Πανδημία: Υπάρχει αντίδοτο στην ψηφιακή «υπερκόπωση»; Τι να κάνουμε για να απεξαρτηθούμε

Στο τέλος του περασμένου έτους, ένα tweet από τη συντάκτρια του BuzzFeed, Ντέλια Κέι έγινε viral: «Άλλη μία μέρα που θα κοιτάζω τη μεγάλη οθόνη ενώ «σκρολάρω» στη μικρή οθόνη μου, για να ανταμείψω τον εαυτό μου που κοίταζα τη μεσαία οθόνη όλη την εβδομάδα», αστειεύτηκε. Η ανάρτηση «χτύπησε φλέβα».

Ένα και πλέον χρόνο μετά το ξέσπασμα του κορονοϊού παραμένουμε «κολλημένοι» στις οθόνες μας. Και δεν πρόκειται μόνο για την παρακολούθηση ταινιών και τις γρήγορες ματιές στο TikTok και το Instagram. Καθώς συνεχίζεται η τηλεργασία, στηριζόμαστε εξ ολοκλήρου σε ψηφιακά εργαλεία για να διατηρούμε την επαφή μεταξύ μας, αλλά και να ολοκληρώνουμε τις εργασιακές μας υποχρεώσεις.

Αυτή η εικονική φύση των καθημερινών μας δραστηριοτήτων έχει οδηγήσει σε μια ανησυχητική άνοδο στην «ψηφιακή ένταση». Δεν είναι απλώς ότι χρησιμοποιούμε όλο και περισσότερο «γκάτζετ» και ψηφιακά μέσα για να εργαζόμαστε. Τα χρησιμοποιούμε όπως όλα δείχνουν για να δουλεύουμε περισσότερο, γράφει το BBC.

Μια νέα έρευνα από τη Microsoft παρακολούθησε τις συνήθειες περισσότερων από 30.000 χρηστών σε 31 χώρες τον τελευταίο χρόνο και τα αποτελέσματα ήταν ανησυχητικά. «Οι άνθρωποι ξοδεύουν 148% λεπτά περισσότερα σε εβδομαδιαίες ομαδικές συναντήσεις», λέει στο ΒΒC ο Τζάρεντ Σπάταρο, αντιπρόεδρος της Microsoft.

«Ένας μέσος χρήστης στέλνει 42% περισσότερα μηνύματα στο διαδίκτυο και 200% περισσότερα...τα σαββατοκύριακα ! Οι πελάτες μας έλαβαν 40 δισεκατομμύρια περισσότερα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου τον Φεβρουάριο του 2021 από ό, τι τον Φεβρουάριο του 2020» συνεχίζει.

Ο ίδιος και η ομάδα του ξοδεύουν σίγουρα περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες τους. Οι υπάλληλοι, λέει, παρακολουθούν περισσότερες συναντήσεις - μερικές φορές άσκοπα - για να αποδείξουν ότι είναι παρόντες και αφοσιωμένοι. Ο Σπατάρο λέει ότι πλέον έχει επίσης «περισσότερα ψηφιακά τετ-α-τετ από ότι είχε ποτέ στη ζωή του, τάση που αποδίδει σε μια «βασική αρχή: οι άνθρωποι είναι εξαρτημένοι από τη σύνδεση».

Όλος αυτός ο...έξτρα ψηφιακός χρόνος δημιουργεί ένα γνωστικό φορτίο που είναι δύσκολα διαχειρίσιμο για τον εγκέφαλό μας. Υπάρχουν μερικές βραχυπρόθεσμες λύσεις που μπορούν να βοηθήσουν στην ανακούφιση...από αυτή την ψηφιακή ένταση.

Όλα αυτά τα νέα δεδομένα ανοίγουν μία μεγαλύτερη συζήτηση σχετικά με την επικοινωνία και τις επαγγελματικές μας δραστηριότητες γενικά - σε έναν εντελώς νέο κόσμο εργασίας.

«Τεράστια γνωστική επιβάρυνση»

Είναι λογικό η μετάβαση στην εργασία εξ’ αποστάσεως να μεταφράζεται σε περισσότερο χρόνο μπροστά στις οθόνες. Εκεί που οι συναντήσεις γίνονταν πρόσωπο με πρόσωπο η μόνη μας επιλογή πλέον είναι η εικονική αλληλεπίδραση.

Η Kate Lister, πρόεδρος της Global Workplace Analytics, μια συμβουλευτικής για την απομακρυσμένη εργασία με έδρα το Σαν Ντιέγκο, μιλάει επίσης για υπερεργασία και ψηφιακή κόπωση.

