Ρωσία, εν μέσω των πρόσφατων εντάσεων με το Κίεβο.

Ενδεικτικά, ο Ρώσος υπουργός Εξωτερικών, Σεργκέι Λαβρόφ, δήλωσε πως «προτρέπουμε άμεσα όλες τις χώρες οι οποίες έχουν επικοινωνία, μεταξύ αυτών και η Τουρκία, να αναλύουν την κατάσταση και τις δίχως όρια μιλιταριστικές δηλώσεις του καθεστώτος στο Κίεβο. Τους προειδοποιούμε να μην δίδουν τροφή σε αυτά τα μιλιταριστικά αισθήματα».

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.

Διαβάστε επίσης:

Lockdown: Όλα τα σενάρια για Πάσχα στο χωριό και καταστήματα χωρίς click in shop και click away