«Όλο αυτό πηγάζει από το γεγονός ότι είμαστε μπροστά σε μία οθόνη όλη την ώρα. Δεν υπάρχει η κοινωνική αλληλεπίδραση που είχαμε στο γραφείο, όταν σηκωνόμασταν από τη θέση μας, κάναμε διάλειμμα για μεσημεριανό γεύμα ή επιστρέφαμε στο σπίτι, οπότε απλά συνεχίζουμε να δουλεύουμε»

Και κάπως έτσι μιλάμε με περισσότερους συναδέλφους, στέλνουμε περισσότερα e-mail και προγραμματίζουμε περισσότερες συναντήσεις για να αντικαταστήσουμε τις αλληλεπιδράσεις που είχαμε στο διάδρομο του γραφείου.

Η εναλλαγή μεταξύ των ψηφιακών «εργαλείων» κάνει τα πράγματα χειρότερα, η μετάβαση δηλαδή από τα email στα προγράμματα περιήγησης Διαδικτύου και από εκεί στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ,επιδεινώνει την κατάσταση.

«Στην πραγματική ζωή, οι εγκέφαλοί μας δεν είναι ενσύρματοι για να βλέπεουν μια επίπεδη εικόνα ενός ατόμου σε ένα δίκτυο», λέει ο Δρ Michael Bohan, διευθυντής του εργαστηρίου Human Factors Engineering της Microsoft.

«Οι εγκέφαλοι είναι φτιαγμένοι για τον πραγματικό κόσμο, και έχουν σχεδιαστεί να χρησιμοποιούν στοιχεία του σώματος και άλλα στοιχεία που τους βοηθούν να επεξεργάζονται και να επικοινωνούν». Ο εγκέφαλός μας πρέπει να δουλέψει σκληρότερα σε εικονικές συναντήσεις.

Αυτό συμβαίνει γιατί καλείται να επεξεργαστεί κάθε συμμετέχοντα ξεχωριστά, να ακούσει , να κατανοήσει και να αντλήσει οπτικά στοιχεία.

Μπορεί να μην το συνειδητοποιούμε αλλά δουλεύοντας διαρκώς μπροστά απο μια οθόνη, δημιουργούμε ένα τεράστιο γνωστικό βάρος στον εγκέφαλό μας. Τι μπορούμε να κάνουμε λοιπόν;

Περισσότερα και πιο συχνά διαλείμματα

Ένα διάλειμμα ακόμη και 10 λεπτών, εάν χρησιμοποιηθεί σωστά, μπορεί να βοηθήσει στον μετριασμό των επιπτώσεων της ψηφιακής έντασης. Η Microsoft εισήγαγε ένα νέο εργαλείο στο Outlook που ενθαρρύνει τους χρήστες να κάνουν συντομότερες τις ψηφιακές τους συναντήσεις, με πολλά διαλείμματα.

Προγραμματίζουν συναντήσεις πέντε λεπτά αργότερα, για να προσφέρουν ένα φυσικό διάλειμμα μεταξύ των κλήσεων. Το εν λόγω «εργαλείο» δημιουργήθηκε ως απάντηση στην έρευνα της Microsoft, που διαπίστωσε ότι οι εικονικές συναντήσεις back-to-back μπορούν να αυξήσουν υπερβολικά το άγχος των συμμετεχόντων.

Οι παύσεις στις μεγάλες συσκέψεις ή τις πολύωρες εργασίες στην οθόνη βοηθάνε «Αν κάνεις ένα διάλειμμα και κάνεις κάτι σαν διαλογισμό, διάβασμα, σκίτσο, σκαρίφημα - οτιδήποτε στρέφει τον εγκέφαλό σου σε κάτι πιο χαλαρωτικό», λένε οι ειδικοί θα αρχίσει να αποφορτίζεται.

Τα όρια πρέπει να είναι ξεκάθαρα

«Εάν είμαστε προσεκτικοί με τη συμπεριφορά μας και ορίζουμε σαφή όρια και χρονοδιαγράμματα, μπορούμε να θέσουμε την τεχνολογία στην υπηρεσία μας, αντί να θέσουμε τους εαυτούς μας στην υπηρεσία της», λέει η Naz Beheshti, πρώην συνεργάτης του συνιδρυτή της Apple, Στιβ Τζομπς

Στο νέο της βιβλίο «Σταματήστε. Αναπνεύστε. Επιλέξτε: Γίνετε ο διευθύνων σύμβουλος της ευημερίας σας» υπογραμμίζει τη σημασία της ανίας, ένα μάθημα όπως λέει που έλαβε από τον ίδιο τον Τζομπς με στόχο της ενίσχυση της δημιουργικότητας.

«Την επόμενη φορά που θα έχετε ένα κενό χρόνου στην ημέρα σας, αποφύγετε να το γεμίσετε», γράφει. Αντισταθείτε στην τάση σας να πιάσετε το τηλέφωνό σας ή άλλες ηλεκτρονικές συσκευές, οι οποίες θα μπορούσαν να σας διασκεδάσουν προσωρινά με κάτι όπως η ατελείωτη ροή στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης»

Ένας αυξανόμενος αριθμός επιστημονικών μελετών δείχνει ότι τα τηλέφωνα και οι συνεχείς ειδοποιήσεις έχουν επιζήμια επίδραση στην παραγωγικότητα, τη φαντασία και την προσοχή μας.

Έρευνα από το Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια Irvine διαπίστωσε ότι χρειάζονται 23 ολόκληρα λεπτά για να επιστρέψουμε σε μία εργασία μετά από...μια νέα ειδοποίηση. Και οι άνθρωποι μπορούν να στρέψουν την προσοχή τους σε υπολογιστές για 47 δευτερόλεπτα κατά μέσο όρο, πριν στραφούν σε άλλη οθόνη, όπως ένα τηλέφωνο.

Κολοσσοί, όπως η Apple και η Google αναζητούν έξυπνες λύσεις στο πρόβλημα της εποχής που επιδεινώθηκε εν μέσω πανδημίας, με τη λειτουργία Screen Time της Apple και το εργαλείο Digital Wellbeing του Android. Ο κάθε χρήστης ενημερώνεται ουσιαστικά για τον χρόνο που αφιερώνει σε κάθε εφαρμογή και πόσες ειδοποιήσεις λαμβάνει. Μπορεί να ορίσει συνεπώς ημερήσια όρια και χρονικά πλαίσια και να προσαρμόσει τις ειδοποιήσεις.

Ακόμη και η παρουσία ενός τηλεφώνου...στο χώρο μπορεί να μειώσει την ικανότητά μας να συγκεντρωθούμε σύμφωνα με μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Σικάγο.

Ψηφιακή αποτοξίνωση με τη βοήθεια...τεχνολογίας

Για όσους δεν θέλουν να απενεργοποιήσουν τις ειδοποιήσεις, υπάρχουν λύσεις…τεχνολογίας. Το Light Phone είναι ένα απλό κινητό τηλέφωνο, το οποίο στοχεύει στην εξάλειψη των περισπασμών που προκαλούνται από τα smartphone. Έχει πολύ βασικές δυνατότητες: κλήσεις, κείμενα (και ομαδικά μηνύματα), ξυπνητήρι και φορητό ενεργό σημείο πρόσβασης σε Wi-Fi.

Μπορείτε επίσης να προσθέσετε μια αριθμομηχανή, ένα απλό πρόγραμμα αναπαραγωγής μουσικής και ένα εργαλείο podcasting. Το τηλέφωνο ωστόσο δεν προσφέρει πρόσβαση σε κοινωνικά μέσα, περιήγηση στο Διαδίκτυο, email, ειδήσεις ή διαφημίσεις, υπόσχεται η εταιρεία. Υπήρξε μια απότομη αύξηση των παραγγελιών του Light Phone εν μέσω πανδημίας..

Μόνο το 50% των κατόχων Light Phone το χρησιμοποιούν ως το κύριο τηλέφωνό τους, πολλοί το χρησιμοποιούν το σαββατοκύριακο, τις διακοπές ή τα βράδια, όταν θέλουν ένα διάλειμμα.

Και για τη σύνταξη εγγράφων ή την επεξεργασία τους, το reMarkable προσφέρει μια τεχνολογική λύση… φορητού υπολογιστή. Μοιάζει με tablet, αλλά είναι σα να γράφει κανείς σε χαρτί. Η τεχνολογία μπορεί επίσης να μετατρέψει το χειρόγραφό σας σε αρχείο κειμένου για αποστολή email.

Η Microsoft και άλλες μεγάλες εταιρείες προσπαθούν να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα υπερφόρτωσης, αναπτύσσοντας νέες δυνατότητες λογισμικού. Το "together mode", λόγου χάρη είναι ένα εικονικό φίλτρο σε ομάδες, που τοποθετεί τους συμμετέχοντες στις συσκέψεις σε κοινόχρηστο φόντο. Το Zoom έχει εισαγάγει μια παρόμοια επιλογή, που ονομάζεται Immersive Scenes.

Νέα εργασιακά μοτίβα σε ένα νέο εργασιακό περιβάλλον

Μέρος του προβλήματος, όμως λένε οι ειδικοί είναι ότι ένα χρόνο μετά την πανδημία, προσπαθούμε ακόμα να επαναλάβουμε τα παλιά πρότυπα εργασίας σε ένα ριζικά νέο περιβάλλον...στο σπίτι.

Αυτό δε λειτουργεί. Έχουμε μπει σε μια νέα εποχή. Χρειαζόμαστε νέες συνήθειες, νέες πρακτικές, νέες πολιτιστικές αντιλήψεις. Πρέπει να μάθουμε νέες δεξιότητες και μοτίβα και να δημιουργήσουμε νέους κανόνες.

Αντί να βλέπουμε τους εργαζόμενους ως «ρομπότ σε ένα εργοστάσιο», θα έπρεπε να χτίζουμε μια νέα κουλτούρα που θα βλέπει τους εργαζόμενους ως «ελίτ αθλητές».

«Ό, τι γνωρίζουμε για την αθλητική προπόνηση ισχύει. Χρειαζόμαστε έντονες συνεδρίες εργασίας και μετά αποθεραπεία και ξεκούραση. Και η ανάκαμψη είναι εξίσου σημαντική», λένε ειδικοί στο ΒΒC.

«Ας τα κάνουμε όλα καλύτερα»

Η αλλαγή ξεκινά με την επανεκτίμηση του τρόπου με τον οποίο επικοινωνούμε στην εργασία. Μια ψηφιακή συνάντηση δεν είναι η απάντηση κάθε φορά που πρέπει να μιλήσουμε με κάποιον. Μακροχρόνια μίτινγκ με ένα άτομο που μιλάει και όλοι οι άλλοι ακούνε; Όλο αυτό είναι παρωχημένο, τονίζουν

Οι περισσότερες συναντήσεις ξοδεύουν άσκοπα το χρόνο μας. «Πολλοί άνθρωποι κάνουν παράλληλα και άλλες εργασίες, κάτι που είναι ένα άλλο πρόβλημα γνωστικής φόρτωσης. Το κάνουν επειδή σε πρώτη φάση δεν θα έπρεπε να βρίσκονται στη συνάντηση. Τα μίτινγκ σταμάτησαν για μεγάλο χρονικό διάστημα... γιατί πρέπει να τα επαναλάβουμε πάση θυσία στον εικονικό κόσμο;» λέει η Κέιτι Λίστερ, πρόεδρος της Global Workplace Analytics

Στο πλαίσιο αυτό πιστεύει ότι οι εταιρείες πρέπει να κοινοποιούν σαφώς τις πολιτικές και τις προσδοκίες στους εργαζόμενους. «Μερικοί άνθρωποι δουλεύουν καλύτερα στις 3 τα ξημερώματα, αλλά αν λάβω ένα μήνυμα από τον διευθυντή μου στις 3 και δεν το δω μέχρι τις 8 θα νιώθω άσχημα. "Οι εταιρείες θα πρέπει να εξηγούν λοιπόν :," Δεν αναμένεται να απαντήσετε σε αυτό το email στις 3».

Ο τερματισμός της ψηφιακής υπερφόρτωσης προϋποθέτει τη δημιουργία μιας κουλτούρας όπου οι εργαζόμενοι γνωρίζουν ότι μπορούν - και πρέπει - να...αποσυνδεθούν. Η εύρεση νέων τρόπων σύνδεσης με τους συναδέλφους μας και η μείωση του αριθμού των ημερήσιων συναντήσεων, των ηλεκτρονικών μηνυμάτων και των εικονικών check-in θα κάνουν κάτι περισσότερο από τη μείωση του…ψηφιακού φορτίου.

Θα ανοίξουν επίσης το δρόμο για έναν νέο δημιουργικό τρόπο εργασίας μετά την πανδημία, ένα υβρίδιο μεταξύ του παλαιού και του νέου. Ας μην επαναλάβουμε αυτό που κάναμε πάντα. Ας μάθουμε πώς να το κάνουμε καλύτερα.

Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο, τη στιγμή που συμβαίνουν, στο Newsbomb.gr.